Manifest PKWN: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Tashi (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne
Linia 7:
Tekst Manifestu PKWN został rzeczywiście upubliczniony 22 lipca, ale nie miało to miejsca w Chełmie, lecz w Moskwie<ref>[[Tadeusz Żenczykowski]], ''Polska lubelska'', Warszawa 1990, s. 19.</ref>. Ogłoszono go na antenie [[Głos Rosji|Radia Moskwa]]. Pierwszą wersję drukowaną (Manifest „trzyszpaltowy”) również wydrukowano w Moskwie<ref>[[Edward Osóbka-Morawski]]: "My podajemy, że PKWN powstał w Chełmie i że 22 lipca tam drukowaliśmy Manifest. To takie małe niewinne kłamstwo. Chodziło o to, żeby ładnie wyglądało, że to na polskiej ziemi powstał Manifest i PKWN. Nawet co roku pokazują drukarnie i drukarza, a ja śmieję się w kułak. Najlepszy dowód, że w tym pierwszym Manifeście popełniony jest błąd. I w moim nazwisku jest zwykłe „u”, bowiem w rosyjskiej pisowni nie istnieje „ó”. Ten pierwszy Manifest drukował drukarz sowiecki". Edward Osóbka-Morawski, ''Niczego nie zaprzepaściliśmy'', ''Kontakt'' (Paryż), nr 9 (17), wrzesień 1983 s. 52. Za: [[Marek Łatyński]], ''Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych'' wyd. II rozszerzone, Wrocław 2002, Wyd. [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich|Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum]], s. 817-822, ISBN 83-7095-056-6 s. 67.</ref>.
 
Manifest stwierdzał, że jedynym legalnym źródłem władzy w Polsce jest [[Krajowa Rada Narodowa]]. [[Rząd emigracyjnyRP wna uchodźstwie]] Londynie określono jako „władzę samozwańczą, władzę nielegalną" a [[Konstytucja kwietniowa|konstytucję z 1935]] roku „bezprawną". Stwierdzano, że wraz z wyzwalaniem kraju musi powstać legalny ośrodek władzy, który pokieruje walką narodu. Dlatego, jak stwierdzano, KRN powołał PKWN jako „legalną tymczasową władzę wykonawczą". Uznano w Manifeście, że KRN i PKWN działają na podstawie [[Konstytucja marcowa|konstytucji marcowej z 1921 roku]] jako „jedynej obowiązującej konstytucji legalnej, uchwalonej prawnie". Jej podstawowe założenia miały obowiązywać w wyzwalanym kraju aż do wybranego w pięcioprzymiotnikowych wyborach Sejmu Ustawodawczego, który miał uchwalić nową konstytucję.
 
W sprawach granic Manifest deklarował „powrót do Matki - Ojczyzny starego polskiego Pomorza i Śląska Opolskiego", walkę o Prusy Wschodnie i szeroki dostęp do morza, „o polskie słupy graniczne nad Odrą". Na wschodzie granica miała być uregulowana zgodnie z zasadą: ziemie polskie - Polsce, ziemie ukraińskie, białoruskie i litewskie - odpowiednim republikom radzieckim.
 
Manifest zakładał wraz z wyzwalaniem natychmiastową likwidację organów okupacyjnych i powoływanie przez rady narodowe [[Milicja Obywatelska|Milicji Obywatelskiej]]. Deklarowano przywrócenie wszystkich swobód obywatelskich z wyłączeniem swobody działalności „organizacji faszystowskich", które jako antynarodowe miały być „tępione z całą surowością prawa".
 
Deklarowano przejęcie na cele reformy rolnej ziem niemieckich, zdrajców oraz obszarników. Ta ostatnia kategoria dotyczyła majątków powyżej 50 ha a na ziemiach poniemieckich 100 ha. Ziemie obszarnicze miały być przejęte bez odszkodowań lecz z zaopatrzeniem dla byłych właścicieli. Przejęta ziemia miała być rozdzielona za minimalna opłatą między małorolnych i średniorolnych chłopów oraz robotników rolnych i stanowić ich własność indywidualną.