|
| kontynuacja =
| kontynuacja tradycji =
| pierwszy = [[FawziFauzi al-QawuqjiKawukdżi]]
| obecny =
| ostatni =
== Przyczyny powstania ==
W dniu 29 listopada 1947 roku [[Zgromadzenie Ogólne ONZ]] przyjęło [[Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181|Rezolucję nr 181]] w sprawie rozwiązania konfliktu arabsko-żydowskiego w [[Palestyna|Palestynie]], poprzez utworzenie dwóch państw: arabskiego i żydowskiego<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.yale.edu/lawweb/avalon/un/res181.htm | tytuł = United Nations General Assembly Resolution 181 | data dostępu = 2011-05-05 | praca = The Avalon Project - Yale Law School | język = en}}</ref>. Przywódcy społeczności żydowskiej zaakceptowali plan podziału Palestyny, chociaż wyrażali swoje niezadowolenie. Natomiast społeczność arabska sprzeciwiła się, twierdząc, że narusza ona prawa większości mieszkańców Palestyny<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.passia.org/seminars/2000/israel/part3.html | tytuł = Jews and Arabs under the British Mandate | data dostępu = 2011-05-05| autor = | opublikowany = 1948 | praca = The Palestinian Academic Society for the Study of International Affairs | język = en}}</ref>. Arabowie postrzegali plan podziału Palestyny jako niesprawiedliwy, ponieważ oddawał większość terytorium państwa w ręce stanowiącej mniejszość społeczności żydowskiej. Arabscy przywódcy zaczęli wzywać do "zwrócenia Palestyny jej prawowitym mieszkańcom", "zepchnięciu Żydów do morza" i oczyszczeniu Palestyny z "syjonistycznej plagi"<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Morris| imię = Benny | tytuł = 1948: A History of the First Arab-Israeli War| wydawca = Yale University Press| miejsce = | rok = 2008| strony = | isbn = }}</ref>. Ich niezadowolenie było wzmacniane przez arabski nacjonalizm [[panarabizm]]u, głoszący zjednoczenie wszystkich ludów [[język arabski|arabskojęzycznych]]. W rezultacie, 30 listopada 1947 doszło do wybuchu pierwszych aktów przemocy, które zostały uznane za pierwsze akty [[Wojnawojna domowa w Mandacie Palestyny|Wojnywojny domowej w Mandacie Palestyny]]. Arabowie rozpoczęli kampanię ataków na żydowską [[komunikacja|komunikację]] pomiędzy [[osiedla żydowskie|osiedlami żydowskimi]]. Kolejne zabójstwa, akty rozboju i podpalenia, pociągały za sobą akcje odwetowe żydowskich [[organizacja paramilitarna|organizacji paramilitarnych]] [[Hagana]], [[Irgun Cwai Leumi|Irgun]] i [[Lehi]]. Liczba ofiar po obu stronach konfliktu zaczęła gwałtownie rosnąć. W grudniu 1947 roku i styczniu [[1948]] roku zginęło prawie 1000 osób, a ponad 2000 zostało rannych. Liczby te odpowiadały 100 ofiarom śmiertelnym tygodniowo<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Yoav | imię = Gelber| autor link = | tytuł = Palestine 1948. War, Escape and the Emergence of the Palestinian Refugee Problem | wydawca = Sussex Academic Press | miejsce = | rok = 2006| strony = 51-56| isbn = 978-1-84519-075-0}}</ref>.
Widząc niepokojący rozwój wydarzeń, [[Liga Państw Arabskich]] zdecydowała się w bezpośrednie zaangażowanie się w wojnę domową w Palestynie. Podczas spotkania arabskich przywódców w [[Damaszek|Damaszku]] prezydent Syrii [[Szukri al-Kuwatli]] zaproponował utworzenie Arabskiej Armii Wyzwoleńczej. Al-Kuwatli zdawał sobie sprawę, że syryjska armia jest niezdolna do zbrojnej interwencji, jednak jego ambicje utworzenia [[Wielka Syria|Wielkiej Syrii]] pobudzały go do wpływania na sytuację w Palestynie. Dodatkowo al-Kuwatli obawiał się, że wysyłając syryjską armię pozbawi Syrię możliwości obrony przed ewentualnym atakiem jordańskim lub żydowskim. Także ewentualna porażka ochotniczych sił arabskich nie zostałaby przypisana Syrii, tylko straty i wstyd poniosłaby Liga Arabska, a w szczególności palestyńscy Arabowie.
== Historia ==
W pierwszym tygodniu 1947 dla potrzeb Arabskiej Armii Wyzwoleńczej utworzono w pobliżu Damaszku szkołę oficerską oraz ośrodek szkoleniowy dla podoficerów i żołnierzy. Ośrodek ten stał
W pierwszym tygodniu 1947 dla potrzeb Arabskiej Armii Wyzwoleńczej utworzono w pobliżu Damaszku szkołę oficerską oraz ośrodek szkoleniowy dla podoficerów i żołnierzy. Ośrodek ten stał się głównym centrum rekrutacji ochotników. Póxniej utworzono drugi ośrodek szkoleniowo-rekrutacyjny położony na wschód od miasta [[Kair]] w Egipcie, oraz dwa ośrodki w Palestynie. Wielkość docelowej rekrutacji określono na 10 tys. żołnierzy, ale do połowy marca 1948 osiągnięto jedynie około 6 tys. ochotników. Rzeczywista wielkość jednostek polowych była niższa i zazwyczaj nie przekraczała 3,5 tys. ludzi. Ochotnicy byli Syryjczykami, Libańczykami, Irakijczykami, Jordańczykami, Egipcjanami i [[Druzowie|Druzami]]. Obok nich byli w mniejszej ilości [[Jugosławia]]nie, [[Niemcy (naród)|Niemcy]], [[Turcy]] i [[Wielka Brytania|brytyjscy]] [[dezercja|dezerterzy]]<ref name="desert">{{cytuj stronę | url = http://www.moqatel.com/openshare/Behoth/Siasia2/Harb48/sec15.doc_cvt.htm | tytuł = Rozmiary i warunki sił arabskich | data dostępu = 2011-05-05| autor = | opublikowany = | praca = Encyclopedia Fighter of Desert | data = | język = ar}}</ref>.
W dniu 5 stycznia 1948 podczas spotkania w Damaszku zorganizowano Palestyńskie Dowództwo Polowe Arabskiej Armii Wyzwoleńczej. W skład dowództwa weszli: generał Ismail Safwat (Irak), generał Taha al-Hashimi (Irak), pułkownik Shuqayri (Liban), pułkownik Muhammed al-Hindi (Syria) i pułkownik Abd al-Qadir al-Jundi (Transjordania). Naczelnym dowódcą został [[Fawzi al-Qawuqji]]. Siedziba dowództwa znajdowała się w pobliżu Damaszku w Syrii. Terytorium Palestyny podzielono na cztery obszary działań operacyjnych: (1) Dowództwo Północne - rejon pogranicza z Syrią i Libanem, oraz cała [[Galilea]] i północna [[Samaria (kraina)|Samaria]]; (2) Dowództwo Jerozolimy - rejon Jerozolimy, [[Ramallah]], [[Hebron]]u i [[Jerycho]]; (3) Dowództwo Lod i Ramli - rejon miast [[Lod]] i [[Ramla (Izrael)|Ramli]]; (4) Dowództwo Strefy Gazy i pustyni Negew<ref name="desert"/>.
Wśród celów postawionych przed Arabską Armią Wyzwoleńczą postawiono wyzwolenie całej Palestyny i utworzenie [[Wielka Syria|Wielkiej Syrii]], jednak w rzeczywistości tworzyła ona w północnej Palestynie i Samarii bufor bezpieczeństwa pomiędzy Syrią a Transjordanią<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Levenberg | imię = Haim | tytuł = Military Preparations of the Arab Community in Palestine: 1945-1948 | wydawca = Routledge | miejsce = London | rok = 1993 | strony = 200 | isbn = 0-7146-3439-5}}</ref>.
Sformowano następujące jednostki operacyjne:
* '''Region Centralny''' -
** 1 Regiment Jarmouk - posiadał trzy kompanie liczące razem około 500 ochotników. Dowódcą był Mohammed Safa. Wkroczył on do Palestyny w połowie stycznia 1948 i prowadził działania w rejonie miast [[Nablus]] i [[Dżanin]], a następnie przegrupował się w rejon [[Beit Szean]]
** Regiment Qadisijah - posiadał trzy kompanie liczące około 450 ochotników. Dowódcą był Mahdi Saleh al-Anani. Wkroczył do Palestyny w lutym 1948 i prowadził działania w Samarii. Po poniesieniu dużych strat przeszedł reorganizację w Regiment Ajnadin.
** * Regiment Hussein (iracki) - posiadał trzy kompanie liczące około 500 żołnierzy. Dowódcą był major Mohammed Husejn. Wkroczył do Palestyny w kwietniu 1948 i prowadził działania w Samarii. Jego żołnierze zbuntowali się i zostali rozlokowani w innych jednostkach.
** Regiment Hittin - posiadał trzy kompanie liczące około 500 ochotników. Dowódcą był kapitan Abbas. Wkroczył do Palestyny w marcu 1948 i stanowił wsparcie 1 Regimentu Jarmouk w Samarii.
** 3 Regiment Jarmouk - posiadał dwie kompanie liczące razem około 250 ochotników. Dowódcą był major Abdul Hamid al-Rawi. Wkroczył do Palestyny w kwietniu 1948 i prowadził działania w rejonie [[Jerozolima|Jerozolimy]] i [[Ramallah]].
** Regiment Ajnadin był dowodzony przez kapitana Michela Issa. Wkroczył do Palestyny w styczniu 1948.
** Bateria artylerii dowodzona przez porucznika Afif al-Bizri.
* '''Region Północny''' -
** 2 Regiment Jarmouk - posiadał trzy kompanie liczące razem około 430 ochotników. Dowódcą był Alcichlki. Wkroczył do Palestyny przez terytorium Libanu w dniu 23 stycznia 1948. Prowadził działania w rejonie [[Akka|Akki]] i [[Safed]]u.
** Regiment Jabal al-Arab (druzyjski) - posiadał trzy kompanie liczące około 500 żołnierzy. Dowódcą był major Chakib Wahhaba. Prowadził działania w rejonie [[Nazaret]]u.
** Bateria artylerii<ref name="desert"/>.
Na początku 1948 wielu druzyjskich ochotników zdezerterowało z Arabskiej Armii Wyzwoleńczej do żydowskich sił samoobrony. Powstały wówczas pierwsze żydowskie jednostki arabskojęzyczne. Pozostałe siły Arabskiej Armii Wyzwoleńczej stopniowo wycofywały się na północ Palestyny i ostatecznie uciekły do Libanu.
{{Przypisy}}
== Zobacz też ==
* [[Historia Palestyny]]
[[Kategoria:Arabskie organizacje w Mandacie Palestyny]]
[[Kategoria:Palestyńskie partie i ugrupowania]]
| 