Żelazna Kolumna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
nowa strona
 
m po czyszczeniu kodu przejrzyj wykonane zmiany!
Linia 4:
 
== Charakterystyka ==
Kolumna mierzy 7,21 metra, z czego 1,12 m znajduje się pod ziemią. Samo jej zdobione zwieńczenie o lekko bulwiastym kształcie ma 1,07 m wysokości. Średnica jej dolnej części wynosi 420 mm, a górnej 306 mm. Szacuje się, że kolumna waży ponad 6 ton<ref>{{cytuj książkę | autor = M.C. Joshi | tytuł = Delhi: Ancient History | wydawca = Berghahn Books | miejsce = | rok = 2007 | strony = | isbn = 978-81-87358-29-9}}</ref>. Dawniej na jej szczycie znajdował się także posąg Garudy – człowiekoptaka, rumaka boga [[Wisznu]]<ref name="przypis">{{cytuj stronę | url = http://innowacyjnenauczanie.netstrefa.pl/index.php/materialy-szkoleniowe/chemia/156-nierdzewne-zelazo-starozytnych-metalurgow/ | tytuł = Nierdzewne żelazo starożytnych metalurgów | data dostępu = 2014-02-01 | autor = Marta Miedźwiedziew | opublikowany = innowacyjnenauczanie.netstrefa.pl | praca = | data = | język = pl}}</ref>..
 
Kolumna stoi na małym kamiennym podwyższeniu i jest ogrodzona żelaznym płotkiem, który postawiono w celu ochrony przed turystami w 1997 roku. Bowiem według popularnej tradycji, aby mieć szczęście należy stanąć do kolumny tyłem i skrzyżować z tyłu ręce. Zwyczaj ten był często praktykowany przez odwiedzających i prowadził do znaczących zmian oraz widocznych odbarwień w niższych partiach filaru.
Linia 25:
Badacze przez długi czas usiłowali rozwikłać zagadkę powstania kolumny oraz jej niezwykłych właściwości. Starożytni [[Hindusi]] słynęli z doskonale rozwiniętej [[Metalurgia|metalurgii]], o czym świadczą chociażby wysyłane do [[Damaszek|Damaszku]] sztaby żelaza, z których wytwarzano [[Stal damasceńska|stal damasceńską]], ale opanowanie produkcji [[Stal nierdzewna|stali nierdzewnej]] było bardzo trudne, jak na owe czasy. Technologia zdolna roztopić rudę żelaza do stanu płynnego pojawiła się dopiero w XVIII wieku, więc indyjscy metalurdzy musieli opanować ją już kilkaset lat wcześniej<ref name="przypis"/>.
 
Niełatwo było również wyjaśnić dlaczego kolumna wykazuje tak dużą odporność na korozję, w związku z czym pojawiło się bardzo wiele różnych teorii. Część badaczy przypisywała to łagodnemu, suchemu klimatowi, który stworzył specyficzne warunki niesprzyjające rdzy. Inni wskazywali na materiał z jakiego ją wykonano oraz sposób jej obróbki. Dopiero badania powierzchni kolumny oraz nowoczesne techniki analityczne dr R. Balasubramaniama pomogły w ustaleniu prawdy. Okazało się, że za jej wyjątkową odporność na korozję odpowiada wysoki poziom [[fosfor]]u w metalu, który pełni rolę [[Katalizator|katalizatorakatalizator]]a podczas powstawania cienkiej i zwartej warstwy rdzy o grubości 1/20 mm<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.iisc.ernet.in/currsci/jun102002/1357.pdf/ | tytuł = On the growth kinetics of the protective passive film of the Delhi Iron Pillar | data dostępu = 2014-02-01 | opublikowany = iisc.ernet.in | data = 2002-06-10}}</ref> chroniącej metal przed czynnikami zewnętrznymi. Sam filar został wykonany z kutego żelaza o 98 procentowej czystości. Ponieważ w owym czasie nie znano technik pozwalających na wytop żelaza, wytwarzano je poprzez prażenie razem z [[Węgiel drzewny|węglem drzewnym]] w temperaturze 13000 C. W ten sposób otrzymywano zanieczyszczone [[Żużel|żużlem]] i węglem metaliczne łupki, które następnie przekuwano, by je oczyścić. Niewielka ich ilość zawsze jednak pozostaje w metalu, co sprzyja [[Pasywacja|pasywacji]] żelaza zawierającego fosfor. Wykonana w ten sposób kolumna uległa w początkowej fazie korozji i pokryła się cieniutką warstwą rdzy zawierającej [[tlenki żelaza]], [[hydroksytlenki]] oraz niewielkie ilości uwodnionego [[Fosforan żelaza|fosforanu żelaza]], które równomiernie pokryły cały filar warstwą ochronną i powstrzymały dalsze procesy korozyjne<ref name="przypis"/>.
 
{{commonscat|iron pillar|Żelazna kolumna w Delhi}}