Inwar: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
KrzysiekS (dyskusja | edycje)
(1) Porównanie z stalą. (2) Informacja o super inwarze (dodatek ok 5% kobaltu). Referencja do dzieła Dobrzańskiego o materiałach.
poprawa linków do przek., WP:SK, drobne redakcyjne, drobne merytoryczne
Linia 2:
'''Inwar''' – [[Stop metali|stop]] [[żelazo|żelaza]] (54-64%)<ref name=Moscicki/> i [[nikiel|niklu]] (36-46%)<ref name=Moscicki/> z niewielkim dodatkiem [[Węgiel (pierwiastek)|węgla]] i [[chrom]]u. Z powodu bardzo małego [[współczynnik rozszerzalności|współczynnika rozszerzalności cieplnej]] jest stosowany m.in. do wytwarzania precyzyjnych przymiarów (stosowane w [[geodezja|geodezji]]: druty inwarowe i inwarowe [[łata niwelacyjna|łaty]] do [[niwelacja|niwelacji precyzyjnej]]), w mechanizmach precyzyjnych ([[zegar]]ach, zaworach silnikowych). Jest podstawowym stopem stosowanym na warstwę bierną w [[termobimetal]]ach<ref name=Moscicki>Andrzej Potyński, Wiesław Mościcki w: ''Podstawy konstrukcji urządzeń precyzyjnych: Ćwiczenia laboratoryjne. Praca zbiorowa pod redakcją Wiesława Mościckiego.'' Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2002. ISBN 83-7207-349-X.</ref>.
 
Średni współczynnik rozszerzalności cieplnej <var>α</var> inwaru w zakresie temperatur 20–100 &nbsp;°C jest mniejszy niż 1,3 x 10<sup>-6</sup>{{e|−6}}/[[Kelwin|K]], (1.2,3&nbsp;[[ppm]]/°CK), [[Temperatura Curie|punkt Curie]] wynosi 230 &nbsp;°C, a gęstość 8100 kg/m3 (8,1 g/cm3)cm<sup>3</sup>. Dla porównania, zwykłe stale[[stal]]e mają współczynnik <var>α</var> w zakresie 11-1511–15 ppm. Dla wysokiej jakości stopów inwarowych z dodatkiem [[Kobalt|kobaltukobalt]]u, Fe-Ni-Co, (np. Fe63N32Co5, tzw. ''super inwar'') współczynnik <var>α</var> spada praktycznie do zera w zakresie 20÷215.20–215&nbsp;°C<ref name=LADobrzanski>Leszek A. Dobrzański, ''Materiały inżynierskie i projektowanie materiałowe. Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo.'' [[Wydawnictwa Naukowo-Techniczne|WNT]], Warszawa 2006 (II wyd.). ISBN 83-204-3249-9, str. 1275-1278.</ref>.
 
Został wynaleziony w [[1897]] roku przez francusko-szwajcarskiego fizyka [[Charles Edouard Guillaume|Charlesa Guillaume]]<ref name=suresh>L.B. Freund, S. Suresh: ''Thin Film Materials: Stress, Defect Formation and Surface Evolution.'' Cambridge University Press, Cambridge 2003. ISBN 0-521-82281-5.</ref>, któremu za badania nad stopami Fe-Ni przyznano [[Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki|Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki]] w roku 1920<ref>{{Cytuj stronę | nazwisko = | imię = | tytuł = The Nobel Prize in Physics 1920 | url = http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1920/ | opublikowany = nobelprize.org | data = | data dostępu = 2013-12-18}}</ref>.
 
{{Przypisy}}