Wikipedia

Laibach: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
rozbudowa na podst. EN, DE wiki, przypisow na Tydzień z muzyką II, do dalszej rozbudowy
Angor Animi (dyskusja | edycje)
3534 edycje
Linia 9:
|gatunek = [[industrial]], [[nowa fala (muzyka)|nowa fala]]
|aktywność =
|wytwórnia = [[Mute Records|'''Mute''']]
|powiązania = [[300,000 V.K.]]
|członkowie = Milan Fras<br />Ivan Novak<br />Mina Špiler
Linia 17:
|www = http://www.laibach.nsk.si
}}
'''Laibach''' – [[Słowenia|słoweński]] zespół muzyczny, założony w [[1980]] w górniczo-przemysłowej miejscowości [[Gmina Trbovlje|Trbovlje]] w byłej [[Jugosławia|Jugosławii]]. Skrzydło muzyczne interdyscyplinarnego kolektywu artystycznego '''[[Neue Slowenische Kunst|Neue Slowenische Kunst (NSK)]]''', w którego skład wchodzą grupa sztuki wizualnej [[IRWIN]], grupa teatralna [[Noordung (NSK)|NOORDUNG]] (dawniej [[Gledališče Sester Scipion Nasice]]), studio grafiki i designu [[Novi Kolektivizem]] i [[Departament Czystej i Stosowanej Filozofii]]. Laibach uczestniczył również w projektach artystycznych '''Germania''', '''Strom und Klang''', '''Kraftbach''', '''Peter Paracelsus''' i '''300.000 Verschiedene Krawalle'''. Zespół stworzył muzykę do wielu przedstawień teatralnych takich jak: Makbet, Krst pod Triglavom, No Fire Escape in Hell czy Molitevi stroj. Część utworów bazuje na przeróbkach piosenek najbardziej znanych zespołów światowych, takich jak [[The Beatles]], [[Queen]], [[Europe (grupazespół muzycznamuzyczny)|Europe]] czy [[The Rolling Stones]].
 
Nazwa zespołu '''Laibach''' pochodzi od niemieckiej nazwy [[Lublana|Lublany]] kojarzonej z okresem okupacji nazistowskich Niemiec i tysiącletnim panowaniem Habsburgów. Prowokacyjna nazwa oraz stosowanie odniesień ideologicznych, politycznych i religijnych w twórczości zespołu stały się pretekstem do wprowadzenia zakazu występów Laibacha na terenie Jugosławii<ref name="Hanser5">{{Cytuj książkę | autor = Eva-Maria Hanser | tytuł = Ideotopie. Das Spiel mit Ideologie und Utopie der Laibach-Kunst | wydawca = Universität Wien | miejsce = Wien | data = 2010 | strony = 5 | data dostępu = 2014-05-16 | język = de| url = http://othes.univie.ac.at/8581/1/2010-02-05_0400246.pdf|Zugriff=2011-04-18}}</ref><ref name="DT">{{Cytuj pismo | autor = Richard Wolfson | tytuł = Warriors of weirdness | czasopismo = [[The Daily Telegraph]] | język = en | data = 2003-09-03 | url = http://www.telegraph.co.uk/culture/music/rockandjazzmusic/3601856/Warriors-of-weirdness.html}}</ref>.
Linia 26:
=== Laibach z Tomažem Hostnikiem (1980–1982) ===
[[Plik:Black Cross.jpg|thumb|120px|left|''Czarny krzyż'' [[Kazimierz Malewicz|Kazimierza Malewicza]]]]
Grupa Laibach została założona w [[1980]] w górniczo-przemysłowej miejscowości [[Gmina Trbovlje|Trbovlje]] w byłej [[Jugosławia|Jugosławii]]<ref name="Janjatovic127">{{Cytuj książkę | autor = Petar Janjatović | tytuł = EX YU ROCK enciklopedija 1960-2006 | data = 2007 | isbn = 978-86-905317-1-4| url = http://www.bstudio.org/enciklopedija/index.html | język = sl |strona = 127}}</ref>. Zespół współpracował z grupą sztuki wizualnej [[IRWIN]] i grupą teatralną Rdeči Pilot<ref name="Janjatovic127"/>.
 
Od początku działalności spotykał się z niechęcią ze strony ówczesnych komunistycznych władz [[Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii|państwa]]. W 1980 roku Laibach przygotowywał w Trbovlje projekt multimedialny ''Rdeči Revirji'' (pol. czerwone dzielnice) (w odzewie na strajk miejscowych górników), który został objęty zakazem władz jeszcze przed otwarciem. Na plakatach reklamujących projekt umieszczono bowiem ''Czarny krzyż'' [[Kazimierz Malewicz|Kazimierza Malewicza]] obok nazwy Laibach, co uznano za wysoce niewłaściwe i nieodpowiedzialne<ref name="Janjatovic127"/>.
Linia 36:
23 kwietnia 1983 roku, podczas wspólnego koncertu w Zagrzebiu z grupami [[23 Skidoo]] i [[Last Few Days]] doszło do incydentu z wojskiem jugosłowiańskim i policją chorwacką. Koncert zatytułowany był "Mi kujemo bodočnost" (pol. Wykuwamy przyszłość). Podczas pokazu multimedialnego wyświetlano jednocześnie dwa filmy Revolucija še traja (pol. Rewolucja trwa) i film pornograficzny, których obrazy nakładały się na siebie, tak ze w pewnym momencie na ekranie pojawił się obraz zmarłego prezydenta Jugosławii [[Josip Broz Tito|Tito]] obok [[Prącie|prącia]]. Wojsko i policja przerwały koncert<ref name="Janjatovic127"/>. Zespół musiał opuścić [[Chorwacja|Chorwację]]<ref name="Arns32"/>. Wkrótce po tym Laibach podpisał kontrakt płytowy z państwową wytwórnią ZKP RTV na nagranie pierwszego [[Album (wydawnictwo muzyczne)|albumu]] LP Nebo žari (pol. Niebo się żarzy)<ref name="Arns35">{{Cytuj książkę | autor = Inke Arns | tytuł = Neue Slowenische Kunst – NSK. Laibach, Irwin, Gledališče sester Scipion Nasice, Kozmokinetično gledališče Rdeči pilot, Kozmokinetični kabinet Noordung, Novi kolektivizem. Eine Analyse ihrer künstlerischen Strategien im Kontext der 1980er Jahre in Jugoslawien | wydawca = Museum Ostdeutsche Galerie | miejsce = Regensburg | data = 2002 | strony = 35}}</ref>. Wytwórnia wycofała się jednak z umowy, ponieważ postawa Laibachu i NSK nie była pewna ideologicznie<ref name="Buckley576">{{Cytuj książkę | autor = Peter Buckley | tytuł = The Rough Guide to Rock. The Definitive Guide to More than 1200 Artists and Bands | wydawca = Rough Guides Ltd | miejsce = London | data = 2003 | strony = 576 | isbn = 9781843531050 | rozdział = LAIBACH | imię r = Glenn | nazwisko r = Gossling | data dostępu = 2014-05-16 | url = http://books.google.be/books?id=7ctjc6UWCm4C&pg=PT1235&lpg=PT1235&dq=Guide+to+Rock.+The+Definitive+Guide+to+More+than+1200+Artists+and+Bands&source=bl&ots=YEifzl2KH3&sig=CSudlcRMd3LWdWhYEm45lnjLuRA&hl=en&sa=X&ei=7Rx2U-34KKrt0gXx54CQDQ&ved=0CEIQ6AEwBA#v=onepage&q=Laibach&f=false}}</ref>. 23 kwietnia 1983 roku Laibach zadebiutował w telewizji w programie informacyjno-publicystycznym TV Tednik, co wywołało negatywne reakcje władz – zabroniono występowania członkom grupy na koncertach i używania niemieckiej nazwy Laibach<ref name="Janjatovic127"/>.
 
Zespół udał się wtedy w międzynarodową trasę koncertową ''The Occupied Europe Tour '83'' z szesnastoma koncertami w ośmiu krajach Europy wschodniej i ośmiu Europy zachodniej<ref name="Janjatovic127"/>. Występy grupy cieszyły się dużym zainteresowaniem<ref name="Janjatovic127"/>. Laibach posługiwał się estetyką [[Socrealizm|realnego socjalizmu]], [[nazizmnarodowy socjalizm|nazizmu]]u i [[faszyzm]]u, wykonując piosenki w języku niemieckim oraz przeróbki utworów w języku angielskim<ref name="Janjatovic127"/>.
 
W 1984 roku członkowie grupy przenieśli się do [[Londyn]]u, gdzie podejmowali się prac fizycznych i pracowali dorywczo – m.in. statystowali jako żołnierze w filmie [[Stanley Kubrick|Stanley'a Kubricka]] [[Full Metal Jacket]]<ref name="Janjatovic127"/>. W tym samym roku zespół wystąpił na tajnym koncercie w Lublanie, by upamiętnić zmarłego Tomaža Hostnika<ref name="Janjatovic127"/>. Również w 1984 członkowie Laibachu wraz z grupami IRWIN i Rdeči Pilot powołali do życia interdyscyplinarny kolektyw artystyczny '''[[Neue Slowenische Kunst|Neue Slowenische Kunst (NSK)]]'''.
Linia 51:
 
[[Plik:LAIBACH Opus dei.jpg|thumb|320px|left|Opus Dei, 1987]]
W 1987 roku zespół dostał się pod skrzydła wytwórni Mute Records i wydał trzeci album studyjny [[Opus Dei (album)|Opus Dei]] razem ze słoweńskim pianista [[Slavko Avsenik|Slavko Avsenikiem]]iem<ref name="Janjatovic127"/>. Na płycie znalazły się m.in. Geburt einer Nation przeróbka [[One Vision]] zespołu [[Queen]], Leben heißt Leben przeróbka [[Live Is Life]] austriackiej grupy [[Opus (grupa muzyczna)|Opus]] a także The Great Seal – hymn państwa NSK z tekstem z przemówienia [[Winston Churchill|Winstona Churchilla]] [[We shall fight on the beaches]] z 1940 roku. Na okładce wewnętrznej znalazła się praca niemieckiego grafika i antynazisty [[John Heartfield|Johna Heartfielda]] przedstawiająca [[swastyka|swastykę]] złożoną z czterech, ociekających krwią siekier<ref name="Janjatovic127"/>. Z powodu użycia na okładce płyty nazwy Opus dei zestawionej z symbolami nazistowskimi, katolicka organizacja [[Opus Dei]] wytoczyła grupie proces, jednak sprawa została rozstrzygnięta na korzyść zespołu<ref name="Janjatovic127"/>. Po wydaniu płyty, grupa udała się w trasę koncertową po Europie – na konferencji prasowej w Paryżu członkowie grupy wyznali, że wpływ na nich ma Tito, [[Toto (grupa muzyczna)|Toto]] i [[Jacques Tati|Tati]]<ref name="Janjatovic127"/>.
 
Stylistycznie utwory na płytach Nova Akropola i Opus Dei oddalają się od industrialu w stronę militarnego klasycyzmu<ref name="Monroe217">{{Cytuj książkę | autor = Alexei Monroe | tytuł = Interrogation Machine. Laibach and NSK | wydawca = The MIT Press | data = 2008 | strony = 217 | isbn = 9780262633154}}</ref>.
Linia 85:
W 2003 roku zespół wydał album [[WAT (album)|WAT]] (We Are Time), na którym znalazł się również utwór Tanz mit Laibach zainspirowany twórczością niemieckiej grupy [[Deutsch Amerikanische Freundschaft|DAF]]<ref name="Janjatovic128"/>. Współautorem tekstów był Peter Mlakar a muzykę współtworzyli Iztok Turk i DJ-e Umek, Bizzy i Dojaja<ref name="Janjatovic128"/>.
 
W 2004 roku grupa wydała dwupłytowy album z [[Remiks|remiksamiremiks]]ami najpopularniejszych, najbardziej "[[hymn]]owych" utworów zespołu oraz jeden nowy utwór – cover "Mama Leone" [[Bino (piosenkarz)|Bino]]. Wydawnictwo zawiera również 40. stronicową biografie zespołu autorstwa Alexeia Monroe<ref name="Janjatovic128"/>.
 
W 2006 roku Laibach wydał album [[Volk]] z utworami inspirowanymi [[hymn państwowy|hymnami państwowymi]], jak również hymn fikcyjnego [[państwo|państwa]] NSK Das Lied der Deutschen – napisany w 1797 roku i wykonywany w okresie Republiki Weimarskiej<ref name="Janjatovic128"/>. Tytuł płyty opiera się na grze słów – słowo ''Volk'' w [[język niemiecki|języku niemieckim]] oznacza 'lud', natomiast w [[język słoweński|języku słoweńskim]] znaczy 'wilk' (przewrotnym pomysłem było umieszczenie na okładce płyty obrazka przedstawiającego owce).
Linia 94:
 
W 2012 roku zespół wraz z Benem Watkinsem z [[Juno Reactor]] skomponował muzykę do filmu [[Timo Vuorensola|Timo Vuorensoli]] [[Iron Sky]].
[[Plik:Laibach Spectre Tour 2014 Koeln 2014 03 14 Milan Fras.jpg|right|thumb|260px|Laibach w 2014]]
14 kwietnia 20012 roku Laibach wystąpił w [[Tate Modern|Tate Gallery]] w Londynie z koncertem pod tytułem Monumental Retro-Avant-Garde. Jesienią 2012 roku Laibach koncertował w kopalni Velenje – koncert zatytułowany był Kohle ist Brot (pol. Wegiel jest chlebem) i był częścią programu artystycznego [[Maribor]]u z okazji pełnienia funkcji [[Europejska Stolica Kultury|europejskiej stolicy kultury]] w roku 2012<ref name="muzej">{{Cytuj stronę | url = http://muzej.rlv.si/de/303 | tytuł = EPK 2012 im Slowenischen Kohlebergbaumuseum | autor = Slowenisches Kohlebergbaumuseum | język = de | data dostępu = 2014-05-17}}</ref>.
 
W listopadzie 2012 roku teatr Schauspielhaus w [[Düsseldorf]]ie wystawił inscenizacje sztuki [[Lew Tołstoj|Lwa Tołstoja]] Die Macht der Finsternis (pol. Ciemna potęga) w reżyserii [[Sebastian Baumgarten|Sebastiana Baumgartena]], do której muzykę stworzył Laibach<ref name="DF">{{Cytuj stronę | url = http://www.deutschlandfunk.de/droehnendes-moral-debakel.691.de.html?dram:article_id=228892 | tytuł = Dröhnendes Moral-Debakel | autor = Karin Fischer | data = 2012-11-26 | opublikowany = Deutschlandfunk | język = de | data dostępu = 2014-05-17}}</ref>.
 
W marcu 2014 roku zespół wydał album [[Spectre]]. W tekstach poruszana jest tematyka kapitalizmu, ucisku i inwigilacji obywateli poprzez polityków i władze. Zespół czerpał inspiracje z działalności ruchu [[Okupuj Wall Street|Occupy Wall Street]] i [[Whistleblower|demaskatorów]] takich jak [[Edward Snowden]], [[BradleyChelsea Manning|Bradley Manning]] i [[Julian Assange]]. Zespół powołał do życia symboliczną partie Spectre-Party, by zainicjować zmiany społeczne. Książeczka partyjna oraz teksty pieśni partyjnych zostały dołączone do limitowanej wersji CD albumu Spectre.
 
== Strategia artystyczna ==
=== Retro-awangarda ===
[[Plik:LAIBACH The Thrower.jpg|thumb|right|220px|Laibach, The Thrower, plakat z 1980]]
[[Plik:LAIBACH Buy Victory.jpg|thumb|right|220px|Laibach, Buy Victory, plakat z 1984]]
Artystyczna zasada Laibacha określana jest mianem (monumentalnej) retro-awangardy – retrogardy (straży wstecznej):
 
Linia 120:
Radykalne podejście nad-identyfikacji kulminuje w totalitarnej i po części wojennej inscenizacji Laibacha i związane z tym roszczenie absolutności, które jest symbolicznym zawłaszczeniem funkcji ideologii i reżimu totalitarnego:
 
{{Cytat|Nasza wolność jest wolnością tych co myślą podobnie<ref name="Pokorn43">{{Cytuj książkę | autor = Darko Pokorn | tytuł = Neue Slowenische Kunst | wydawca = Grafički zavod Hrvatske (Zagreb) in collaboration with Amok Books (Los Angeles) | miejsce = Zagreb | data = 1991 | strony = 43|cytat = Our freedom is the freedom of those who think alike }}</ref>. Laibach}}
 
{{Cytat|My […] jesteśmy inżynierami ludzkich dusz<ref name="Pokorn43">{{Cytuj książkę | autor = Darko Pokorn | tytuł = Neue Slowenische Kunst | wydawca = Grafički zavod Hrvatske (Zagreb) in collaboration with Amok Books (Los Angeles) | miejsce = Zagreb | data = 1991 | strony = 43|cytat = We […] are the engineers of human souls }}</ref>. Laibach (w odniesieniu do zdania Stalina, który w 1932 roku określił stalinistycznych pisarzy i artystów jako „maszynistów ludzkich dusz” <ref name="Pokorn43"/>}}
 
W odpowiedzi na pytanie czy członkowie Laibacha są faszystami, wokalista zespołu odpowiedział:
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Laibach”