Tymon Zaborowski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne, życiorys, +sekcja Twórczość, źr.: "Nowy Korbut", t.6 cz.1 s.503-507
drobne merytoryczne, życiorys, +sekcja Twórczość, źr.: "Nowy Korbut", t.6 cz.1 s.503-507
Linia 3:
 
== Życiorys ==
Urodził się w [[Liczkowce|Liczkowcach]] nad [[Zbrucz]]em (cyrkuł czortkowski, [[Galicja]] Wschodnia), jako syn Józefa i Julianny ze Szeptyckich. Pierwsze nauki pobierał w domu kierunkiem francuskiego emigranta nazwiskiem Rochetin. Przez krótki czas uczył się w gimnazjum lwowskim, a następnie (lata: 1810/1811-1815/1816) w [[Liceum Krzemienieckie|Liceum Wołyńskim]]. W tym okresie mieszkał na stancji u A. Osińskiego. Był wówczas członkiem Towarzystwa Dobroczynności Młodzianów Gimnazjum Wołyńskiego, a od roku szkolnego 1815/1816 pełnił w nim funkcję prezesa. Aktywnie uczestniczył także podczas zebrań literackich organizowanych w domu Filipa Platera (czytał na nich swe utwory). W tym okresie brał czynny udział, wraz z K. Sienkiewiczem i T. Sierocińskim, w działaniach Klubu Piśmienniczego. W grudniu 1916 wyjechał do Warszawy (przez Lwów). Tam, wkrótce po przyjeździe, otrzymał stanowisko asesora w Delegacji Administracyjnej Rady Stanu Królestwa Polskiego. W tym okresie zajmował się głównie literaturą, a już 3 miesiące później (luty 1817) nawiązał znajomość z L. Osińskim. Był także gorliwym czytelnikiem Biblioteki Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Był jednym z inicjatorów powołania czasopisma (periodyku) byłych krzemieńczan pn. "Ćwiczenia Naukowe".
 
== Twórczość ==
Jego utwory posiadały cechy zarówno [[klasycyzm|klasycystyczne]], jak i elementy zapowiadające epokę [[romantyzm]]u. Autor klasycystycznych [[poemat]]ów i tragedii oraz cyklu [[Duma (literatura polska)|dum]] o wymowie patriotycznej: ''Dumy podolskie za czasów panowania tureckiego w tej ziemi'' (całość wyd. 1830), ''Zdobycie Kijowa'' (wyd. 1818) opisujące wyprawę [[Bolesław Chrobry|Bolesława Chrobrego]] z [[1018]] roku. Dzieła (pisma) zebrane poety wydano po raz pierwszy w 3 tomach w 1936 roku.
 
=== Ważniejsze dzieła i utwory ===
Linia 50:
== Opracowania nt. życia i twórczości Zaborowskiego ==
=== Opracowania monograficzne ===
# M. Danielewiczowa: ''T. Zaborowski. Życie i twórczość (1799-1828)'', Warszawa 1933 "Studia z Zakresu Historii Literatury Polskiej" nr 10.
 
=== Wybrane opracowania dot. twórczości ===
# X.: Recenzja ''Tankreda'', "Gazeta Korespondenta Warszawskiego" 1817 nr 35; przedr. J. Lipiński w: ''Recenzje teatralne Towarzystwa Iksów 1814-1819'', Wrocław 1956 "Materiały do Dziejów Teatru w Polsce" nr 4
# Naddniestrzanin: ''Goście złej wróżby'' (wiersz), "Rozmaitości" (Lwów) 2 V 1828
# (Nekrologi:) "Mnemosine" (dodatek do "Lemberger Zeitung") 1828 nr 47; J. Sabiński, F. Łaszowski: ''Znad brzegów Zbrucza'', "Rozmaitości" (Lwów) 16 V 1828; "Gazeta Polska" 1828 nr 133; "Gazeta Korespondenta Warszawskiego i Zagranicznego" 1829 nr 7
# ''Życiorys T. Zaborowskiego'': rękopis Ossolineum sygn. 981/I
# K. Sienkiewicz: Przedmowa wydawcy (do) ''Dumy podolskie'', Puławy 1830
# T. Sierociński: (Przedmowa do dumy) ''Powstanie'', "Polak Sumienny" 1831 nr 119
# J. Bartoszewicz: ''T. Zaborowski'', "Dziennik Warszawski" 1856 nr 38, 55
# F. S. Dmochowski: ''Wspomnienia od 1806 do 1830 r.'', Warszawa 1858, s. 163; wyd. następne oprac. Z. Libera, (Warszawa) 1959 "Biblioteka Pamiętnikarzy Polskich i Obcych"
# F. Kowalski: ''Wspomnienia (1819-1823)'', Kijów 1859; wyd. 2 Kijów 1912, s. 131, 252-253
# A. Andrzejewski: ''Ramoty starego Detiuka'' t. 2, Kraków 1866; wyd. 2 Wilno 1921, s. 222-223.
 
== Upamiętnienie ==