Gzichów: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
edycja dzielnic oś Zamkowego
PG (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 29:
|sekundE2 =
|wysokość =
|populacja = 7 4877487
|rok =2004
|gęstość =1330
Linia 47:
 
== Osiedle Zamkowe ==
We wschodniej części Gzichowa i na granicy z Grodźcem na obszarze dawnego gospodarstwa rolnego w [[lata 80. XX wieku|latach 80.]] powstało duże osiedle mieszkaniowe nazwane Zamkowym, z dominującymi budynkami czterokondygnacyjnymi. Uchodziło za jedno z najładniejszych w kraju. Projektantem był mgr inż. arch. Ryszard Duda. Około połowy bloków mieszkalnych wybudowało Jasielskie Przedsiębiorstwo Budowlane (stąd ulica Jasielska). Osiedle Zamkowe jest obecnie traktowane jako osobna dzielnica, mieszkańcy podzielili osiedle wg.według etapów budowy na na Zamkowe "Górne" (najstarsze), (nieco młodsze) "Dolne" i wykańczane na początku lat 90 "Nowe".
 
Pod koniec maja 2010 r. na Górce Gzichowskiej, pomiędzy szkołą a kościołem, specjalnie powołana spółka TBS Centrum (udziałowcy: Gmina Będzin i CPR-Inwestor S.A.) na działce o powierzchni 3192 m kw. podjęła budowę trzykondygnacyjnego (z antresolami) apartamentowca p.n. "Zamkowe ogrody" (33 mieszkania o łącznej powierzchni 2523,84 m kw. z balkonami-tarasami) z podziemnym parkingiem. Projekt zespołu mieszkalnego powstał w Pracowni Projektowej AIM Arkadiusza Miśkiewicza z Siemianowic Śląskich (29 czerwca 2009 r. wygrał konkurs architektoniczny).
Linia 56:
== Historia ==
[[Plik:Pałac Mieroszewskich.jpg|thumb|250px|[[Pałac Mieroszewskich]] w Będzinie]]
Gzichów powstał przed 1637 r. na gruncie należącym do wsi [[Małobądz]]. Początkowo w źródłach kościelnych traktowany był jako część [[Małobądz]]a (1665, 1721). Impulsem do rozwoju miejscowości stał zakup Gzichowa wraz z Małobądzem w [[1645]] r. przez rodzinę [[Mieroszewscy|Mieroszewskich]] herbu Ślepowron. Gzichów wraz z folwarkami: Małobądz, Ostra Górka, Pogoń, Pole, Sosnowiec, osadami arendarskimi (przy karczmach): Olszową, Zieloną oraz osadą leśną Brzezawice tworzył dobra należące pod koniec XVII w. do szlachcica z [[Małobądz]]a, Jana Mieroszewskiego (Miroszowskiego) (syn Wojciecha z Mieroszowic, zm. 1647), tytułującego się strarostąstarostą grodzkim i sędzią ziemskim Księstwa Siewierskiego. Był żonaty z Benigną Esterą baronówną Welczek. Po jego śmierci w 1702 r. dobra te odziedziczył urodzony w Małobądzu syn Kazimierz (1680-1750), tytularny chorąży Księstwa Siewierskiego. On to rozpoczyna w Gzichowie budowę [[Pałac Mieroszewskich|dworu (pałacu)]] (ukończony prawdopodobnie w 1718 r. - taka data jest wyryta na rzeźbie parkowej). [[Marian Kantor|M. Kantor-Mirski]] sugeruje, że wcześniej stał tutaj modrzewiowy dworek, co nie jest poświadczone w źródłach historycznych. Według legendy z dawnego dworu drewnianego o głębokich i sklepionych piwnicach prowadził do zamku będzińskiego podziemny chodnik, który biegł pod dnem Przemszy i kończył się wylotem w lochach baszty zamkowej.
 
W XVII w. na terenie wsi powstał młyn nad rzeczką Łagiszką o nazwie [[Brzozowica (Będzin)|Brzezowica]] (w 1681 r. poświadczony młynarz Szczepan).
Linia 64:
W [[1788]] r. wieś posiadała już 30 domów i 235 mieszkańców, 2 młyny, tartak (nad stawem zw. Brzozawica na rzece Łagiszka), browar i karczmę. W 1791 r. Gzichów liczył 36 domów, a zamieszkiwało go 237 osó ( wtym 5 szlachty, z czego dwie osoby we dworze). W samym dworze mieszkało wówczas 10 osób - Stanisław Mieroszewski z małżonką Magdaleną oraz 8 służących (2 mężczyzn i 6 kobiet). W [[1792]] r. wieś posiada 35 zabudowań, w tym dwór, 2 młyny, browar, 28 chałup o 1 gospodarstwie, 3 bez ogrodu i gruntu. W [[1852]] r. miała 43 domy i 347 mieszkańców (w tym 11 Żydów w trzech domach).
 
2 lata po śmierci Wincentego Siemieńskiego, 6 grudnia [[1860]] (kontrakt sprzedaży) jego bratanek, Jacek Siemieński ([[1826]]-12 X [[1872]]) sprzedał dobra gzichowskie Romanii z Rutkowskich h. Pobóg Mycielskiej (4 VII 1831-2 II 1879), żonie Feliksa Teodozjusza Józefa hr. Mycielskiego h. Dołęga (29 V 1827-2 II 1887). Już w [[1864]] r. dobra (1961 morgów) nabył znany przemysłowiec górnośląski [[Christian Gustaw von Kramsta]] – właściciel kilku hut cunkucynku oraz kopalń galmanu i węgla. Po jego śmierci 13 grudnia [[1869]] r. majatekmajątek odziedziczyli dwaj synowie i córka, którzy w [[1883]] r. utworzyli Gwarectwo von Kramsta. Ponieważ nie miało ono odpowiednich funduszy na utrzymanie swych licznych zakładów przemysłowych, wraz z posiadłościami ziemskimi sprzedali je w [[1891]] r. spółce akcyjnej utworzonej w 1888 r. - Towarzystwu Kopalń i Zakładów Hutniczych Sosnowieckich.
 
W [[1867]] r. po utworzeniu [[powiat będziński|powiatu będzińskiego]] Gzichów stał się siedzibą [[gmina Gzichów|gminy Gzichów]], obejmującej część [[Sosnowiec|Sosnowca]] (na prawym brzegu Czarnej Przemszy wraz z większością obecnego centrum), [[Czeladź (miasto)|Czeladź]], [[Grodziec (Będzin)|Grodziec]], [[Sarnów (powiat będziński)|Sarnów]] i [[Preczów]]. Podczas I wojny światowej w [[1915]] r. Niemcy przyłączyli Gzichów do [[Będzin]]a.
Linia 71:
 
== Placówki kultury i oświaty ==
* [[Pałac Mieroszewskich]] ([[Muzeum Zagłębia w Będzinie|Muzeum Zagłębia]]) z początku XVIII w., położony w zabytkowym parku; oficyny z XIX w.: północna (siedziba dyrekcji Muzeum) i południowa (wyremontowana i rozbudowana na potrzeby APA - AutorskejAutorskiej Pracowni Architektury dr. inż. Romuald Malina z Zespołem)
* Kościół parafialny św. Jadwigi Śląskiej (1986-1992) (ul. Bursztynowa 17)
* Miejski Zespół Szkół nr 1: Szkoła Podstawowa nr 2 im. Jana II Sobieskiego i Gimnazjum nr 4 im. Kazimierza Wielkiego (ul. Wolności 4, stary budynek szkolny stoi nadal przy ul. Świerczewskiego).