François Chapeville: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
kat.
m MalarzBOT: poprawa linkowania na właściwe (SorbonaUniwersytet Paryski)
Linia 1:
'''Franciszek Chrapkiewicz''' (François Chapeville), biochemik, ur. [[2 stycznia]] [[1924]] r. w [[Godowa|Godowej]] k. [[Strzyżów|Strzyżowa]] (dawne woj. lwowskie, obecnie [[Województwo podkarpackie|podkarpackie]]). Syn Józefa i Stanisławy z domu Wnęk. Siostra Teresa. Żona [[Renée Bouvier]] (malarka, poetka, poślubiona w [[1951]] r.).
 
Przed wojną ukończył szkołę podstawową i trzy klasy gimnazjum w Strzyżowie. Należał do harcerstwa. Lata okupacji niemieckiej spędził w Godowej pomagając ojcu w garbowaniu skór. Pracował też w niemieckiej firmie budującej tunel w Żarnowskiej Górze. Jego rodzice zostali zamordowani w [[1944]] roku we własnym domu przez niezidentyfikowaną bojówkę AK podejrzewającą Chrapkiewiczów o kolaborację z Niemcami. Franciszek wyjechał do Chrabówki i Poronina, gdzie pracował w tartakach. Trafił do [[Kraków|Krakowa]] zaraz po jego wyzwoleniu. Tam został aresztowany przez UB w trakcie akcji odbicia więźniów politycznych. W [[1945]] objęła go amnestia. W 1946 uciekł przez Szczecin i Berlin do Niemiec Zachodnich, na tereny okupowane przez dywizję pancerną gen. Maczka. Tam ukończył szkołę średnią i w tym samym roku wyjechał do Francji. Podjął studia weterynaryjne na Ecole Nationale Veterinaire w Maisons-Alfort, a po ich ukończeniu w [[1951]] roku podejmuje studia w dziedzinie biochemii i biologii molekularnej na [[SorbonaUniwersytet Paryski|Sorbonie]]. W [[1952]] [[doktorat]] z weterynarii, w [[1960]] doktorat z nauk przyrodniczych. W [[1953]] roku przyjął francuskie obywatelstwo i zmienił nazwisko na François Chapeville, co umożliwiło mu zatrudnienie w Centrum Badań Energii Atomowej.
 
W dziedzinie [[farmakologia|farmakologii]] odkrył i opisał właściwości [[hirudyna|hirudyny]]. W Centrum Badań Energii Atomowej rozpoczął badania nad metabolizmem związków siarki. Odkrycia w tej dziedzinie wzbudziły zainteresowanie m.in. [[Fritz Lipmann|Fritza Lipmanna]], który zaprosił Chrapkiewicza w [[1961]] roku do współpracy w jego laboratorium na [[Uniwersytet Rockefellera|Uniwersytecie Rockefellera]] w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]]. Tam Chrapkiewicz dokonał znaczącego odkrycia: wyjaśnił mechanizm informowania tworzących się białek o tym, jaka ma być struktura powstającego organizmu. W [[1962]] roku wrócił do Francji, gdzie [[Jacques Monod]] doprowadził do mianowania go profesorem Sorbony i przydzielenia laboratorium badawczego. Tam rozszerzył swoje badania na mechanizmy funkcjonowania [[genom]]u, jak również na [[wirusologia|wirusologię]] roślin i [[embriologia|embriologię]]. Odszedł na [[emerytura|emeryturę]] w [[1991]] roku.