Rewolucja kubańska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
linki zewnętrzne
drobne redakcyjne, WP:SK
Linia 6:
|grafika = Revolution Map of progress.jpg
|opis = Trasa przemarszów Armii Partyzanckiej
|data = [[26 lipca]] [[1953]] - [[1 stycznia]] [[1959]]
|miejsce = [[Kuba]]
|wynik = Ucieczka Batisty i przejęcie władzy przez rewolucjonistów
Linia 24:
[[Plik:Che SClara.jpg|thumb|left|200px|Guevara podczas bitwy o Santa Clara]]
[[Plik:Cam&che.jpg|thumb|200px|Gablota z Muzeum Rewolucji w Hawanie, przedstawiająca karabiny i nakrycia głowy, należące do Camilo Cienfuegosa (z lewej) i Che Guevary (z prawej) z czasów rewolucji]]
'''Rewolucja kubańska''' walka zbrojna oraz seria reform polityczno-gospodarczych przeprowadzonych na [[Kuba|Kubie]] w latach [[1956]]–[[1959]]. Skierowana była przeciwko trwającej od roku [[1952]] krwawej dyktaturze [[Fulgencio Batista|Fulgencio Batisty]].
 
Zdecydowane działania przeciw dyktaturze gen. Batisty zostały podjęte przez niewielką grupę działaczy demokratycznych, zorganizowaną przez młodego adwokata [[Fidel Castro|Fidela Castro Ruz]].
Linia 34:
W styczniu 1957 dokonali oni pierwszej akcji bojowej skierowanej na posterunek wojskowy La Plata. Po uzyskaniu poparcia miejscowej ludności oraz innych ugrupowań opozycyjnych, w połowie roku [[1958]], partyzanci ''Ruchu 26 lipca'' przystąpili do nasilonej walki, a ich oddziały rozrosły się do ponad 80 osób. Inny oddział często dokonywał ataków na różne obiekty wojskowe w prowincji Oriente i choć akcje te nie stanowiły istotnego zagrożenia dla dyktatury Batisty, dzięki nim Castro zdobył duży rozgłos i popularność. Akcje te przyczyniały się też do ogólnonarodowej niechęci do Batisty. 13 marca [[1957]] roku grupa ponad 100 członków Związku Studentów Kubańskich podjęła nieudaną próbę przejęcia władzy w Hawanie. Rebelianci zdołali opanować na krótko część placu prezydenckiego, ale ostatecznie oddziały wierne rządowi stłumiły zamach. 5 września 1957 doszło do buntu blisko 400 marynarzy z bazy morskiej w [[Cienfuegos]]. Rewolta była częścią szerszego spisku antybatistowskiego w armii, wybuchła jednak wcześniej niż planowano i zakończyła się porażką. W trakcie walk w Cienfuegos zginęło 200 marynarzy, 600 cywilów i ponad 100 żołnierzy z oddziałów rządowych.
 
Partyzantka Castro w 1958 rozszerzyła wtedy pole działania na góry Sierra del Cristal i Sierra de Nicaro, rejon miast Manzanilla i Bahamo, a nawet pobliże stolicy Oriente — miasto [[Santiago de Cuba]]. Było to spowodowane rozrostem liczebnym oddziałów partyzantki. Batista, gdy tylko się zorientował, postanowił działać i w maju 1958 r. rozpoczął wielką operację antypartyzancką pod kryptonimem „Verano”, zakończoną fiaskiem i śmiercią półtora tysiąca żołnierzy Batisty. Rozgromienie tej akcji spowodowało rozszerzenie walk partyzanckich. W październiku [[1958]] roku oddziały partyzanckie dowodzone przez [[Ernesto Guevara|Ernesto „Che” Guevarę]], [[Camilo Cienfuegos]]a i Jaime Vegę rozpoczęły walkę w kolejnych dwóch prowincjach: [[Prowincja Las Tunas|Las Tunas]] i [[Prowincja Camagüey|Camagüey]].
 
Siły rządowe nie były już w stanie walczyć z ogromną partyzantką, do której masowo wstępowali chłopi zachęceni reformą rolną. W wyniku sojuszu „Ruchu 26 lipca” z innymi organizacjami opozycyjnymi w lipcu 1958 r. powstały „Oddziały Cywilnego Zjednoczonego Frontu Walki Rewolucyjnej”.
 
Ostateczna ofensywa nastąpiła w końcu grudnia 1958. Po trwającym tydzień szturmie, oddziały rebelianckie zdobyły 1 stycznia 1959 roku Santiago de Cuba. Tego samego dnia skapitulowały koszary im. Leoncia Vidal, ostatni punkt oporu sił batistowskich w mieście [[Santa Clara (Kuba)|Santa Clara]] — stolicy prowincji [[Prowincja Villa Clara|Villa Clara]]. Opór stawiany przez wojsko i policję załamał się ostatecznie na wiadomość o ucieczce Batisty, który w noc sylwestrową odleciał do Dominikany. 2 stycznia 1959 roku rebelianci pod dowództwem Che Guevary wkroczyli do Hawany. Wojna domowa pochłonęła około 30 tysięcy ofiar. Z początkiem następnego roku ([[8 stycznia]] [[1959]]) oddziały Castro wkroczyły do [[Hawana|Hawany]].
 
Premierem był początkowo opozycyjny demokrata gen. Jose Miro Cardona, został jednak pozbawiony tego stanowiska w połowie lutego przez autentycznie popieranego przez ludność przywódcę partyzanckiego ''El Comandante'' — [[Fidel Castro|Fidela Castro]]<ref>[http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=98937598 Cuba Marks 50 Years Since 'Triumphant Revolution']</ref>.
 
{{Przypisy}}
 
== Zobacz też ==
* [[Muzeum Rewolucji w Hawanie]]
 
{{Przypisy}}
 
== Linki zewnętrzne ==