Seleucja nad Tygrysem: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Półautomatyczne ujednoznacznienie linku z Tyr na Tyr (miasto) przy pomocy Popups
Tilia (dyskusja | edycje)
m drobne
Linia 1:
'''Seleucja (lub też: Seleukia, Seleukeja) nad [[Tygrys (rzeka)|Tygrysem]]''', założona przez [[Seleukos I Nikator|Seleukosa I Nikatora]] ok. [[312 p.n.e.|312]]-[[310 p.n.e.]], na miejscu niewielkiej osady nieopodal [[Babilon]]u i zaludniona w znacznej części jego kosztem, miała pełnić rolęfunkcję stolicy państwa Seleukosa. Była zbudowana, według najnowszych wymogów, jakie stawiano ówczesnym miastom, na planie szachownicy, gdzie ulice krzyżowały się pod kątem prostym wydzielając duże powierzchnie przeznaczone na zabudowania, oprócz tego, wzdłuż głównej osi miasta, przekopany był kanał. Taki układ miasta był powszechnie stosowany w okresie hellenistycznym i zwany jest [[plan hippodamejski|planem hippodamejskim]] – od jego twórcy, żyjącego w [[V wiek p.n.e.|V w. p.n.e.]], [[Hippodamos z Miletu|Hippodamosa z Miletu]], który w czasach [[Perykles]]a, tak właśnie zaprojektował [[Pireus]] – a sztandarowym przykładem miasta o takim układzie może być też [[Aleksandria]].
 
Była zbudowana według najnowszych wymogów, jakie stawiano ówczesnym miastom, na planie szachownicy, gdzie ulice krzyżowały się pod kątem prostym, wydzielając duże powierzchnie przeznaczone na zabudowania. Oprócz tego, wzdłuż głównej osi miasta przekopany był kanał. Taki układ miasta był powszechnie stosowany w okresie hellenistycznym i zwany jest [[plan hippodamejski|planem hippodamejskim]] – od jego twórcy, żyjącego w [[V wiek p.n.e.|V w. p.n.e.]], [[Hippodamos z Miletu|Hippodamosa z Miletu]], który w czasach [[Perykles]]a tak właśnie zaprojektował [[Pireus]] – a sztandarowym przykładem miasta o takim układzie może być też [[Aleksandria]].
Wzmocnienie władzy Seleukosa w [[Syria|Syrii]] po [[Bitwa pod Ipsos|bitwie pod Ipsos]] i założenie [[Antiochia Syryjska|Antiochii]] nad [[Orontes]]em w [[300 p.n.e.|300 r. p.n.e.]], sprawiło, że to właśnie ta ostatnia stała się siedzibą królewską. Jednakże Seleucja nie podupadła, wręcz przeciwnie – miasto rozwijało się znakomicie przez cały okres istnienia państwa Seleucydów, a nawet i później w okresie partyjskim świetnie prosperowało. Wynikało to m.in. z przesunięcia się niektórych szlaków handlowych po założeniu nowych miast na Wschodzie przez Seleucydów, właśnie na korzyść Seleucji nad Tygrysem, która była doskonale zlokalizowana i koncentrowała lądowy handel karawanowy. Jednym z ważniejszych szlaków handlowych był szlak (poświadczony przez różne źródła greckie, jak również chińskie) z [[Palipatura|Palipatury]] przez [[Taksila|Taksilę]], [[Aleksandria Kaukaska|Aleksandrię Kaukaską]], [[Baktra|Baktrę]], [[Hekatompylos]] i [[Ekbatana|Ekbatanę]] do Seleucji nad Tygrysem. Następnie z Seleucji szlak prowadził dalej na zachód, rozwidlając się na dwie zasadnicze odnogi: bezpośrednio do Antiochii w górę [[Eufrat]]u lub też bardziej na północny wschód przez [[Nisibis]] do [[Edessa|Edessy]], a z Edessy (znowu się rozwidlał) do Antiochii lub do [[Damaszek|Damaszku]] i [[Tyr (miasto)|Tyr]]u.
 
Wzmocnienie władzy Seleukosa w [[Syria|Syrii]] po [[Bitwa pod Ipsos|bitwie pod Ipsos]] i założenie [[Antiochia Syryjska|Antiochii]] nad [[Orontes]]em w [[300 p.n.e.|300 r. p.n.e.]], sprawiło, że to właśnie ta ostatnia stała się siedzibą królewską. Jednakże Seleucja nie podupadła, wręcz przeciwnie – miasto rozwijało się znakomicie przez cały okres istnienia państwa Seleucydów, a nawet i później w okresie partyjskim świetnie prosperowało. Wynikało to m.in. z przesunięcia się niektórych szlaków handlowych po założeniu nowych miast na Wschodzie przez Seleucydów, właśnie na korzyść Seleucji nad Tygrysem, która była doskonale zlokalizowana i koncentrowała lądowy handel karawanowy. Jednym z ważniejszych szlaków handlowych był szlak (poświadczony przez różne źródła greckie, jak również chińskie) z [[Palipatura|Palipatury]] przez [[Taksila|Taksilę]], [[Aleksandria Kaukaska|Aleksandrię Kaukaską]], [[Baktra|Baktrę]], [[Hekatompylos]] i [[Ekbatana|Ekbatanę]] do Seleucji nad Tygrysem. Następnie z Seleucji szlak prowadził dalej na zachód, rozwidlając się na dwie zasadnicze odnogi: bezpośrednio do Antiochii w górę [[Eufrat]]u lub też bardziej na północny wschód przez [[Nisibis]] do [[Edessa|Edessy]], a z Edessy (znowu się rozwidlał) do Antiochii lub do [[Damaszek|Damaszku]] i [[Tyr (miasto)|Tyr]]u.
W czasie największego rozkwitu, w okresie seleukidzkim i partyjskim, Seleucja, według Pliniusza Starszego, liczyła ok. 600 000 mieszkańców (co wydaje się jednak liczbą przesadzoną) i lokowana jest na trzecim miejscu wśród metropolii świata antycznego po [[Rzym]]ie i Aleksandrii. Zorganizowana była na wzór greckiej [[polis]] z radą trzystu i zarządcą królewskim [[epistates]]em.
 
W połowie [[II wiek p.n.e.|II w. p.n.e.]] zdobyta została przez władcę partyjskiego [[Mitrydates I|Mitrydatesa I]] i do czasu wybudowania [[Ktezyfon]]u pełniła rolę stolicy państwa Partów.
W czasie największego rozkwitu, w okresie seleukidzkim i partyjskim, Seleucja, według Pliniusza Starszego, liczyła ok. 600 000 mieszkańców (co wydaje się jednak liczbą przesadzoną) i lokowana jest na trzecim miejscu wśród metropolii świata antycznego po [[Rzym]]ie i Aleksandrii. Zorganizowana była na wzór greckiejgreckiego [[polis]] z radą trzystu i zarządcą królewskim [[epistates]]em.
W połowie [[II wiek p.n.e.|II w. p.n.e.]] zdobyta została przez władcę partyjskiego [[Mitrydates I|Mitrydatesa I]] i do czasu wybudowania [[Ktezyfon]]u pełniła rolęfunkcję stolicy państwa Partów.
 
Wzmożone [[Wojny partyjsko-rzymskie|wojny]] [[Cesarstwo rzymskie|Rzymu]] z [[Partia|Partią]], w [[II wiek p.n.e.|II w. n.e.]], położyły kres świetności Seleucji nad Tygrysem, która leżała blisko stolicy państwa partyjskiego – [[Ktezyfon]]u, co miało wpływ na losy samej Seleucji.