Aleksander Józef Lisowski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Belissarius (dyskusja | edycje)
mNie podano opisu zmian
m dodanie daty do szablonu fakt na podstawie http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleksander%20J%C3%B3zef%20Lisowski&diff=prev&oldid=38988341
Linia 17:
}}
 
'''Aleksander Józef Lisowski''' (ur. ok. [[1575]]-[[1580]], zm. [[1616]] pod [[Starodub]]em) – [[pułkownik]] królewski{{fakt|data=2014-03}}, najbardziej znany członek rodu [[Lisowscy|Lisowskich]] herbu [[Jeż (herb szlachecki)|Jeż]], twórca i dowódca [[lisowczycy|lisowczyków]]. Ród Lisowskich pochodził z Pomorza, a z czasem osiedlił się na Litwie. Jako porucznik husarskiej chorągwi walczył przeciw Szwedom w [[bitwa pod Kircholmem|bitwie pod Kircholmem]]. W czasie [[rokosz Zebrzydowskiego|rokoszu Zebrzydowskiego]] stanął po stronie rokoszan z chorągwią kozaków. W czasie wojen moskiewskich ([[Dymitriady]]) był na służbie u wspieranego przez magnatów Litewskich i Koronnych [[Dymitr Samozwaniec II|Dymitra Samozwańca]]. Dowodził najpierw 200 osobowym oddziałem ''straceńców'', a potem miał pod swoją komendą [[Kozacy dońscy|kozaków dońskich]], z którymi zajął tereny od ujścia Wołgi do Donu. W [[1611]] r. został powołany przez [[Jan Karol Chodkiewicz|Jana Karola Chodkiewicza]] do stworzenia lekkiej jazdy nie obciążającej skarbu [[I Rzeczpospolita|Rzeczypospolitej]]. Lisowski zwerbował tysiąc szlachty służącej tylko za obietnice łupu, lecz szybkiej i sprawnej. Zasłynął prowadząc wojnę podjazdową na północnych i wschodnich terenach [[Rosja|państwa moskiewskiego]] w czasie [[wojna polsko-rosyjska 1609-1618|wojny polsko-rosyjskiej]]. W [[1615]] na rozkaz Chodkiewicza wchodzi do Rosji i zdobywa [[Brańsk]], Bilichów, Torsk, Kazym i Halecz. W odwrocie walczy z oddziałami Kukarina i Łopatyna, jednak udaje się mu powrócić na czele oddziału do Warszawy. W [[1616]] w czasie kolejnej wyprawy, umiera rażony paraliżem w obozie pod Starodubnem.
{{CytatD|
''Odnosił zwycięstwa w wielu bitwach, nękając całą prawie krainę moskiewską ciągłymi wycieczkami: znał ich zamiary, miejscowości, rzeczy jawne i tajemne i umiał wszystko, co nieprzyjaciele czynili, wykorzystywać na ich własną zgubę. I choć los niegodziwy niekiedy odbierał mu powodzenie, to jednak nigdy nie można było zobaczyć go zwyciężonym. Nauczył się bowiem przewidując w porę i czyniąc wszelkie wysiłki, udaremniać zamiary Moskiewskich, zajmować to, co sobie przygotowali i urządzili, przedziwnymi fortelami krzyżować wielkie poczynania ich wodzów i ze swą stałą gotowością do boju łamać ich i poskramiać. Gdy oddał wielkie usługi ojczyźnie i świetnie wyszkolił swych żołnierzy w sztuce wojennej, zabrała go niespodziewanie śmierć.''