Malankarski Kościół Ortodoksyjny: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
„pop. literówki”, „interwiki”
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 95.49.5.177) i przywrócono wersję 35768952 autorstwa Addbot
Linia 4:
Kolebką chrześcijaństwa indyjskiego jest stan [[Kerala (stan w Indiach)|Kerala]], gdzie – według starożytnej [[tradycja|tradycji]] – prowadził działalność misyjną [[św. Tomasz Apostoł]], który był jednym z dwunastu apostołów Jezusa. Jest on znany także pod imieniem Didymus, co znaczy Bliźniak. Bo Tomasz to "bliźniak" po aramejsku, Didymus zaś po grecku. Jest to ten sam Tomasz, który nie uwierzył w zmartwychwstanie [[Jezus]]a, dopóki nie przekonał się o tym naocznie. Na temat jego dalszego życia, po wniebowstąpieniu Jezusa Chrystusa, w kanonicznej księdze nowotestamentowej – [[Dzieje Apostolskie|Dziejach Apostolskich]] – nie mamy żadnych informacji.
 
Dlatego wiedzę na temat życia i działalności Tomasza czerpiemy z [[apokryf|apokryficznej księgi]] noszącej tytuł [[Dzieje Tomasza]], napisanej około roku200 Pańskiego 200r. n.e.
 
Mimo że owa księga jest bogata w upiększenia, a opisy w niej zawarte pełne przesady, to jednak podstawowe informacje w niej zawarte godne są zaufania i potwierdzają wiarę chrześcijan indyjskich w to, że św. Tomasz prowadził działalność misyjną w ich ojczyźnie.
 
Są podstawy by sądzić, że św. Tomasz przybył do Indii, głosił ewangelię, założył Kościół i umarł tam jako męczennik. Indyjscy [[chrześcijanie]] wierzą, że św. Tomasz przybył do Cranganore, w stanie [[Kerala (stan w Indiach)|Kerala]], w 52 roku Pańskim 52r. n.e. Utworzył siedem gmin chrześcijańskich: Cranganore, Palur, Paraur, Gokkamangalam, Niranam, Chayal i Quilon, i konsekrował dla nich biskupów. Chrześcijanie indyjscy wierzą też, że ich Kościół jest najstarszym spośród wszystkich Kościołów chrześcijańskich na świecie.
Stara tradycja głosi, iż [[Tomasz Apostoł]] wyświęcił na [[biskup]]a jednego z [[książę|książąt]] indyjskich i ustanowił go zwierzchnikiem Kościoła w tym kraju. Zaszczepiwszy chrześcijaństwo w Cranganore, Tomasz udał się w dalszą podróż misyjną po Indiach, ewangelizował i zakładał gminy chrześcijańskie, które jednak nie zdołały przetrwać najazdów i wojen.
Linia 14:
W Cranganore apostoł nawrócił siedemdziesiąt pięć rodzin [[bramini|bramińskich]] i około trzy tysiące ludzi pochodzących z innych kast. Właśnie ci konwertyci z hinduizmu stali się zalążkiem Kościoła, który później zaczęto nazywać Kościołem św. Tomasza.
 
[[Tradycja]] głosi, że apostoł poniósł śmierć męczeńską 19 grudnia roku Pańskiego 72 r. n.e., zamordowany przez hinduistycznego [[fanatyk]]a w miejscowości zwanej przez Hindusów Kalloor – czyli "miejsce skały", w stanie [[Tamil Nadu]] (według innej tradycji zdarzyło się to w Mylapur, w stanie [[Tamil Nadu|Madras]]). Pochowano go ze czcią w pięknym grobowcu, gdzie spoczywał do czasu, gdy syryjscy kupcy wywieźli szczątki świętego do [[Şanlıurfa|Edessy]]. Miało to miejsce około roku Pańskiego [[200]]. Grobowiec w Indiach, w którym spoczywał św. Tomasz, chociaż pusty, istnieje do dziś.
 
Według chrześcijan indyjskich [[ewangelia]] w [[Kerala (stan w Indiach)|Kerali]] była głoszona wcześniej niż w [[Rzym]]ie przez św. Piotra Apostoła, który dotarł do stolicy Imperium Romanum później, niż św. Tomasz do Indii. Obecnie w Kerali zamieszkuje około 9 milionów chrześcijan.
Linia 20:
Na temat indyjskiego chrześcijaństwa w XIX-wiecznej Encyklopedii Kościelnej możemy przeczytać:
 
''Według niebezzasadnego podania, miał wiarę chrześcijańską w Indiach zaprowadzić św. Tomasz Apostoł i z tego powodu tameczni chrześcijanie nazwali siebie "chrześcijanami św. Tomasza". Na soborze nicejskim I (roku Pańskiego 325 r.) znajdujący się Jan metropolita był rządcą kościołów "w Persji i Wielkich Indiach" (...), więc już przed soborem nicejskim wiara chrześcijańska była w Indiach. Przed rokiem Pańskimr. 535 zwiedzał Indie Kosmas Indikopleustes i znalazł parafie chrześcijańskie w Malo (Malabar), Taprobane (Cejlon) i biskupa w KalianaKalliana. (...) Chrześcijanie ci, otrzymujący swoich biskupów od nestoriańskich patriarchów Babilonu, KtezyfonuKtesifonu, Seleucji, zostali także nestorianami. Tomasz Kanna, kupiec armeński czy też syryjski, wyjednał w IX w. dla tych chrześcijan od panującej wówczas malabarskiej dynastii (...) liczne przywileje, a między nimi i własne sądownictwo. Porównani z nairami tj. szlachtą malabarską, poszukiwani byli przez książąt indyjskich do służby wojskowej; wreszcie powstali przeciwko swoim panom i założyli oddzielne królestwo chrześcijańskie, które jednak niezadługo upadło, po czemupoczem nastąpiły czasy ciężkiego dla nich ucisku tak, że gdy Portugalczycy pod wodzą Vasco da Gama wylądowali w roku Pańskim 1498 r. w Kalkucie, poczytywali ich oni za swoich oswobodzicieliwyswobodzicieli. Cabral przywiózł tam 1500 franciszkanów, jako pierwszych misjonarzy. Wprawdzie roku Pańskiego 1503 r. przybyli tam z AlbuquerqueAlbukerke i dominikanie i otrzymali w Kotszin (Cochin) zarząd pierwszego kościoła katolickiego, ale zakon ten ograniczał się tylko do kilku klasztorów i nie zakładał stacji misyjnych, jak franciszkanie, którzy przez 40 lat wyłącznie zajmowali się w Indiach misjonarstwem. Pierwszy klasztor zbudowali (1510-1521) w Goa; za nim poszło wiele innych. Szczególniej o. Antoni de Porto ok. roku Pańskiego 1535 r. Wystawił wiele klasztorów, kościołów i collegiówkollegiów (...) Gdy Goa podniesione zostało do godności biskupstwa (1534), pierwszym biskupem diecezjalnym w Indiach został franciszkanin Jan d' Albuquerque. Ale zapał misjonarski ostygł z czasem w franciszkanach, jakkolwiek mieli w Indiach dwie prowincje swego zakonu: jedną św. Tomasza (od 1612 dla bernardynów), drugą Matki Boskiej (od 1622 dla reformatów). Od przybycia więc jezuitów (1542), z których pierwszym był tu św. Franciszek Xawery, schodzą zupełnie z placu. Liczba jezuitów wzrastała w Indiach, odpowiednio do wzmagania się zakonu w Europie; w niedługim przeciągu czasu mieli kolegiakollegia i domy prawie we wszystkich portugalskich posiadłościach, na początku XVII w. podzielone na dwie prowincje zakonne: Goa i Kosztin. Pracy i gorliwości jezuitów nie odpowiadał jednak rezultat: nawracali się tylko ludzie kast niższych, a i to z trudnością nawet w samych posiadłościach europejskich. Dopiero gdy Konstantyn de Braganca, wicekról w Goa wypędził kilku znakomitszych braminów, mogli jezuici ochrzcić w tym mieście 13000 osób. (...) Szczęśliwiej szły jezuitom prace nad połączeniem chrześcijan nestoriańskich z Kościołem; połączenie to nastąpiło roku Pańskiego 1599 r. Na synodzie w Diamper. Biskupstwo Goa było już od roku Pańskiego 1557 r. podniesione do godności arcybiskupstwa, z dwoma biskupstwami sufraganiami sufraganalnymi: Kosztin i Malaka, do których roku Pańskiego 1606 r. Dołączone było trzecie, Meliapur. "Chrześcijanie Tomaszowitomaszowi" nowo przyłączeni otrzymali 1601 r. jezuitę Roza jako biskupa Angomali, która to stolica roku Pańskiego 1605 r. przeniesiona i podniesiona została do arcybiskupstwa Cranganor. Nowe życie rozbudziło się w misjach, gdy w roku Pańskiego r. 1606 wystąpił z nowym systemem nawracania w Madura o. Robert de Nobili, jezuita. Nazwał on się rzymskim sannjasinsannjasi (tj. człowiekiem, który wyrzekł się wszystkiego), żył na sposób braminów, wykład nauki chrześcijańskiej przybrał w formy indyjskie, przy czym zachował między swymi neofitami podział na kasty, pozwalając im używania znaków służących na oznaczenie wyróżnienia kastowego. (...) Podług opowiadania chrześcijan indyjskich Nobili miał ochrzcić ok. 100 000 osób z różnych kast. (...) Wyznawcy różnych kast oddzielne mieli kościoły i oddzielnych misjonarzy. (...) Dawni chrześcijanie indyjscy, Tomaszowymitomaszowymi zwani, odpadłszy znowu ok. roku Pańskiego 1653 r. od Kościoła (rzymskokatolickiego – przyp. A.S.), wypędzili od siebie jezuitów.''(Encyklopedja Kościelna, tom VIII, Warszawa 1876, ss. 80-82).
 
Południowe Indie w [[czasy apostolskie|czasach apostolskich]], a także i później, miały mniej lub bardziej okazjonalny kontakt z krajami basenu [[Morze Śródziemne|Morza Śródziemnego]] i zachodniej [[Azja|Azji]]. To umożliwiło podtrzymywanie łączności pomiędzy Kościołem indyjskim a Kościołem perskim, chociaż zaznaczyć należy, że aż do wieku XV Kościół indyjski był w pełni niezależny i nie podlegał żadnej zagranicznej zwierzchności duchownej, chociaż prawdopodobnie uznawał prymat moralny patriarchów syryjskich. A przynajmniej tak twierdzą sami chrześcijanie indyjscy. Wielu chrześcijan z Persji i Mezopotamii uciekało przed prześladowaniami do Indii, znajdując tam ciepłe przyjęcie. W chwili jednak przyjęcia przez [[Arabowie|Arabów]] [[islam]]u, kontakt między chrześcijanami indyjskimi, a zachodnioeuropejskimi ustał całkowicie.
 
Dzieje Kościoła indyjskiego, aż do przybycia Portugalczyków na subkontynent, nie są znane. To, że Kościół indyjski utrzymał swój autonomiczny charakter od czasów apostolskich po wiek XV, wiemy właśnie z relacji portugalskich, mówiących o tym, że znaleźli oni Kościół w Kerali, jako administracyjnie niezależną społeczność. Dlatego pewnie też mieli ułatwione zadanie, gdy na synodzie w Diamper, w roku Pańskim 1599, udało im się doprowadzić do zawarcia unii między Kościołem indyjskim, a Kościołem rzymskim i nakłonić Hindusów do uznania zwierzchnictwa biskupa Rzymu.
 
[[Unia]] wszakże długo nie trwała, a to z winy rzymskokatolickich księży, którzy przejęli władzę w Kościele indyjskim i natychmiast zaczęli Kościół ów latynizować, zwalczać rodzimą liturgię i starożytną tradycję. Doprowadziło to do niezadowolenia wśród Hindusów, a w rezultacie do otwartego buntu w roku Pańskiego 1653.
 
Buntownicy złożyli uroczystą przysięgę, zwaną "przysięgą krzyża Coonen" (nie wiadomo co znaczy ta nazwa), że wypowiadają posłuszeństwo Rzymowi i nigdy już nie podporządkują się papieżowi, po czym zwrócili się do patriarchy syryjskiego o pomoc w przywróceniu indyjskiej hierarchii duchownej. Patriarcha zareagował bardzo szybko i posłał im w roku Pańskiego 1665 jerozolimskiego syriackiego biskupa Mar Gregoriosa, ustanawiając go zwierzchnikiem Kościoła indyjskiego. W taki sposób Hindusi stali się zależni od syriakówsyriakow. Kościół indyjski rzeczywiście się odrodził, ale wcześniejsze działania jezuitów poczyniły szkody, których już się nie dało naprawić.
 
Kolejnym zagrożeniem dla odrodzonego Kościoła stali się [[Anglicy]], którzy usiłowali doprowadzić do jego protestantyzmu sprotestantyzowania. W roku Pańskim 1876 zwierzchnik Kościoła indyjskiego Abraham Malpan, właśnie pod wpływem misjonarzy anglikańskich, podjął próbę zreformowania Kościoła w duchu anglikańskim. Wywołało to żywy sprzeciw, a lider konserwatystów Josif Mar Dionizos Ramban udał się do syriackiego patriarchy z prośbą o interwencję. [[Patriarcha]] Piotr III obdarzył go sakrą biskupią, pojechał z nim do Indii i przywrócił Kościół indyjski do stanu sprzed reformy.
 
W 1889 [[patriarcha]] ogłosił Josifa Mar Dionizosa Rambana zwierzchnikiem Kościoła w Indiach, co doprowadziło do rozłamu, a w jego wyniku powstał odrębny Kościół Mar Toma, który przyjął naukę Kościoła anglikańskiego, ale pozostał przy obrzędach indyjskich.
 
Aż do końca wieku XIX zwierzchnictwo patriarchy syriackiego nie było w Kościele indyjskim kwestionowane. W początkach wieku XX chrześcijanie indyjscy zaczęli jednak przejawiać pragnienie uniezależnienia się od syriaków i domagali się od patriarchy ustanowienia dla nich katolikosa. W roku 1912, gdy patriarcha odwiedzał indyjską Keralę, zażądał od metropolity podpisania dokumentu, w którym uznałby go za jedynego zwierzchnika indyjskich chrześcijan. Gdy – jak nietrudno się domyślić – metropolita zdecydowanie odmówił, patriarcha go wyklął. Owo wydarzenie spowodowało rozłam w Kościele indyjskim. Podzielił się on na dwie grupy – zwolenników patriarchy ("Bawa") i zwolenników metropolity ("Matran"). Aby zażegnać konflikt, [[metropolita]] poprosił patriarchę Abdulla Masicha o nadanie Hindusom autokefalii, patriarcha rozumiejąc, że to jedyne rozsądne wyjście aby doprowadzić do ponownego pogodzenia się zwaśnionych grup, ostatecznie zgodził się na to. Było jednak już trochę zbyt późno, oto bowiem spora grupa wiernych i duchowieństwa postanowiła całkowicie zerwać z syriakami odbudować zlikwidowany w chwili zawarcia unii z Rzymem, katolikos-atkatolikosat Indii. Podział ów przetrwał aż do roku 1958, gdy obydwie grupy znów się zjednoczyły. Kolejny rozłam – znów z winy syriackiego patriarchy – miał miejsce w roku 1975, kiedy to patriarcha usunął urzędującego indyjskiego [[katolikos]]a, a na jego miejsce mianował swojego protegowanego. Obecnie Kościół indyjski formalnie stanowi jeden organizm kościelny, faktycznie jednak dzieli się na dwie frakcje. Zwierzchnikiem Kościoła jest katolikos, teraz już jurysdykcyjnie całkowicie niezależny, a uznający jedynie h o n o r o w e starszeństwo patriarchy syriackiego. Ten ostatni obecnie nie ma już żadnej ani faktycznej, ani formalnej władzy w Kościele indyjskim.
 
== Zobacz też ==