Czittamatra: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne merytoryczne |
|||
Linia 101:
Stan oświecenia Buddy w mahajanie to [[trzy ciała Buddy]]. Jogaczara wyodrębnia (1) aspekt wyobrażony - odnoszący się do stanów konceptualnych przypisywanych na dualistyczne postrzeganie subiekt-obiekt, (2) aspekt zależny - odnoszący się do dualistycznych stanów subiekt-obiekt, (3) aspekt doskonale obecny - odnoszący do natury buddy poza wszelkimi stanami dualistycznymi i konceptualnymi. Aspekty wyobrażony i zależny odnoszą się do poziomu konwencjonalnego. Aspekt doskonale obecny odnosi się do poziomu ostatecznego.
Poziom konwencjonalny to umysł, który dzieli się na osiem świadomości: sześć świadomości zmysłów (tj. widzenia, słyszenia, smakowania, wąchania, dotykania i myślenia), świadomość bezpośrednia kleśa, świadomość alajawidżniana wszechpodstawy. Poziom ostateczny, poza tym umysłem, należy natomiast zrealizować jako trzy ciała Buddy, w miarę tego jak stopniowo będzie się przekraczać osiem świadomości na odpowiadające
Tradycyjnie proces ten opisany jest przykładem leczenia [[Zaćma|katarakty]] ([[alegoria|alegorią]] do [[niewiedza (buddyzm)|niewiedzy]])<ref>The Center of the Sunlit Sky: Madhyamaka in the Kagyu Tradition", Brunnhölzl Karl; s.470; Snow Lion Publications, 2004</ref>:
Linia 110:
|}
Trzy aspekty nie są trzema oddzielnymi [[ontologia|ontologicznymi]] "bytami". Nie jest tak, że wyjmując aspekt wyobrażony (1) od aspektu zależnego (2)
Jogaczara naucza o aspekcie zależnym jako dynamicznym procesie porzucania iluzji jedynie. Ma to status [[Soteriologia|soteriologiczny]]: Aspekt zależny (2) odpowiedzialny jest za kontynuację doświadczania, które z nieoczyszczonego od aspektu wyobrażonego dociera do aspektu doskonale obecnego poza wszelką iluzją. Od początku tego procesu coraz bardziej jest się obecnym swojej prawdziwej natury, [[natura Buddy|natury Buddy]]<ref>The Center of the Sunlit Sky: Madhyamaka in the Kagyu Tradition", Brunnhölzl Karl; s. 482; Snow Lion Publications, 2004</ref>.
Linia 133:
== Teorie jogaczary a obecne nurty buddyzmu ==
Nauki jogaczary miały wpływ na późniejszy rozkwit wielu obecnie popularnych tradycji mahajany. Szczególnie chodzi tu nauki o [[natura Buddy|naturze Buddy]] ze wszystkimi doskonałymi cechami jako "wrodzonej naturalnie wszystkim czującym istotom"
Przykładem są nauki [[Zen|zenu]], [[mahamudra|"mahamudry esencji"]], [[dzogczen]] do których podchodzi się tendencyjnie niczym jak do czittamatry.
Przykładem są nauki [[Zen|zenu]], [[mahamudra|"mahamudry esencji"]], [[dzogczen]]. W stosunku do nich zarzuca się [[subityzm]] – termin określający [[Oświecenie (religie Wschodu)|oświecenie]] (samourzeczywistnienie, samorealizację) w sposób nagły<ref>McRae, John (1991), Shen-hui and the Teaching of Sudden Enlightenment in Early Ch'an Buddhism. In: Peter N. Gregory (editor)(1991), Sudden and Gradual. Approaches to Enlightenment in Chinese Thought, Delhi: Motilal Banarsidass Publishers Private Limited</ref>. W ten sposób próbuje się odróżnić te tradycje od innych, którym zarzuca się [[gradualizm w filozofiach orientalnych|gradualizm]], np. od [[tantry jogi najwyższej|tantr jogi najwyższej]]<ref>Sam Van Schaik "Approaching the Great Perfection: Simultaneous and Gradual Methods of Dzogchen Practice in the Longchen Nyingtig"; s.16; Wisdom Publications; 2004; ISBN 0861713702</ref>, czy od praktyk [[mahajana|mahajany]] "sześciu wyzwalających aktywności" ([[sanskryt]] pāramitā). Ponadto zarzuca się [[nihilizm]] argumentując, że promują np. "bezwisiłkowe" oświecenie, bez potrzeby stosowania się do zasad [[etyka|etycznych]] czy innych przygotowań.▼
▲
Pewne podobieństwo do terminu [[natura Buddy]] wykazuje termin [[Przejrzyste Światło]] w [[tantry jogi najwyższej|tantrach jogi najwyższej]] i [[rigpa]] w [[dzogczen]]. Ze względu na owe domniemane podobieństwo zarzuca się owym tradycjom również, że podobnie jak czittamatra, promują filozofię ostatecznego istnienia "tylko umysłu". Inaczej ujmując zarzuca się im [[eternalizm]], a nawet próbuje się je zrównać z niektórymi nurtami [[hinduizm]]u, np. [[advaita]]. ▼
Tym czasem np. dzogczen często jest zwany „ścieżką samo-wyzwolenia” (Wylie. rang grol lam), gdyż podobnie jak "aspekt zależny (2)" jogaczary naucza on, że "od samego początku praktyki" ma się dostęp do rigpy, kontynuując praktykę aż do stanu pełnej realizacji "trzech ciał Buddy".
▲Pewne podobieństwo do terminu [[natura Buddy]] wykazuje termin [[Przejrzyste Światło]] w [[tantry jogi najwyższej|tantrach jogi najwyższej]] i [[rigpa]] w [[dzogczen]]. Ze względu na owe domniemane podobieństwo zarzuca się
Tym czasem [[Przejrzyste Światło]] i rigpa, podobnie jak w jogaczarze, nauczane są w celu zrealizowania wykraczającego poza dualizm "subiekt-obiekt" a nie jako jakieś [[ontologia|ontologiczne]] "byty".
{{Przypisy}}
| |||