Archontowie patriarchatu: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Ałiku (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Ałiku (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 4:
Istnienie urzędników zajmujących się obsługą patriarchatu konstantynopolitańskiego jest poświadczone od VII wieku. Ich znaczenie rosło wraz ze wzrostem znaczenia patriarchatu. Zasadniczo byli duchownymi kościoła [[Hagia Sophia]]. Na wzór urzędników cywilnych Cesarstwa, zajmujących się sprawami gospodarczymi, zwano ich ''[[archont]]ami''. Stopień urzędniczy jaki otrzymywali, nie wiązał się z rangą w hierarchii duchowieństwa. Archontami byli najczęściej [[diakon]]i, rzadziej [[prezbiter]]zy. Na początku VII wieku archontowie sprawowali następujące urzędy (offikia): ''[[synkellos]]a'', odpowiedzialnego ogólnie za administrację, ''[[chartofylaks]]a'', odpowiedzialnego za archiwa i podległych mu [[notariusz]]y, [[ekonom]]a, [[kartulariusz (urząd)|kartulariuszy]], odpowiedzialnych za administrację dobrami ziemskimi, ''[[skeuofylaks]]a'', odpowiedzialnego za skarbiec i liturgię i ''[[ekdikoi]]'' odpowiedzialnych za dyscyplinę i porządek{{odn|Congourdeau|2011|s=121}}.
 
O dwa stulecia późniejszy ''Taktikon'' Benesevicia (pochodzący z lat 944-945) wskazuje na zmianę wcześniejszego porządku urzędów patriarchatu. Najwyraźniej wzrost znaczenia stolicy patriarszej przyniósł powiększenie zadań jej administracji. Finansami patriarchatu zarządzał w tym czasie ''[[sakkelariusz]]''. [[Protonotariusz (urząd)|Protonotariusz]] był sekretarzem patriarchy, ''[[logoteta]]'' wygłaszał mowy świąteczne, [[hypomnematograf]] był urzędnikiem sądowym, [[kanstresios]] odpowiadał za szaty liturgiczne, [[referendarz]] za komunikację z cesarzem. Lista nie wymienia ''synkellosa'', który zaczyna być wtedy traktowany jako następca urzędującego patriarchy. Wraz ze wzrostem znaczenia patriarchatu wzrosła też ingerencja cesarza w obsadzanie jego urzędów. Cesarz rezerwuje sobie możliwość obsadzania dwóch głównych urzędów: ekonoma i ''skeuofylaksa'', wykorzystuje też możliwość powoływania na archontów osób świeckich. W 1057 roku cesarz [[Izaak Komnen]] zrzekł się prawa do jakiejkolwiek ingerencji w administrowanie dobrami kościelnymi, uwalniając je tym samym od kontroli państwa{{odn|Congourdeau|2011|s=122}}.
 
pod koniec XI wieku [[Aleksy I Komnen]] dokonał reformy administracji patriarchatu. Wydana przez niego w 1094 roku syntagma upraszczała organizację patriarchatu do pięciu urzędów{{u|uwaga1}}: wielkiego ekonoma, wielkiego ''skeuofylaksa'', prepozyta ''sakellionu'', wielkiego ''sakkelariusza'', i ''chartofylaksa'', który staje się najważniejszym urzędnikiem patriarchy i jego „ustami”: jest przedstawicielem patriarchy, pośrednikiem między nim a synodem i chociaż jest diakonem w porządku hierarchicznym jest umieszczany przed metropolitami{{odn|Congourdeau|2011|s=122}}. Pod koniec XII wieku liczba archontów zostaje powiększona o ''[[protekdikos]]a'', wykonującego władzę sądowniczą poprzez sąd ''eidekeion''{{odn|Congourdeau|2011|s=123}}.