System prawny Polski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
... Znaczniki: usuwanie dużej ilości tekstu (filtr nadużyć) VisualEditor |
m Wycofano edycje użytkownika 78.88.190.202 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Sebada11. |
||
Linia 1:
{{polityka Polski}}
gówno i ch*jnia, tyle w temacie[[Kategoria:Prawo w Polsce| ]]▼
'''System prawny w Polsce''' – w [[Polska|Polsce]] obowiązuje [[system prawa|system prawny]] [[system prawa kontynentalnego|typu kontynentalnego]]. Duży wpływ na jego kształt miało [[system prawny Niemiec|prawo niemieckie]] i [[system prawny Francji|francuskie]].
== Źródła polskiego prawa ==
{{Mainsec|Źródła prawa|Źródła prawa w polskim porządku prawnym|Źródła prawa w polskim porządku prawnym}}
Zgodnie z artykułem 87 [[Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej|Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej]] [[Źródła prawa|źródłami]] [[Akt normatywny powszechnie obowiązujący|powszechnie obowiązującego]] prawa Rzeczypospolitej Polskiej są:
* Konstytucja
* [[ustawa|ustawy]]
* [[Ratyfikacja|ratyfikowane]] [[Umowa międzynarodowa|umowy międzynarodowe]]
* [[rozporządzenie|rozporządzenia]]
* [[akt prawa miejscowego|akty prawa miejscowego]] (na obszarze działania organów, które je ustanowiły).
Obok źródeł prawa powszechnie obowiązującego, wyróżnia się także źródła prawa wewnętrznie obowiązującego ([[Akt kierownictwa wewnętrznego|akty kierownictwa wewnętrznego]]). Są nimi przede wszystkim [[Uchwała|uchwały]] i [[Zarządzenie|zarządzenia]].
== Publikacja polskich aktów prawnych ==
Urzędowym źródłem poznania prawa Rzeczypospolitej Polskiej są, na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych ({{Dziennik Ustaw|rok=2000|numer=62|pozycja=718}}) [[dziennik urzędowy|dzienniki urzędowe]]. Najważniejszymi takimi dziennikami są w Polsce [[Dziennik Ustaw]] i [[Monitor Polski]].
Istnieje jednak wiele instytucji zajmujących się publikowaniem aktów ogłoszonych w Dzienniku Ustaw i Monitorze Polskim, między innymi:
* [[Internetowy System Aktów Prawnych]] prowadzony przez [[Kancelaria Sejmu|Kancelarię Sejmu]];
* wydawnictwa prawnicze.
== System sądowy ==
{{osobny artykuł|Wymiar sprawiedliwości w Polsce}}
=== Podział podmiotowy ===
Zgodnie z art. 175 Konstytucji RP, wymiar sprawiedliwości w RP sprawują:
* [[Sąd Najwyższy (Polska)|Sąd Najwyższy]]
* [[sądy powszechne]]
* [[sądownictwo wojskowe|sądy wojskowe]]
* [[Sąd administracyjny|sądy administracyjne]]
=== Podział przedmiotowy ===
Sądy powszechne w Polsce dzielą się na wydziały, którym zawsze przypisana jest pewna kategoria spraw. Nieraz, gdy jest duży wpływ spraw danego rodzaju tworzy się kilka wydziałów dla tej kategorii spraw – przykładowo dwa albo trzy wydziały karne. Może też tak się zdarzyć, że w sądach wyższego rzędu jest przykładowo jeden wydział cywilny I instancji i drugi wydział cywilny, ale odwoławczy.
Następujące wydziały tworzy się w sądach:
{| class="wikitable"
|W sądach apelacyjnych
|
* wydział cywilny ([[sąd cywilny]] II instancji dla sądów okręgowych)
* wydział karny ([[sąd karny]] II instancji dla sądów okręgowych)
* wydział pracy i ubezpieczeń społecznych ([[sąd pracy i ubezpieczeń społecznych]] II instancji dla sądów okręgowych)
* wydział lustracyjny (w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie; [[Lustracja osób pełniących funkcje publiczne#Sąd lustracyjny|sąd lustracyjny]])
|-
|W sądach okręgowych
|
* wydział cywilny (sąd cywilny I instancji oraz sąd cywilny, [[sąd rodzinny|rodzinny]], [[sąd opiekuńczy|opiekuńczy]], [[sąd dla nieletnich|dla nieletnich]] II instancji dla sądów rejonowych)
* wydział karny (sąd karny I instancji oraz sąd karny, dla nieletnich (czasami) II instancji dla sądów rejonowych)
* wydział penitencjarny i nadzoru nad wykonywaniem orzeczeń penitencjarnych ([[sąd penitencjarny]])
* wydział pracy ([[sąd pracy]]) i wydział ubezpieczeń społecznych ([[sąd ubezpieczeń społecznych]]) albo wydział pracy i ubezpieczeń społecznych
* wydział gospodarczy ([[sąd gospodarczy]])
* [[sąd ochrony konkurencji i konsumentów]] (w Sądzie Okręgowym w Warszawie)
* odrębna jednostka rejestrowa (w Sądzie Okręgowym w Warszawie – m.in. dla [[partia polityczna|partii politycznych]])
* [[sąd wspólnotowych znaków towarowych i wzorów przemysłowych]] (w sądzie Okręgowym w Warszawie)
|-
|W sądach rejonowych
|
* wydział cywilny (sąd cywilny I instancji)
* wydział karny (sąd karny I instancji)
* wydział rodzinny i nieletnich (sąd rodzinny, opiekuńczy, dla nieletnich I instancji)
* wydział pracy (sąd pracy I instancji) albo wydział pracy i ubezpieczeń społecznych (sąd pracy i ubezpieczeń społecznych I instancji
* wydział ksiąg wieczystych ([[sąd wieczystoksięgowy]])
* wydział gospodarczy (w mieście, w którym ma siedzibę sąd okręgowy albo mieście na prawach powiatu; sąd gospodarczy I instancji)
* wydział grodzki ([[sąd grodzki]])
* wydział gospodarczy [[Krajowy Rejestr Sądowy|Krajowego Rejestru Sądowego]] ([[sąd rejestrowy]] – w miastach wojewódzkich oraz niektórych innych większych miastach)
|}
=== Podział instancyjny ===
Sądownictwo powszechne:
* [[Sąd rejonowy|sądy rejonowe]]
* [[Sąd okręgowy|sądy okręgowe]]
* [[Sąd apelacyjny|sądy apelacyjne]]
* Sąd Najwyższy – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych, Izba Karna oraz Izba Cywilna
Sądownictwo wojskowe:
* [[sądownictwo wojskowe|wojskowe sądy garnizonowe]]
* [[sądownictwo wojskowe|wojskowe sądy okręgowe]]
* Sąd Najwyższy – Izba Wojskowa
Sądownictwo administracyjne:
* [[Wojewódzki sąd administracyjny|wojewódzkie sądy administracyjne]]
* [[Naczelny Sąd Administracyjny]]
{{Polska tematy i zagadnienia}}
{{Systemy prawne Europa}}
[[Kategoria:Systemy prawne państw świata|Polska]]
| |||