Rada Komisarzy Ludowych ZSRR: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m źródła/przypisy, drobne redakcyjne, drobne techniczne |
m drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
Linia 1:
'''Rada Komisarzy Ludowych ZSRR''' {{lang|ru}} Сове́т наро́дных комисса́ров СССР (skróty: oficjalny Совнарком СССР; stosowany СНК СССР; oficjalny synonim Правительство СССР) — najwyższy kolegialny organ władzy ustawodawczej i wykonawczej [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich]] od 1923 do 1946.
[[X Wszechrosyjski Zjazd Rad]] w grudniu 1918, w którym uczestniczyli także delegaci [[I Wszechzwiązkowy Zjazd Niezależnych Republik|I Wszechzwiązkowego Zjazdu Niezależnych Republik]] jednogłośnie przyjął postanowienie o utworzeniu ZSRR i wejściu weń RFSRR na prawach równej republiki, zatwierdził [[Deklaracja i Umowa o Utworzeniu ZSRR|Deklarację i Umowę o Utworzeniu ZSRR]]. Rozpoczęty 30 grudnia 1922 [[I Zjazd Rad ZSRR]] ukończył proces tworzenia ZSRR, m. in. wybierając [[Centralny Komitet Wykonawczy ZSRR]]<ref>M. P. Irosznikow, Создание советского центрального государственного аппарата. Совет Народных Комиссаров и народные комиссариаты. Октябрь 1917 г. - январь 1918 г. Moskwa - Leningrad, wydawnictwo "Наука", 1966</ref>.
Specjalna Komisja Konstytucyjna, utworzona przez Prezydium CKW ZSRR w styczniu 1923, opracowała projekt Konstytucji ZSRR. Po przyjęciu jej 31 stycznia 1924 w kompetencje organów władzy ZSRR przeszły takie dziedziny jak kierownictwo polityki zagranicznej i sił zbrojnych, transport, kierownictwo poczt i telegrafów, opracowanie planów gospodarki narodowej ZSRR, zatwierdzanie rocznego budżetu państwowego ZSRR, ustanowienie jednolitego systemu monetarnego i kredytowego, ogólnych zasad zarządzania i użytkowania gruntów, ustanowienie fundamentów systemu sądownictwa i postępowania sądowego, opracowania przepisów prawa pracy i inne. Kompetencje najwyższych władz państwowych i kierowniczych organów RFSRR zostały ograniczone do terytorium tej republiki<ref>M. P. Irosznikow, Создание советского центрального государственного аппарата. Совет Народных Комиссаров и народные комиссариаты. Октябрь 1917 г. - январь 1918 г. Moskwa - Leningrad, wydawnictwo "Наука", 1966</ref>.
Ludowe Komisariaty ZSRR dzieliły się na trzy grupy. Pięć było ogólnozwiązkowych: spraw zagranicznych, spraw wojskowych i marynarki wojennej, handlu zagranicznego, transportu kolejowego oraz poczt i telegrafów. W skład RKL republik związkowych, w tym RFSRR, wchodzili pełnomocnicy tych Komisariatów.
Drugą grupę Komisariatów stanowiły tzw. zjednoczone komisariaty: WSNCh (Najwyższa Rada Gospodarcza), wyżywienia, pracy, finansów, RKI (Inspekcji Robotniczo-Chłopskiej). Działały one w republikach związkowych poprzez komisariaty o tej samej nazwie. Do grupy tej można zaliczyć również [[Zjednoczony Państwowy Zarząd Polityczny przy Radzie Komisarzy Ludowych ZSRR]] ((Объединенное государственное политическое управление (ОГПУ) при СНК СССР)), wypełniające swoje funkcje poprzez państwowe zarządy polityczne przy RKL republik związkowych, a także Rady Pracy i Obrony ZSRR (СТО СССР). Rada Pracy i Obrony RFSRR została rozwiązana w sierpniu 1923 i od tej pory działalnością wszystkich organów gospodarki narodowej w RFSRR kierowała Republikańska Konferencja Gospodarcza ((республиканское Экономическое совещание (ЭКОСО РСФСР)).
Oddzielnymi organami zarządzania, pozostającymi w wyłącznej kompetencji republik związkowych, kierowały republikańskie Ludowe Komisariaty: Spraw Wewnętrznych, Sprawiedliwości, Rolnictwa, Edukacji, Zdrowia i Opieki Społecznej<ref>M. P. Irosznikow, Создание советского центрального государственного аппарата. Совет Народных Комиссаров и народные комиссариаты. Октябрь 1917 г. - январь 1918 г. Moskwa - Leningrad, wydawnictwo "Наука", 1966</ref>.
{{Przypisy}}
| |||