Człowiek witruwiański: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m uproszczenie wywołania szablonu {{Kontrola autorytatywna}}
KrzysiekS (dyskusja | edycje)
Rozbudowa, w szczególności fragment tekstu na rysunkiem (oryginał i polskie tłumaczenie). Dodanie referencji (dzieło Witruwiusza).
Linia 8:
| wysokość=34,3
| szerokość=24,5
| muzeum=[[Gallerie dell'Accademia]]
}}
'''Człowiek witruwiański''' ([[wł.]] '''Le proporzioni del corpo umano secondo Vitruvio''') – rysunek upowszechniony przezautorstwa [[Leonardo da Vinci|Leonarda da Vinci]] upowszechniony przez niego około roku [[1490]]<ref>[http://leonardodavinci.stanford.edu/submissions/clabaugh/history/leonardo.html The Vitruvian Man - leonardodavinci.stanford.edu] {{lang|en}}</ref>. PrzedstawiaRysunek, stworzony ołówkiem i atramentem na papierze, przedstawia figurę nagiego mężczyzny w dwóch nałożonych na siebie pozycjach, wpisaną w [[okrąg]] i [[kwadrat]] ([[Łacina|łac.]] ''Homo Quadratus'' - człowiek kwadratowy)<ref>[http://new.asp.katowice.pl/zobacz/bsp-4-idea-piekna-czlowiek-w-dziejach-sztuki/lang/en BSP 4 - Idea piękna. Człowiek w dziejach sztuki] <br />[http://sites.google.com/site/leonardodavincivitruvius/ Leonardo da Vinci's - Vitruvian Man analysed] {{lang|en}}</ref>. Rysunkowi towarzyszy tekst sporządzony tzw. [[pismo lustrzane|pismem lustrzanym]].
 
Z tekstu wynika, że rysunek stanowi ilustrację do fragmentu ''Księgi III'' traktatu ''[[O architekturze ksiąg dziesięcioro]]'' [[Witruwiusz]]a, poświęconego proporcjom ludzkiego ciała.<ref>[http://kulturaantyczna.files.wordpress.com/2011/12/witruwiusz-o-architekturze-ksic485g-dziesic499c487.pdf], s. 48-53</ref> Witruwiusz charakteryzuje ludzką sylwetkę jako będącą głównym źródłem proporcji klasycznego [[porządek architektoniczny|porządku architektonicznego]]. W tym przypadku zwrócono uwagę na fakt, że wysokość dorosłego człowieka równa się w przybliżeniu szerokości jego rozstawionych ramion.
 
Według Witruwiusza wysokość człowieka to 10 modułów, gdzie moduł to wysokość głowy mierzona od brody do nasady włosów. Otwarta dłoń również ma długość jednego modułu. Głowa człowieka ma wielkość 1/8-1/6 od wysokości piersi do góry, do miejsca, w którym zaczynają się włosy. Od włosów do podbródka dzieli się na trzy części: w górnej czoło, w drugiej nos, w trzeciej usta z podbródkiem. Długość mierzona od nadgarstka do łokcia jest długością stopy człowieka. Stopa to 1/7 człowieka, łokieć – 1/4, pierś – 1/4, szerokość rozstawionych ramion równa wzrostowi człowieka.
 
Rysunkowi towarzyszą dwa teksty. Pierwszy akapit części znajdującej się powyżej<ref>Powyżej rysunku:''Vetruvio, architecto, mecte nella sua op(er)a d'architectura, chelle misure dell'omo sono dalla natura<br>disstribuite inquessto modo cioè che 4 diti fa 1 palmo, et 4 palmi fa 1 pie, 6 palmi fa un chubito, 4<br>cubiti fa 1 homo, he 4 chubiti fa 1 passo, he 24 palmi fa 1 homo ecqueste misure son ne' sua edifiti.<br>Settu ap(r)i ta(n)to le ga(m)be chettu chali da chapo 1/14 di tua altez(z)a e ap(r)i e alza tanto le b(r)acia che cholle lunge dita tu tochi la linia della<br>somita del chapo, sappi che 'l cie(n)tro delle stremita delle<br>ap(er)te me(m)bra fia il bellicho. Ello spatio chessi truova infralle ga(m)be fia tria(n)golo equilatero''</ref> nawiązuje bezpośrednio do Witruwiusza:
 
„Witruwiusz, architekt, umieścił w swoim dziele o architekturze przekaz, że wymiary człowieka w naturze są skomponowane tak, że
* [[piędź]] (dłoń) jest równa czterem palcom<ref>[http://kulturaantyczna.files.wordpress.com/2011/12/witruwiusz-o-architekturze-ksic485g-dziesic499c487.pdf], s. 50-53</ref>
* [[Stopa (miara)|stopa]] jest równa czterem dłoniom
* [[łokieć (miara)]] (kubit) jest równy sześciu dłoniom
* cztery łokcie dają człowieka
* [[Krok (miara)|krok]] jest równy czterem łokciom
* człowiek jest równy 24 dłoniom
i te wymiary są w jego budowlach.”
 
Rysunek jest przykładem charakterystycznego dla [[renesans]]u zainteresowania człowiekiem oraz autorami starożytnymi ([[humanizm renesansowy]]).