Karol Marian O’Rourke: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
ZBronk (dyskusja | edycje)
ort.
Linia 3:
Rodzina O'Rourke of Gloncorick to stara [[szlachta]] [[Irlandia|irlandzka]] z korzeniami z XI wieku. Pierwotne nazwisko brzmiało ''O'Ruairc'', z [[celtowie|celtyckiego]]: O' - " potomek", rű - "przyjaciel", arc - "mały", czyli "potomek małego przyjaciela". Po zdławieniu powstań irlandzkich przez Anglików, w czasie których wielu potomków rodu O'Rourke oddało życie - np. za czasów królowej [[Elżbieta I Tudor|Elżbiety I]] ''[[Brian O'Rourke|Sir Brian-na-Murtha-O'Rourke of West Brensey]]'', zgładzony w londyńskiej [[Tower of London|Tower]] w r. [[1591]] - wielu Irlandczyków opuściło swój kraj. Następna fala emigracji miała miejsce w r. [[1688]], po obaleniu króla [[Jakub II Stuart|Jakuba II]]; wśród zwolenników [[Stuartowie|Stuartów]], którzy udali się na wygnanie, znajdował się również [[Sir]] Brian O'Rourke Młodszy, wnuk powyższego, który zaciągnął się do armii francuskiej.
 
Dwaj wnukowie Briana, synowie oficera francuskiego Owena O'Rourke of Gloncorick i Mary z O'Beirne'ów, John i Cornelius, przeszli do służby polskiej i rosyjskiej: John był najpierw rosyjskim [[generał]]em kawalerii, potem, po osiedleniu się w Polsce, [[szambelan]]em króla [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta]]. Na starość powrócił do Anglii i zmarł bezdzietnie w [[Londyn]]ie w r. [[1786]]. Cornelius (ur. [[1736]], żonaty z hr. Martą Stuart ur. [[1741]]) pozostał w służbie rosyjskiej, brał udział w walkach przeciwko [[Konfederacja barska|konfederatom barskim]], w [[Wojna siedmioletnia|wojnie siedmioletniej]] i walkach na [[Kaukaz (kraina historyczna)|Kaukazie]] w latach 80. XVIII wieku. Mianowany hrabią, zakończył karierę jako komendant [[Tartu|Dorpatu]] i generał-major. Zmarł w r. [[1800]]. Od Corneliusa wywodzą się dwie linie O'Rourków: [[ewangelicy|ewangelicka]], zniemczona, później (poprzez małżeństwa z Rosjankami) zrusyfikowana linia Jerzego Maurycego (zm. [[1818]]), osiadła w [[Inflanty|Inflantach]], która uzyskała w r. [[1818]] [[indygenat]] inflancki, i [[katolicyzm|katolicka]], litewska i spolonizowana linia rosyjskiego generała kawalerii [[Józef Korneliusz O'Rourke|Józefa Korneliusza O'Rourke]] ([[1779]] - [[1849]]), właściciela Wsieluba koło Nowogródka, żonatego z Amelią Piławską, córką Felicjana, ostatniego [[starosta|starosty]] [[Łuck]]a. Karol Marian O'Rourke był wnukiem Józefa po najstarszym syniesynu Aleksandrze Patryku, biskup gdański [[Edward O'Rourke]] kuzynem Karola, wnukiem po najmłodszym synu Michale Łazarzu.
 
Na początku XX w. Karol Marian O'Rourke był właścicielem ziemskim na rodzinnym Wsielubiu koło [[Nowogródek|Nowogródka]]. Żył bardzo skromnie. Hojnie wynagradzał swoją służbę dworską, leśniczych, gajowych. Pomagał biednym i uczącej się młodzieży, między innymi [[Michał Wilniewczyc|Michałowi Wilniewczycowi]] - późniejszemu społecznikowi i opiekunowi polskich sierot w Nowej Zelandii. Był ojcem chrzestnym wielu mieszkańców okolicy. Miał na utrzymaniu starsze bezdomne kobiety. Po [[Rewolucja październikowa|rewolucji bolszewickiej]] w [[1917]] r. był prześladowany przez władze komunistyczne, aresztowany przez [[NKWD]] i na wozie z gnojem przewieziony do więzienia w Nowogródku. Potem przebywał w więzieniu w [[Mińsk]]u, skąd dzięki staraniom siostry biskupa Edwarda, kuzynki Karola, Amelii hr. Stanisławowej [[Tyszkiewiczowie|Tyszkiewiczowej]] z [[Czerwony Dwór (Litwa)|Czerwonego Dworu]] u okupacyjnych władz niemieckich (Niemcy zajęli Mińsk w [[1918]] roku) został zwolniony.