Khoikhoi: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:NSRW Africa Hottentot.png|right|177px|thumb|''"Hottentot"'', portret z [[1914]] roku.]]

'''Khoikhoi''' lub '''KhoeKhoe''', (transkrypcja tubylczego określenia "ludzie-ludzie", czyli "prawdziwi ludzie",; dawniej '''Hotentoci''') -– grupa etniczna rdzennych mieszkańców południowej [[Afryka|Afryki]], spokrewnionych z [[Buszmeni|Buszmenami]], prowadzących koczowniczy tryb życia i przemierzających te terytoria od około 30 tysięcy lat. Swe pierwotne siedziby i pastwiska swych stad we wschodniej Afryce, przez ostatnie kilka tysięcy lat, opuszczali falami zmierzając do dzisiejszej [[Republika Południowej Afryki|Republiki Południowej Afryki]], północno-wschodniej [[Namibia|Namibii]], [[Botswana|Botswany]], [[Suazi]], [[Lesotho]], południowego [[Mozambik]]u i pd. [[Zimbabwe]]. Około półtora tysiąca lat temu wyparli z tych rejonów spokrewnione z nimi ludy Buszmenów i Sana. Zamieszkujący na terenie [[park narodowy|parku narodowego]] [[Etosza]] szczep ''Heikom'' (''Heilom'') jest pozostałością z wymieszania się Sana z Hotentotami. Z kolei nazwą ''Griqua'' określa się potomków wymieszania się Hotentotów z holenderskimi kolonistami, [[Burowie|Burami]]. SamaPosługują nazwasię "Hotentoci", popularna w okresie kolonialnym, jest obecnie uważana za obelżywą<ref>[http://web.mit.edu/racescience/in_media/baartman/baartman_m&g_june95.htm[języki Bringkhoisan|językiem Backz thegrupy 'Hottentot Venus'<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->khoisan]]</ref> i przestarzałą.

[[Holendrzy]], którzy dotarli do [[Przylądek Dobrej Nadziei|Przylądka Dobrej Nadziei]] w [[1652]] wraz z [[Jan van Riebeeck|Janem van Riebeeck]] byli pierwszymi [[Europa|Europejczykami]], którzy spotkali się z tym ludem. Wobec niezwykłego dla nich brzmienia ich [[języki khoisan|języka należącego do grupy khoisan]], pełnego mlasków, nazwali ich [[jąkanie|jąkałami]] ([[Język niderlandzki|niderl.]] ''stotteraar'') tak powstała obecna nazwa ''Hottentoten''. Już w [[1653]] Khoikhoi musieli zbrojnie bronić swych terytoriów przed Holendrami, co wobec przewagi cywilizacyjnej tych ostatnich zazwyczaj było skazane na niepowodzenie. W [[1660]] rozpoczęła się [[segregacja rasowa]] Hotentotów, która trwała przez następne ponad trzy stulecia na terenach południowej Afryki i była formalną podstawą funkcjonowania RPA niemal do końca [[XX wiek]]u. W wyniku przewagi holenderskiej i napływu osadników europejskich (Burów) organizacja plemienna Hotentotów legła w gruzach w [[XVIII wiek]]u, a kontakt z nieznanymi wcześniej [[choroba]]mi europejskimi powodował masowe wymieranie ludności tubylczej, m.in. w [[1713]] roku, kiedy szalała [[epidemia]] [[Ospa prawdziwa|czarnej ospy]]. Opanowanie RPA przez [[Wielka Brytania|Brytyjczyków]] na początku [[XIX wiek]]u spowodowało wydanie w [[1809]] roku tzw. "proklamacji hotentockiej", która zmuszała Hotentotów do pracy na [[farma]]ch białych kolonistów, gdzie zajmowali się głównie hodowlą zwierząt i pasterstwem ([[bydło|bydła]], [[Owca domowa|owiec]] i [[koza domowa|kóz]]), a także myślistwem i zbieractwem oraz pracą w rzemiośle - garncarstwem, kowalstwem i wyplataniem [[Kosz (pojemnik)|koszy]].

Organizacja społeczna Hotentotów opiera się o [[patrylinearny system pokrewieństwa]] i [[WielożeństwoPoligynia|poligynię]]. Patrylinearne [[ród|rody]] łączą się w [[plemię|plemiona]] - zbiorowych właścicieli i użytkowników pastwisk i wodopojów. Ich wierzenia opierają się o kult stwórcy świata, pana nieba i ojca ludzkości - Tsui Goab. Czczą [[Księżyc]], swoich przodków oraz [[mit]]ycznych [[bohater]]ów - m.in. Eitsi Eibiba.

Liczebność Khoikhoi jeszcze w roku [[1983]] szacowano na ponad sto tysięcy, najwięcej w RPA, na północ od rzeki [[Oranje]]. Ich populacja jednak dramatycznie spada, obecnie np. w RPA w rejonie [[Kapsztad]]u żyje jeszcze około 2400 Hotentotów, ale tylko półtorej setki z nich kultywuje tradycje swego ludu. W Namibii przebywa ich około 3400, połowa z nich prowadzi jeszcze tradycyjny tryb życia. W Botswanie liczba Hotentotów spadła w ostatnich czasach (m.in. z powodu przeprowadzenia się kilkuset z nich do Namibii) z 2900 do 1900, ale tylko stu z nich żyje w sposób nakazywany tradycjami sięgającymi wielu tysięcy lat. Plemiona grupy ''Nama'' (na południu pustyni [[Namib]]) - ''Hobesen'', ''Aman'', ''Khau-Goan'' najlepiej zachowują swe tradycje. Pozostali pracują na farmach i w [[kopalnia]]ch.