Herb mieszczański: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków |
ort., drobne redakcyjne |
||
Linia 2:
'''Herb mieszczański''' – charakterystyczny znak [[ród|rodowy]] ustalony według określonych [[heraldyka|reguł heraldycznych]] używany w [[średniowiecze|średniowieczu]] na wzór [[herb]]u [[rycerz|rycerskiego]] przez [[Patrycjat (średniowiecze i nowożytność)|patrycjat]] [[miasto|miejski]] i bogatsze [[mieszczaństwo]].
Herb mieszczański zwykle posiadał kilka cech odróżniających go od herbu szlacheckiego. Cechy te były niekiedy zwyczajowe, w niektórych krajach (Niemcy, Holandia) zaś określone ściśle prawem heraldycznym. Głównymi wyróżnikami herbu mieszczańskiego jest najczęściej stosowanie [[hełm turniejowy|hełmu turniejowego]] zamkniętego (tzw. żabi pysk), bez medalionu na szyi i
W Polsce niekiedy zwany był również '''herbikiem''', co było chyba wyrazem pewnej pogardy stanu szlacheckiego dla mieszczaństwa. Wywodzi się ze znaków własnościowych lub rozpoznawczych, w toku ewolucji natomiast prawie całkowicie upodobnił się do [[Herb szlachecki|herbu rycerskiego]] mimo tego, że ich posiadacze nie należeli do tego stanu. W wypadku [[nobilitacja|nobilitacji]] (nadanie szlachectwa) pozostawiano często nobilitowanym ich herby mieszczańskie. W takim przypadku były one udostojnione poprzez dodanie korony rangowej lub hełmu typu szlacheckiego, czasem przez odmiany samego herbu.
W niektórych krajach o silnym mieszczaństwie m.in. w Niemczech herby były w powszechnym użyciu wśród szerszych warstw mieszczaństwa, a nawet bogatego [[herb chłopski|chłopstwa]]. Nie wiązało się to z przywilejami szlacheckimi, herb nadawał władca bądź upoważniony urząd ([[heroldia]], w
Mieszczaństwo warstw średnich i biedniejszych używało powszechniej jako znaków rodowo-własnościowych głównie [[gmerk|gmerków]], często również umieszczanych na [[tarcza herbowa|tarczy herbowej]] a w miarę wzrastania rodu w ambicje i znaczenie upodobnianego do pełnego herbu. Podobne do gmerków znaki własnościowe [[merki (godło)|merki]] stosowane były na [[Kaszuby|Kaszubach]], głównie wśród rybaków m.in. na [[Mierzeja Helska|Mierzei Helskiej]].
Współcześnie tradycje herbów mieszczańskich kultywowane są w niektórych krajach posiadających [[heroldia|heroldie]] oficjalne, głównie w monarchiach, i nieurzędowe, działające przy stowarzyszeniach heraldycznych. W Niemczech np. rejestrowane są współcześnie herby przez stowarzyszenie "Herold" w Berlinie, publikowane w [[Deutsche Wappenrolle]]. Niektóre niemieckie instytucje czy stowarzyszenia rejestrujące i często tworzące nowe herby mieszczańskie powstały jeszcze w XIX w. ("Zum Kleeblatt" e.V w Hamburgu). Podobne próby podejmowane są również w Polsce, spotykają się jednak czasem z krytyką
{{przypisy}}
| |||