Wikipedia

Sobór Chrystusa Zbawiciela w Moskwie: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Nie podano opisu zmian
sobór
Linia 1:
{{Świątynia chrześcijańska infobox
|nazwa = CerkiewSobór Chrystusa Zbawiciela
|kod języka = ru
|nazwa miejscowa = Кафедра́льныйКафедральный Собо́рныйСобоный храм Христа́Христа Спаси́теляСпасиеля (собор Рождества Христова)
|funkcja świątyni = [[sobór (świątynia)|sobór katedralny]]
|nr rej. zabytku =
Linia 70:
|www = http://www.xxc.ru/
}}
'''CerkiewSobór Chrystusa Zbawiciela''' ([[język rosyjski|ros.]] Хра́м Христа́ Спаси́теля) – największa [[świątynia]] ([[Sobór (świątynia)|sobór]]) [[cerkiew prawosławna|prawosławna]] na świecie, znajdująca się w [[Moskwa|Moskwie]] na brzegu rzeki [[Moskwa (rzeka)|Moskwy]], nieopodal [[Kreml]]a.
 
== Historia ==
=== Geneza i powstanie ===
[[Plik:Cathedral of Christ the Saviour 1903.jpg|thumb|left|Katedra w 1903]]
[[Katedra]]lnalny cerkiewsobór Chrystusa Zbawiciela jest ''votum'' dziękczynnym za uratowanie [[Rosja|Rosji]] przed najazdem napoleońskim w 1812 roku. W dniu 25 grudnia 1812, gdy ostatni żołnierze napoleońscy opuścili granice Rosji, car [[Aleksander I Romanow|Aleksander I]] podpisał manifest o budowie cerkwisoboru w Moskwie. W piątą rocznicę wyjścia wojsk napoleońskich z Moskwy, 12 października 1817 na [[Worobiowskie Wzgórza|Worobiowskich Wzgórzach]] rozpoczęto budowę pierwszej świątyni według projektu A. L. Wittberga, luteranina. Budżet stanowiły środki skarbu państwa (16 milionów rubli) oraz darowizny społeczeństwa. Pomimo początkowego szybkiego tempa prac do 1824 nie zakończono cyklu zerowego, a wkrótce po objęciu władzy przez cara [[Mikołaj I Romanow|Mikołaja I]] prace zostały wstrzymane, formalnie ''na skutek niedostatecznej jakości podłoża''. Wittberga i kierownictwo budowy oskarżono o roztrwonienie środków skarbu na kwotę 1 miliona rubli – po trwającym 8 lat procesie architekt został skazany na konfiskatę majątku i zesłanie do [[Wiatka|Wiatki]].
 
W drugim ogłoszonym konkursie zwycięzcą został [[Konstanty Ton]], który zaprojektował świątynię w [[styl bizantyjsko-rosyjski|rosyjsko-bizantyjskim stylu]], zgodnym z upodobaniami nowego imperatora. Car wskazał też miejsce na budowę nowej świątyni – Czertopole (obecnie Preczystenka). Prace budowlane rozpoczęte 10 września 1839 trwały 44 lata, a ich koszty osiągnęły poziom 15 milionów [[rubel|rubli]], przy czym były to właściwie wyłącznie środki państwowe. Montaż wielkiej kopuły zakończono w 1849, zewnętrzne rusztowania rozebrano w 1860, a prace wykończeniowe wnętrz kontynuowano do 1880 roku. Przy dekorowaniu cerkwi udział brali najwybitniejsi artyści [[Akademia Sztuk Pięknych w Petersburgu|Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu]]: [[Wasilij Surikow]], [[Iwan Kramskoj]], [[Wasilij Wierieszczagin|Wasilij Wereszczagin]] i inni.
 
Na rok przed poświęceniem cerkwisoboru, 20 sierpnia 1882 w surowym wnętrzu miało miejsce prawykonanie [[Rok 1812 (uwertura)|uwertury ''Rok 1812'']] [[Piotr Czajkowski|Piotra Czajkowskiego]].
 
W obecności nowokoronowanego cara [[Aleksander III Romanow|Aleksandra III]] świątynia została poświęcona przez metropolitę moskiewskiego [[Joannicjusz (Rudniew)|Joannicjusza]] 26 maja 1883 roku.
Linia 85:
=== Zniszczenie świątyni ===
[[Plik:Christ saviour explosion.jpg|thumb|Świątynia podczas wysadzenia]]
Decyzja o zniszczeniu cerkwisoboru i wybudowaniu na jej miejscu [[Pałac Rad|Pałacu Rad]] zapadła 2 lipca 1931, a 5 grudnia tegoż roku świątynia została wysadzona w powietrze. Wymagało to dwóch eksplozji, ponieważ świątynia przetrwała pierwszą. Budowa Pałacu Rad, rozpoczęta w 1937, nigdy nie wyszła z cyklu zerowego, a jej kontynuowaniu stanęła na przeszkodzie [[II wojna światowa]].
 
Dopiero w roku 1958 w znajdującym się na miejscu cerkwi wykopie rozpoczęto budowę otwartego [[Moskwa (basen)|basenu pływackiego "Moskwa"]].
Linia 94:
== Architektura ==
[[Plik:Christ the Saviour in Moscow.jpg|thumb|Wnętrze soboru (2008)]]
CerkiewSobór Chrystusa Zbawiciela jest największą i najbardziej okazałą świątynią Rosji. Pomieścić może 10000 wiernych. Konstrukcja nakreślona jest na planie greckiego, równoramiennego krzyża o rozpiętości ramion 85 m. Wysokość wraz z kopułą i krzyżem na kopule wynosi 103 m<ref>{{cytuj stronę|url= http://www.emporis.com/application/?nav=building&lng=3&id=christstreetsaviorcastreetdral-moscow-russia |tytuł=Christ Savior Cathedral Moscow|autor=Emporis|język=en|data dostępu=2009-12-14}}</ref>.
 
Takie samo wezwanie otrzymał – mniejszy – nowo wzniesiony katedralny [[sobór Chrystusa Zbawiciela w Kaliningradzie]].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Sobór_Chrystusa_Zbawiciela_w_Moskwie”