Episteme: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
EinsBot (dyskusja | edycje)
m zamiana szablonu "źródła" z "dopracować, replaced: {{źródła|data= → {{dopracować|źródła= przy użyciu AWB
źródła
Linia 1:
[[Plik:Efez Celsus Library 5 RB.jpg|thumb|Personifikacja ''Episteme''. Rzeźba w [[Biblioteka Celsusa|Bibliotece Celsusa]] w [[Efez]]ie w [[Turcja|Turcji]].]]
{{dopracować|źródła=2013-06}}
'''Episteme''' ({{grc|ἐπιστήμη}}) - w [[filozofia starożytnej Grecji|filozofii starożytnej Grecji]] pojęcie oznaczające wiedzę. Używane jest w dwóch zasadniczych kontekstach:
'''Episteme''' ({{grc|ἐπιστήμη}}, łac. ''scientia'' - wiedza) - w filozofii Starożytnej Grecji: wiedza pewna, niepodważalna, uzasadniona. W filozofii [[Platon]]a - wiedza dotycząca prawdziwego świata idei, poznawana rozumowo, w przeciwieństwie do [[doksa|doksy]], która dotyczy świata zmysłowego, złudnego.
 
* ''episteme'' oznaczająca wiedzę pewną, niepodważalną, uzasadnioną i przeciwstawianą opinii (''[[doksa]]'') czy wiedzy niepewnej{{odn|Preus|2007|s=105}},
Szerzej: [[wiedza]] jako prawdziwe i uzasadnione przekonanie.
* ''episteme'' oznaczające wiedzę teoretyczną, przeciwstawianą umiejętnościom praktycznym (''[[techne]]''){{odn|Parry|2007}}.
 
W starożytnej Grecji funkcjonowały także inne słowa bliskoznaczne. [[Filozofia przedsokratejska|Presokratycy]] używali raczej takich słów jak ''sofia'' (tłumaczona często jako [[mądrość]]), ''gnome'' czy ''gnosis''{{odn|Preus|2007|s=105}}.
W filozofii greckiej episteme (wiedzę teoretyczną) przeciwstawiano także [[techne]] (umiejętności praktycznej).
 
W filozofii [[Platon]]a ''episteme'' oznaczała wiedzę dotyczącą prawdziwego świata [[idea|idei]], poznawana [[rozum]]owo, w przeciwieństwie do doksy, która dotyczy świata zmysłowego, złudnego. U [[Arystoteles]]a wiedza ma postać systemu [[sylogizm]]ów, w którym wychodząc od [[przesłanka|przesłanek]], wyprowadza się kolejne twierdzenia za pomocą [[rozumowanie dedukcyjne|dedukcji]]. ''Episteme'' była ogólna i pewna. Dzieliła się na wiedzę teoretyczną (spekulatywną), praktyczną (związaną z działaniem [[etyka|etycznym]] czy [[działanie polityczne|politycznym]]) i wytwórczą (pojetyczną - ''techne''){{odn|Preus|2007|s=105-106}}.
Od słowa "episteme" pochodzi nazwa [[epistemologia]].
 
Od słowa "''episteme"'' pochodzi nazwa działu filozofii: [[epistemologia]], czyli teoria poznania.
 
{{przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę| imię r=Richard| nazwisko r=Parry|rozdział=Episteme and Techne|inni= Edward N. Zalta (ed.)|tytuł=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|wydawca=|miejsce= |rok= 2003 |url=http://plato.stanford.edu/entries/episteme-techne/|odn=tak}}
 
* {{cytuj książkę|imię=Anthony|nazwisko=Preus|tytuł=Historical Dictionary of Ancient Greek Philosophy|miejsce= Lanham, Maryland - Toronto - Oxford|wydawca=The Scarecrow Press, Inc|rok= 2007|isbn =0-8108-5487-2|odn=tak}}
 
[[Kategoria:Filozofia starożytna]]