Chwaliszew: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m dodanie kodu SIMC |
ilustracja, ilustracja, drobne redakcyjne |
||
Linia 5:
|herb artykuł =
|dopełniacz wsi =
|zdjęcie = MOs810, WG 2014 20, OChK Las Miejski (Chwaliszew) (3).JPG
|opis zdjęcia = Centrum wsi
|województwo = [[Województwo wielkopolskie|wielkopolskie]]
|powiat = [[Powiat krotoszyński|krotoszyński]]
Linia 31:
We wsi usytuowany jest neobarokowy kościół pw. św. Mikołaja Biskupa z 1898 r. z zabytkowymi barokowymi rzeźbami drewnianymi apostołów Piotra i Pawła. Naprzeciwko kościoła, za małym zespołem parkowym, znajduje się dworek z XIX w.
W Chwaliszewie urodził się Adam Olejnik (1887-1939), rzeźbiarz zajmujący się głównie tematyką patriotyczną (np. [[pomnik Konrada Wallenroda w Sędziszewie]]). Został zamordowany przez hitlerowców w [[Dolina Śmierci (Bydgoszcz)|Fordonie k. Bydgoszczy]].
== Nazwa ==
Linia 37:
== Historia ==
[[Plik:MOs810, WG 2014 20, OChK Las Miejski (Chwaliszew) (2).JPG|thumb|left|230px|Stara chałupa drewniana]]
Pierwsze ślady osadnictwa na terenie Chwaliszewa pochodzą z epoki kamienia/epoki brązu. W roku 1952 na użytkowanej rolniczo wydmie prowadzone były (przez Alicję i Leona Łuków) badania archeologiczne. Znaleziono podczas ich trwania szczątki narzędzi kamiennych i naczyń glinianych, datowanych (prawdopodobnie) na przełom epoki kamienia i brązu. Nieopodal wsi znajdują się [[kurhan]]y z epoki brązu, przypisywane [[kultura łużycka|kulturze łużyckiej]].
Pierwsze pisemne wzmianki o Chwaliszewie pochodzą z 1521 r., choć wiadomo, iż pierwszy kościół w miejscowości istniał już w XIV wieku. W roku 1793 Chwaliszew znalazł się w granicach [[Zabór pruski|zaboru pruskiego]]. Podczas zaborów miejscowość przeszła w ręce rodziny [[Thurn und Taxis]], która odegrała kluczową rolę w formowaniu instytucji poczty na terenie Europy.
Podczas I wojny światowej przez wieś przemieszczały się na front wschodni wojska [[Cesarstwo Niemieckie|Cesarstwa Niemieckiego]]. Po I wojnie światowej mieszkańcy brali czynny udział w [[Powstanie wielkopolskie|powstaniu wielkopolskim]]. Z Chwaliszewa pochodził komendant powstania na okręg [[Sulmierzyce]] – Marcin Serek (były feldwebel wojsk cesarskich, odznaczony [[krzyż żelazny|krzyżem żelaznym I klasy]] za uratowanie rannego dowódcy w bitwie pod Stębarkiem (niem. Tannenberg).
Podczas II wojny światowej Chwaliszew ponownie znalazł się pod okupacją niemiecką, wchodząc w skład [[Kraj Warty|Kraju Warty]] (niem. ''Warthegau''). W ramach akcji [[Heim ins Reich]] we wsi osiedliły się dwie rodziny niemieckie – jedna pochodząca z [[Łotwa|Łotwy]] lub [[Estonia|Estonii]], druga z [[Besarabia|Besarabii]].▼
▲Podczas II wojny światowej Chwaliszew ponownie znalazł się pod okupacją niemiecką, wchodząc w skład [[Kraj Warty|Kraju Warty]] (niem. ''Warthegau''). W ramach akcji [[Heim ins Reich]] we wsi osiedliły się dwie rodziny niemieckie – jedna pochodząca z [[Łotwa|Łotwy]] lub [[Estonia|Estonii]], druga z [[Besarabia|Besarabii]].
{{Gmina Krotoszyn}}
| |||