Kiścień: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Selso (dyskusja | edycje)
m poprawa linków
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia frazę ([[WP:ZDBOT#Wyszukanie frazy z "[po]między"]])
Linia 3:
'''Kiścień, masłak''' - rodzaj [[broń obuchowa|broni obuchowej]] używanej w [[średniowiecze|średniowieczu]], składającej się z drewnianego trzonka, do którego łańcuchem, sznurem lub rzemieniem przymocowano bijak, służący do zadawania ciosów przeciwnikowi. Zwany także mylnie [[Korbacz (bat)|korbaczem]] lub [[morgensztern]]em. Trzonki kiścieni mogły mieć różną długość, zwykle jednak wynosiła ona ok. 30–40 [[centymetr|cm]]. Bywały też kiścienie ich pozbawione, w postaci kuli na rzemieniu, który owijano dookoła ręki. Bijak miał zazwyczaj postać stalowej kuli najeżonej kolcami, choć istniały też bijaki gładkie oraz wykonane z innych materiałów (szczególnie wczesne ich wersje): rogu, kości, [[brązy|brązu]]. Zdarzały się kiścienie o 2 lub nawet 3 bijakach, każdym zawieszonym na własnym łańcuchu<ref name="slownik">{{cytuj książkę | autor = Michał Gradowski| autor2 = [[Zdzisław Żygulski (junior)|Zdzisław Żygulski]]| tytuł = Słownik uzbrojenia historycznego| wydawca = [[Wydawnictwo Naukowe PWN|PWN]]| miejsce = Warszawa | rok = 2010| strony = 62| isbn = 978-83-01-16260-3}}</ref>.
 
W średniowiecznej [[Europa|Europie]] kiścienie pojawiły się wpierw na [[Ruś Kijowska|Rusi]] (ok. [[X wiek|X w.]]), przejęte od [[nomada|koczowniczych]] ludów ze wschodu. Od [[XI wiek|XI w.]] były używane w [[Europa Zachodnia|Europie Zachodniej]], okres największej świetności tej broni przypada na wiek [[XV wiek|XV]]. Kiścienie używane były zarówno przez [[jazda|jazdę]] jak i [[piechota|piechotę]], choć sposób walki tą bronią, wymagający szerokich zamachów, wykluczał użycie kiścienia przez piechotę walczącą w szyku zwartym. W innych językach często nie ma rozróżnienia między kiścieniem, a [[cep bojowy|cepem bojowym]]<ref name="slownik"/>.
 
Kiścieniem nazywa się również masłak, broń typową dla [[czerń (ruskie chłopstwo)|czerni ukraińskiej]] i [[Ordy przednie|Tatarów]]. Składała się z giętkiego drzewca i umocowanej do niego końskiej, krowiej lub baraniej szczęki<ref name="slownik"/><ref>{{cytuj stronę | url = http://www.sjp.pl/mas%B3ak| tytuł = Masłak| data dostępu = | autor = | opublikowany = Słownik języka polskiego| praca = | data = | język =}}</ref><ref name="Franz">{{cytuj książkę | autor = Maciej Franz| tytuł = Wojskowość Kozaczyzny Zaporoskiej w XVI-XVII wieku. Geneza i charakter| wydawca = [[Wydawnictwo Adam Marszałek|Adam Marszałek]]| miejsce = Toruń| rok = 2004| strony = 65| isbn = 83-73-22803-9}}</ref><ref name = "Skorupa">{{Cytuj książkę | autor = Dariusz Skorupa| tytuł= Stosunki polsko-tatarskie 1595-1623| data= 2004| wydawca= [[Polska Akademia Nauk|PAN]]| miejsce= Warszawa | strony= 41| isbn=83-89729-05-9}}</ref>.