Zjednoczony Kościół Ewangeliczny w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne
styl (powtórzenie)
Linia 67:
'''Zjednoczony Kościół Ewangeliczny w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej''' ('''ZKE''') – związek pięciu polskich wyznań [[protestantyzm|protestanckich]] charakteryzujących się pobożnością [[ewangelikalizm|ewangelikalną]] i praktyką chrztu wyłącznie ludzi świadomych swojej wiary. Dwa z nich miały charakter [[Pentekostalizm|zielonoświątkowy]]. W okresie [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] był to największy w Polsce [[Kościół (organizacja)|Kościół]] [[protestantyzm|protestancki]] o charakterze [[ewangelikalizm|ewangelikalnym]]. Poza ZKE działał m.in. [[Kościół Chrześcijan Baptystów w RP|Polski Kościół Chrześcijan Baptystów]]. Od 1967 roku siedziba Kościoła mieściła się przy [[Ulica Zagórna w Warszawie|ul. Zagórnej]] w Warszawie. Do roku 1953 Kościół miał charakter federacji, w ramach której każde ugrupowanie zachowało swoją odrębność, w roku 1953 zniesiono odrębności i wszystkim ugrupowaniom narzucono jednolity charakter, od roku 1981 ZKE powrócił do struktury federacyjnej.
 
Pierwsze inicjatywy zjednoczeniowe pojawiły się już w 1945 roku, kiedy powstał Polski Kościół Ewangelicznych Chrześcijan Baptystów, jednak w przeciągu dwóch następnych lat występowały z niego wszystkie ugrupowania i pozostali tylko baptyści. Pojawiła się wkrótce nowa inicjatywa zjednoczeniowa, w wyniku której w 1947 roku powstał ZKE. Najpierw należały doń trzy kościoły, a od 1953 – pięć. Część zborów byłego Związku Chrześcijan Wiary Ewangelicznej podjęła w 1956 roku próbę wystąpienia z ZKE i wystąpiłazwróciła się do władz z prośbą o legalizację związku. Władze odpowiedziały represjami i zbory zostały zmuszone do powrotu do ZKE. Najdłużej, bo do końca lat 60., opierała się „grupa lubelska”. Do roku 1975 dominowali wolni chrześcijanie, od roku 1981 – zielonoświątkowcy. Zmiana sytuacji politycznej po roku 1980 pozwoliła na usamodzielnienie się poszczególnych konfesji. W 1981 roku jako pierwszy wystąpił [[Kościół Wolnych Chrześcijan w RP|Kościół Wolnych Chrześcijan]] i odtąd ZKE obejmował cztery wspólnoty. W 1987 roku na ostatnim synodzie Kościoła zdecydowano o rozwiązaniu ZKE. Pod koniec swego istnienia przekraczał 17 tysięcy wyznawców, największy wzrost liczebny nastąpił w latach 80. XX wieku.
 
Podstawową jednostką w ZKE był autonomiczny zbór, który posiadał osobowość prawną. Zbór miał prawo decydowania o przyjęciu lub wykluczeniu własnych członków. Do większych osiągnięć Kościoła należą zbudowanie kaplicy centralnej w Warszawie, zorganizowanie Domu Starców w [[Ostróda|Ostródzie]] oraz działalność wydawnicza, w tym wydawanie miesięcznika „[[Chrześcijanin (czasopismo)|Chrześcijanin]]”{{r|Tym34}}. ZKE należał do [[Polska Rada Ekumeniczna|Polskiej Rady Ekumenicznej]]{{r|Jan Kozłowski1989-s54}}.