Dolina Dzika: Różnice pomiędzy wersjami

'''Dolina Dzika''' ([[język słowacki|słow.]] ''Veľká Zmrzlá dolina'', [[język niemiecki|niem.]] ''Großes Papirustal'', [[język węgierski|węg.]] ''Nagy Papirusz-völgy'') – niewielka [[dolina zawieszona|wisząca dolinka]] polodowcowa, odgałęzienie [[Dolina Zielona Kieżmarska|Doliny Zielonej Kieżmarskiej]] (''dolina Zeleného plesa'') w [[Tatry Wysokie|Tatrach Wysokich]] na terenie [[Słowacja|Słowacji]].

 

Dzika Dolina wznosi się wysoko ponad [[Zielony Staw Kieżmarski|Zielonym Stawem Kieżmarskim]], oddzielona od Doliny Zielonej Kieżmarskiej wysokim [[rygiel skalny|progiem skalnym]], z którego spadają wodospady, tzw. [[Dzikie Siklawy]]: Długi Wodospad (''Dlhý vodopád'') i Miedziana Siklawa (''Medený vodopád''). Górna część doliny nazywana jest [[Barania Kotlina|Baranią Kotliną]]. Dolina ma odnogę – [[Miedziana Kotlina|Miedzianą Kotlinę]] podchodzącą pod szczyt [[Łomnica (Tatry)|Łomnicy]]. Śnieg utrzymuje się tutaj niemal przez cały rok, w Miedzianej Kotlinie znajduje się płat nigdy nie topniejącego śniegu zwany Miedzianym Śnieżnikiem. Dawniej liczne w tej dolinie świstaki i kozice zostały wypłoszone przez helikoptery i narciarzy.

 

* od północy z [[Dolina Jastrzębia|Doliną Jastrzębią]] (''Malá Zmrzlá dolina''), rozdziela je [[grzęda (geomorfologia)|grzęda]] schodząca z [[Czarny Szczyt|Czarnego Szczytu]] (''Čierny štít'', 2434 m [[n.p.m.]]),

* od zachodu z [[Dolina Czarna Jaworowa|Doliną Czarną Jaworową]] (''Čierna Javorová dolina''), rozdziela je [[grań główna Tatr]] od Czarnego Szczytu do [[Wyżni Barani Zwornik|Wyżniego Baraniego Zwornika]] w masywie [[Baranie Rogi|Baranich Rogów]] (''Baranie rohy'', 2526 m),

* od południowego wschodu z [[Miedziana Kotlina|Miedzianą Kotliną]] (''Medená kotlina''), rozdziela je długi [[Filar (geomorfologia)|filar]] odchodzący od Małego Durnego Szczytu.

 

Polska nazwa doliny pochodzi od jej dzikiego wyglądu. Dawna słowacka nazwa również była podobna (''Divoká dolina''), później jednak Słowacy zmienili ją, by odróżniała się od nazwy polskiej. Nazwa węgierska i niemiecka (w tłumaczeniu na polski Wielka Papirusowa Dolina) odwołują się do dawnego poszukiwacza skarbów w tej dolinie o nazwisku [[Johann Andreas Papirus]].

 

Dolina Dzika, widoczna z [[Magistrala Tatrzańska|Magistrali Tatrzańskiej]] z [[Rakuska Przełęcz|Rakuskiej Przełęczy]] poniżej [[Rakuska Czuba|Rakuskiej Czuby]] (''Veľká Svišťovka'', 2037 m) oraz z Doliny Zielonej Kieżmarskiej, należy do trudno dostępnych dolin tatrzańskich. Przez dolinę nie przebiega żaden znakowany szlak turystyczny. Nieoznakowana, zabezpieczona w 1904 r. trasa prowadzi na [[Barania Przełęcz|Baranią Przełęcz]] (''Baranie sedlo'', 2389 m) do [[Dolina Pięciu Stawów Spiskich|Doliny Pięciu Stawów Spiskich]] (górnego piętra Doliny Małej Zimnej Wody). Jednakże w lecie dolina udostępniona jest dla narciarzy, można tutaj uprawiać [[skialpinizm]], narciarze jeżdżą po płatach śniegu niemal przez całe lato. Od 1976 r. pod Baranimi Rogami montowany był przenośny wyciąg narciarski.

 

Do doliny koziarze, górnicy i poszukiwacze skarbów trafiali już w XVIII wieku. Pierwszą znaną osobą, która odwiedziła Dolinę Dziką, był [[Robert Townson]] z przewodnikiem 6 sierpnia 1793 r. W zimie w dolinie byli 26 grudnia 1906 r. [[Imre Barcza]], [[Johann Breuer]] junior i Paul Spitzkopf junior<ref name=whp>{{Cytuj książkę | nazwisko=Paryski | imię=Witold Henryk |autor link=Witold Henryk Paryski| tytuł=Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część XXIII. Przełęcz Stolarczyka – Modra Ławka | data=1983 | wydawca=Sport i Turystyka | miejsce=Warszawa | isbn= 83-217-2472-8 |strony=96}}</ref>.

 

 

# {{Cytuj książkę |imię=Zofia |nazwisko= Radwańska-Paryska |imię2=Witold Henryk |nazwisko2= Paryski|tytuł= Wielka encyklopedia tatrzańska|miejsce=Poronin|wydawca= Wyd. Górskie|rok=2004 |isbn = 83-7104-009-1}}

# {{Cytuj książkę|tytuł=Tatry Wysokie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25&nbsp;000|miejsce=Warszawa |rok=2005/06|wydawca= Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka |isbn= 83-87873-26-8}}