Alaksandr Pruszynski: Różnice pomiędzy wersjami

'''Alaksandr Pruszynski''' ([[język białoruski|biał.]] Аляксандр Прушынскі, pseudonimy: „Aleś Harun” „І. Жывіц”, „А. Сумны”, „А. Новадворскі”, „Сальвэсь” (ur. [[11 marca]] [[1887]] r. w folwarku Nowy Dwór pod [[Mińsk|Mińskiem]] w− granicachzm. [[Rosja|Rosji]], zm. 28 lipca]] [[1920]] r. w [[Kraków|Krakowie]]) – białoruski poeta, pisarz, publicysta i działacz narodowy.

W 1897 r.roku ukończył miejską szkołę parafialną, zaś w 1902 r. – szkołę kupiecką w Mińsku. Pracował jako stolarz w różnych drobnych warsztatach, a następnie w fabryce mebli. Nawiązał wówczas kontakty z białoruskimi niepodległościowymi działaczami [[socjalizm|socjalistycznymi]]. W 1904roku r.1904 wstąpił do [[Białoruska Partia Socjalistów-Rewolucjonistów|Białoruskiej Partii Socjalistów-Rewolucjonistów]].

4 marca 1907 r.roku, w nielegalnej drukarni w Mińsku, został aresztowany przez władze carskie za działalność rewolucyjną i osadzony w więzieniu w Mińsku, a następnie w [[Wilno|Wilnie]]. W tym czasie rozpoczął pisać wiersze. Zadebiutował wierszem „Маці-Беларусі” wydrukowanym w piśmie „[[Nasza Niwa]]“. W lipcu 1908 r.roku skazano go na ciężkie roboty na [[Syberia|Syberii]], ale wyrok w listopadzie został zamieniony na zsyłkę do regionu irkuckiego. Przez 6 lat przebywał w [[Kireńsk]]u, pracując jako stolarz i cieśla. W 1914 r.roku spławiał drewno na rzece [[Lena (rzeka)|Lenie]], zaś od 1915 r. pracował w kopalniach [[złoto|złota]] w rejonie miejscowości [[Bodajbo]]. Wysyłał stamtąd swoje wiersze do pisma "Наша Ніва".

Po [[rewolucja lutowa 1917|rewolucji lutowej]] we wrześniu 1917 r.roku mocno schorowany powrócił we wrześniu do Mińska. Opublikował zbiór wierszy "Матчын Дар", napisanych jeszcze na zsyłce w 1914 r. Pisał pod pseudonimami artykuły do różnych gazet i czasopism. Jego utwory ukazywały się w pismach „Наша Ніва”, „Беларус”, „Вольная Беларусь”. Głównym motywem jego twórczości literackiej był ruch narodowy Białorusinów, walka o niezależność i szczęście. Dużą rolę odgrywał [[symbolizm]] i silne odwołania do narodowej tradycji oraz przeżycia ze zsyłki na Syberię.

Alaksandr Pruszyński uczestniczył w grudniu 1917 r.roku w obradach [[I Zjazd Wszechbiałoruski|I Zjazdu Wszechbiałoruskiego]]. Stanął na czele komitetu politycznego Najwyższej Rady Białoruskiej, odpowiedzialnego za opracowanie programu kongresu. Wiosną 1918 r.roku współzakładał [[Białoruska Partia Socjaldemokratyczna|Białoruską Partię Socjaldemokratyczną]]. Redagował gazetę „Беларускі шлях”. Po zajęciu [[Białoruś|Białorusi]] przez wojsko polskie wojska w 1919 r., zajął postawę pro-polską. 19 września tego1919 roku spotkał się z [[Józef Piłsudski|Józefem Piłsudskim]] podczas jego pobytu w Mińsku. Wszedł w skład [[Białoruska Komisja Wojskowa|Białoruskiej Komisji Wojskowej]].

W roku 1920 r. chory na [[gruźlica człowieka|gruźlicę]] wyjechał do Krakowa. Napisał tam książkę dla dzieci „Жывыя казкі для дзіцячага тэатру”, w skład której wchodziły 3 baśnie: „Хлопчык у лесе”, „Шчасьлівы чырвонец” і „Дзіўны лапаць, або Ня ўсё тое порах, што ў пораху ляжыць”. Zmarł 28 lipca tegotegoż roku. Pośmiertnie (jeszcze w 1920 r.roku) wyszedł w Wilnie jego poemat „Мае каляды”. Jego wiersze tylko raz − w 1929 r.roku − zostały opublikowane na sowieckiej Białorusi, potem do końca lat 80.osiemdziesiątych jego twórczość była zakazana. Ciekawostką jest fakt, że jegoJego grób został odszukany dopiero w 1988 r.roku przez polskiego historyka narodowości białoruskiej [[Oleg Łatyszonek|Olega Łatyszonka]].