Operacja Compass: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m →Plany przeciwników: zamiana liter |
Emptywords (dyskusja | edycje) m lit. |
||
Linia 55:
Jeszcze zanim siły Grazianiego rozpoczęły atak na Egipt, [[Archibald Wavell|Wavell]] zastanawiał się nad sposobami uderzenia. Zażądał sporządzenia studium możliwości ataku na [[Tobruk]] już 11 września 1940 roku, instruując jednocześnie planistów, by unikali "charakteryzującego brytyjskie operacje powolnego rozdzielania włosa na czworo". W tym samym czasie dotarły do niego z [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] duże uzupełnienia. Konwój "Apology", który przybył 5 września, wzmocnił 5. Dywizję Pancerną i dostarczył 50 czołgów [[Matilda Mk II|Matilda]] – połowę pojazdów dostępnych w [[Anglia|Anglii]], i to w momencie, gdy zagrożenie inwazją było największe. Podobnie ciągle rosły możliwości bojowe [[Arthur Longmore|Longmore'a]], ponieważ nowe samoloty, przede wszystkim myśliwce Hurricane, przybywały z [[Afryka Zachodnia|zachodniej Afryki]] nową drogą dostarczania posiłków – przez [[Sekondi-Takoradi|Takoradi]] na [[Złote Wybrzeże (Afryka)|Złotym Wybrzeżu]]<ref>Obecnie Sekondi-Takoradi znajduje się w [[Ghana|Ghanie]]</ref> – choć w pełni operacyjna stała się ona dopiero w listopadzie.
W październiku było już jasne, że Włosi budują stałe umocnienia polowe. Nowe światło na ich plany rzuciło odczytanie przez Brytyjczyków włoskich depesz. Szyfry włoskiego lotnictwa dekodowano w 80 procentach, z wyjątkiem, czterotygodniowej przerwy w styczniu; od tego czasu złamano także kody armii lądowej. Depesze [[Luftwaffe]] ze źródła Ultra również świadczyły o tym, że nie istnieje bezpośrednie zagrożenie interwencją niemiecką. 20 października Wavell wysłał do Wilsona list z poleceniem sprawdzenia możliwości zaatakowania wroga w trójkącie [[Sidi Barrani]] – [[Sofafi]] – Buq Buq. Operacja trwałaby cztery-pięć dni i przeprowadzono by ją z zaskoczenia. Wavell był w pełni świadom potrzeby zachowania tajemnicy, dlatego liczbę odbiorców zmniejszył do minimum. Prawie żadna operacja w historii nie ograniczyła się do równie niewielkiej biurokracji. Równocześnie z włoskim najazdem na Grecję z [[Londyn]]u nadeszły żądania zwolnienia części ludzi i sprzętu i wysłania ich na pomoc Grekom. Jednak nawet najmniejsze zmiany wystawiały całą operację na niebezpieczeństwo. Pomysłodawcę zmuszono do powiadomienia o wszystkim [[Anthony Eden|Anthony'ego Edena]], sekretarza stanu do spraw wojennych, który właśnie przebywał na Bliskim Wschodzie. Gdy Eden był w stanie do 8 listopada przekazywać informację Churchillowi, ten ostatni był zachwycony, co jednak nie powstrzymało go przed pouczeniem Wavella. Podczas gdy Churchill oczekiwał maksymalnego wysiłku i nadziei na błyskawiczne uwolnienie ludzi i sprzętu do innych projektowanych zadań na [[Bałkany|Bałkanach]], celem Wavella było oczyszczenie z Włochów (którzy przegonili Brytyjczyków z [[Somali Brytyjskie|Somali]]) całej wschodniej Afryki.
W swoich licznych instrukcjach Wavell podkreślał znaczenie mobilności i ograniczenia spowodowane niewystarczającą pomocą techniczną, a także zawierał różne sugestie natury taktycznej, o których jednak ani [[Henry Maitland Wilson|Wilson]], ani [[Richard O'Connor|O'Connor]] nie mieli najlepszego zdania. W pewnym momencie Wilson przedstawił Wavellowi poprawiony plan O'Connora zakładający wykorzystanie przełęczy Enba, oddzielającej obozy Sofafi i Nibeiwa, oraz zaatakowanie Nibeiwy i Tummar od zachodu. Wavell, który zawsze lubił niekonwencjonalne podejście, z zadowoleniem zaakceptował plan. Szczegóły tego, co miałom być operacją "Compass", zaczęły się krystalizować w przenikliwym umyśle O'Connora. Po przejściu sił atakujących przez przełęcz Enba hinduska 4. Dywizja Piechoty posuwała by się na północ, opanowując obozy, podczas gdy [[7 Dywizja Pancerna (Wielka Brytania)|7. Dywizja Pancerna]] osłaniała by ją przed wrogiem od południa i zachodu. Garnizon [[Matruh|Mersa Matruh]] i Selby Force miały dokonać demonstracji siły, a następnie poruszać się wzdłuż głównej drogi nadbrzeżnej. Zamiast klasycznego natarcia piechoty i czołgów zaplanowano, że [[Matilda Mk II|Matildy]] otworzą drogę do obozów nacierającej za nimi piechocie. O'Connor napisał później, że: {{cytat|''"oś ataku zależała w największej mierze od najświeższych zdjęć ukazujących pola minowe, a ponieważ obozy były bronione ze wszystkich stron, to każdy atak należało uznać za frontalny".''}} Aby zwiększyć bezpieczeństwo, Wavell posłużył się fortelem: miano stworzyć wrażenie, że Pustynia Zachodnia została pozbawiona sił przebazowanych z Grecji.
| |||