Manifest PKWN: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
dwie literówki: 1) e zamiast ę; 2) niepotrzebna spacja przed dwukropkiem
Kilka poprawek technicznych - niepotrzebne spacje, brakująca kropka i przecinek. Poza tym ujednoliciłem cudzysłowy tak by zawsze zaczynały się dolnym.
Linia 5:
Manifest podpisali członkowie PKWN z przewodniczącym [[Edward Osóbka-Morawski|Edwardem Osóbką-Morawskim]] i wiceprzewodniczącymi [[Wanda Wasilewska|Wandą Wasilewską]] i [[Andrzej Witos|Andrzejem Witosem]] na czele.
 
Tekst Manifestu PKWN został rzeczywiście upubliczniony 22 lipca, ale nie miało to miejsca w Chełmie, lecz w Moskwie<ref>[[Tadeusz Żenczykowski]], ''Polska lubelska'', Warszawa 1990, s. 19.</ref>. Ogłoszono go na antenie [[Głos Rosji|Radia Moskwa]]. Pierwszą wersję drukowaną (Manifest „trzyszpaltowy”) również wydrukowano w Moskwie<ref>[[Edward Osóbka-Morawski]]: "My podajemy, że PKWN powstał w Chełmie i że 22 lipca tam drukowaliśmy Manifest. To takie małe niewinne kłamstwo. Chodziło o to, żeby ładnie wyglądało, że to na polskiej ziemi powstał Manifest i PKWN. Nawet co roku pokazują drukarnie i drukarza, a ja śmieję się w kułak. Najlepszy dowód, że w tym pierwszym Manifeście popełniony jest błąd. I w moim nazwisku jest zwykłe „u”, bowiem w rosyjskiej pisowni nie istnieje „ó”. Ten pierwszy Manifest drukował drukarz sowiecki". Edward Osóbka-Morawski, ''Niczego nie zaprzepaściliśmy'', ''Kontakt'' (Paryż), nr 9 (17), wrzesień 1983 s. 52. Za: [[Marek Łatyński]], ''Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych'' wyd. II rozszerzone, Wrocław 2002, Wyd. [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich|Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum]], s. 817-822, ISBN 83-7095-056-6 s. 67.</ref>.
 
Manifest stwierdzał, że jedynym legalnym źródłem władzy w Polsce jest Krajowa Rada Narodowa. Rząd emigracyjny w Londynie określono jako "władzę„władzę samozwańczą, władzę nielegalną" a konstytucję z 1935 roku "bezprawną„bezprawną". Stwierdzano, że wraz z wyzwalaniem kraju musi powstać legalny ośrodek władzy, który pokieruje walką narodu. Dlatego, jak stwierdzano , KRN powołał PKWN jako "legalną„legalną tymczasową władzę wykonawczą". Uznano w Manifeście , że KRN i PKWN działają na podstawie konstytucji marcowej z 1921 roku jako "jedynej„jedynej obowiązującej konstytucji legalnej, uchwalonej prawnie". Jej podstawowe założenia miały obowiązywać w wyzwalanym kraju aż do wybranego w pięcioprzymiotnikowych wyborach Sejmu Ustawodawczego, który miał uchwalić nową konstytucję.
 
W sprawach granic Manifest deklarował "powrót„powrót do Matki - Ojczyzny starego polskiego Pomorza i Śląska Opolskiego", walkę o Prusy Wschodnie i szeroki dostęp do morza, "o„o polskie słupy graniczne nad Odrą". Na wschodzie granica miała być uregulowana zgodnie z zasadą: ziemie polskie - Polsce, ziemie ukraińskie, białoruskie i litewskie - odpowiednim republikom radzieckim.
 
Manifest zakładał wraz z wyzwalaniem natychmiastową likwidację organów okupacyjnych i powoływanie przez rady narodowe Milicji Obywatelskiej. Deklarowano przywrócenie wszystkich swobód obywatelskich z wyłączeniem swobody działalności "organizacji„organizacji faszystowskich", które jako antynarodowe miały być "tępione„tępione z całą surowością prawa".
 
Deklarowano przejęcie na cele reformy rolnej ziem niemieckich, zdrajców oraz obszarników. Ta ostatnia kategoria dotyczyła majątków powyżej 50 ha a na ziemiach poniemieckich 100 ha. Ziemie obszarnicze miały być przejęte bez odszkodowań lecz z zaopatrzeniem dla byłych właścicieli. Przejęta ziemia miała być rozdzielona za minimalna opłatą między małorolnych i średniorolnych chłopów oraz robotników rolnych i stanowić ich własność indywidualną.
 
W Manifeście zakładano utworzenie systemu płacy minimalnej, rozbudowę systemu ubezpieczeń społecznych opartej o zasadę samorządności, rozładowanie nędzy mieszkaniowej. Deklarowano wsparcie państwa również dla prywatnej działalności gospodarczej oraz spółdzielczości. Obiecywano wprowadzenie bezpłatnego , powszechnego szkolnictwa na wszystkich szczeblach oraz otoczenie specjalną opieką inteligencji<ref>Andrzej Ajnenkiel "Polskie konstytucje" Wiedza Powszechna Warszawa 1982, str. 350 -358 ISBN 83-214-0256-9</ref>.