Wyprawa Napoleona do Egiptu: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne
Linia 12:
|strona1 = {{państwo|Wielka Brytania|1707}}<br />{{państwo|Turcja|1453}}
|strona2 = {{państwo|Francja|1792}}
|dowódca1 = [[Horatio Nelson]] <br />[[Ibrahim Pasza]]<br />[[JezzarDżazzar Pasza]]<br />[[Murad Bej]]
|dowódca2 = [[Napoleon Bonaparte]]<br />[[Maximilien Caffarelli]] †<br />[[Jean-Baptiste Kléber]] †<br />[[Dominique Martin Dupuy]] †
|siły1 =
Linia 22:
'''Wyprawa Napoleona do Egiptu''' (wyprawa egipska) rozpoczęła się [[19 maja]] [[1798]] roku, kiedy [[flota]] [[Napoleon Bonaparte|Bonapartego]] wypłynęła z [[Tulon]]u, a trwała do października [[1801]] roku, gdy ostatnie oddziały francuskie opuściły [[Egipt]]. Miała ona na celu głównie odcięcie Anglii od jej kolonii w [[Afryka|Afryce]] i [[Azja|Azji]]. Do Afryki Napoleon zabrał także 187 naukowców, którzy mieli badać kraj (będący wtedy częścią [[imperium osmańskie]]go) i jego historię.
 
2 lipca 1798 Napoleon zajął [[Aleksandria|Aleksandrię]], 21 lipca wygrał [[Bitwa pod piramidami|bitwę pod piramidami]], następnie wkroczył do [[Kair]]u i opanował cały kraj. Flota angielska w zwycięskiej [[Bitwa morska pod Abukirem (1798)|bitwie morskiej pod Abukirem]] zniweczyła jednak nadzieje na trwałe opanowanie Egiptu i odcięcie [[Wielka Brytania|Zjednoczonego Królestwa]] od [[Indie|Indii]].
 
=== Cele naukowe ===
Wraz z oddziałami Napoleona do Egiptu przybyła również w 1798 roku duża grupa badaczy. Stworzyli oni ogólny obraz tego kraju, a zebrane informacje opublikowali w 12-tomowym dziele pt. ''[[Description de l'Égypte|Description de l'Egypte]]'' w latach 1809–1822. Duży wkład w szerzenie wiedzy powszechnej miał [[Dominique Vivant Denon]]. [[Sztuka]] [[Starożytny Egipt|starożytnego Egiptu]] w tej oficjalnej publikacji Instytutu Francuskiego była skromnym fragmentem pracy poświęconej także geografii, hydrografii, zoologii i innym zagadnieniom ówczesnego Egiptu. Naukowcy założyli także w Kairze [[Instytut Egipski]]. Wielkie korzyści w dziedzinie archeologii przyniosło odkrycie, podczas wyprawy napoleońskiej, [[Kamień z Rosetty|Kamienia z Rosetty]], który posłużył [[Jean-François Champollion]]owi do odczytania [[Hieroglify|hieroglifów]].
 
W wyprawie uczestniczył Polak, adiutant Napoleona, [[Józef Sułkowski]], który wspomnienia z ekspedycji zapisał w ''Notes sur l’expedition d’Egypte''.
 
Po upadku Napoleona i podpisaniu pokoju z Anglią w 1815 roku znaczną część zabytków przywiezionych do Francji z Egiptu zabrali Anglicy, którzy następnie zdeponowali je w [[Muzeum Brytyjskie|British Museum]] w [[Londyn]]ie (w tym także Kamień z Rosetty).
 
Wielkie budowle starożytnego Egiptu wywarły na Napoleonie duże wrażenie. Śmiały, młody generał spędził samotnie noc w [[Piramida Cheopsa|Wielkiej Piramidzie]] i podobno był to dla niego ogromny wstrząs, o którym nigdy nie mówił. Bonaparte obliczył też, że z kamienia użytego do budowy trzech piramid w [[Giza|Gizie]] mógłby otoczyć całą Francję murem wysokości 3 m i 30 cm.