Droga startowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne
Linia 1:
[[Plik:LKPR RWY31.jpg|mały|prawo|300px|Droga startowa 31 na lotnisku [[Port lotniczy Praga-Ruzyně im. Václava Havla|Praga-Ruzyně]] ([[Czechy]])]]
 
'''Droga startowa''' ([[język angielski|ang.]] ''runway'') – to zasadnicza część [[pole wzlotów|pola wzlotów]] [[lotnisko|lotniska]] o sztucznej utwardzonej nawierzchni (betonowej, [[asfalt]]owo-[[beton]]owej) lub, na mniejszych [[lotnisko|lotniskach]], naturalnej ([[trawnik|trawiastej]] znanej również jako [[darń|darniowejdarniowa]], [[żwir]]owejowa), przeznaczona do startów i lądowań [[samolot|samolotów]]ów (rzadziej [[śmigłowiec|śmigłowców]]).
Długość drogi startowej na lotnisku powinna wystarczać na:
* rozbieg – od postoju samolotu aż do momentu bezpiecznej (pewnej) szybkości oderwania się od pasa
* dobieg – wystarczającą dla wytracenia szybkości od momentu zetknięcia z lotniskiem do zatrzymania samolotu.
 
Długość drogi startowej na lotnisku powinna wystarczać na:
Długość drogi startowej stanowi o [[klasa lotniska|klasie lotniska]]. Pasy startowe posiadają często system naprowadzenia radiowego [[ILS]] pomagający pilotowi wylądować w trudnych warunkach widoczności, a nawet, w przypadku ILS-u Kategorii IIIc, automatycznie wylądować za niego.
* rozbieg – od postoju samolotu aż do momentu bezpiecznej (pewnej) szybkości oderwania się od pasa
* dobieg – wystarczającą dla wytracenia szybkości od momentu zetknięcia z lotniskiem do zatrzymania samolotu.
 
Długość drogi startowej stanowi o [[klasa lotniska|klasie lotniska]]. Pasy startowe posiadają często system naprowadzenia radiowego [[Instrument landing system|ILS]] pomagający pilotowi wylądować w trudnych warunkach widoczności, a nawet, w przypadku ILS-u Kategorii IIIc, automatycznie wylądować za niego.
 
Istnieją także wodne pasy startowe dla statków powietrznych przystosowanych do startów i lądowań na [[akwen]]ach.
 
== Układ, nazewnictwo i wymiary ==
Drogi startowe są zazwyczaj ponumerowane zgodnie ze swoim [[azymut magnetyczny|azymutem magnetycznym]], zaokrąglonym do najbliższej dziesiątki stopni, podzielonym przez dziesięć. Każda z cyfr jest wymawiana osobno gwoli jasności w rozmowach przez [[radio]] w [[język angielski|języku angielskim]]. Na przykład, Runway Three Six (droga startowa 36) wskazuje azymut 360 stopni (tj. [[północ]] magnetyczną), Runway Zero Niner (droga startowa 09) może być nazwą dla drogi startowej o azymucie 94 stopni, a Runway One Seven (droga startowa 17) może odpowiadać drodze startowej o azymucie 168 stopni. Każda droga startowa może być użyta w obydwu kierunkach, wobec czego nosi dwie nazwy. Runway One Zero (droga startowa 10) przeistacza się w Runway Two Eight (droga startowa 28), kiedy zostaje użyta w odwrotnym kierunku.
 
W [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] drogi startowe na kierunku od 01 do 09 nie posiadają pierwszego zera, np. oznaczenie brzmi Runway Seven, a nie Runway Zero Seven, a droga jest oznaczona jako RWY 7.
 
Jeśli istnieją dwie lub trzy drogi startowe wskazujące ten sam kierunek (równoległe drogi startowe), każda z nich ma nazwę która zawiera człon "Left"„Left” (lewa), "Right"„Right” (prawa) lub "Center"„Center” (środkowa), na przykład Runway One Five Left (15L), Runway One Five Center (15C), i Runway One Five Right (15R). Runway Two Left (2L) staje się Runway Two Zero Right (20R), gdy zostaje użyta w odwrotnym kierunku.
 
W dużych portach lotniczych o więcej niż trzech równoległych drogach startowych (takich jak [[Port lotniczy Los Angeles|Los Angeles International Airport]] w [[Los Angeles]] czy [[Hartsfield International Airport]] w [[Atlanta|Atlancie]]) nie stosuje się dodatkowych przymiotników, tylko "obraca"„obraca” nazwy niektórych dróg o 10 stopni. I tak np. w Los Angeles wszystkie cztery drogi startowe są absolutnie równoległe do siebie (azymut ok. 69 stopni), ale nazywają się Runway Six Left (6L), Runway Six Right (6R), Runway Seven Left (7L) i Runway Seven Right (7R).
 
Zaleca się, aby samoloty wzlatywały i lądowały pod [[wiatr]]. Wobec tego większe porty lotnicze zazwyczaj posiadają dwie (lub więcej) drogi startowe, żeby można było wybrać tę, na której jest to akurat najbardziej wykonalne. Porty lotnicze z jedną drogą startową są najczęściej zbudowane tak, że prowadzi ona zgodnie z najczęstszym kierunkiem wiatru.
Linia 23 ⟶ 24:
Wymiary dróg startowych sięgają od 240 [[metr|m]] (800 [[stopa angielska|stóp]]) długości i 8 m (25 stóp) szerokości na mniejszych lotniskach dla [[awionetka|awionetek]] do 4800 m (16 000 stóp) długości i 80 m (250 stóp) szerokości w wielkich międzynarodowych portach lotniczych zbudowanych do obsługi dużych [[samolot pasażerski|odrzutowców pasażerskich]]. Wymiary są podawane w stopach w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] i [[Kanada|Kanadzie]] i w metrach wszędzie indziej.
 
Wszystkie pojazdy i statki powietrzne korzystające z drogi startowej i poruszające się po niej muszą mieć pozwolenie kontroli ruchu lotniczego. Ponadto pojazdy poruszające się po pasie startowym i wokół [[pole wzlotów|pola wzlotów]] zgodnie z zaleceniami [[Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego|ICAO]] powinny posiadać żółte [[Lampa sygnalizacyjno-ostrzegawcza|światło ostrzegawcze]]. Oprócz tego, wszelkie obiekty wokół pasa startowego powinno się oznaczać jako [[Przeszkoda lotnicza|przeszkody lotnicze]]: oznakowane w dzień i oświetlone czerwonym światłem antykolizyjnym w nocy.
 
[[Kategoria:Obiekty transportowe]]