Galaktyka aktywna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków do przek., drobne redakcyjne, lit.
Literówka
Linia 2:
'''Galaktyka aktywna''' – [[galaktyka]], w której energia w znaczącej ilości nie jest emitowana przez jej normalne składniki, czyli: [[gwiazda|gwiazdy]], [[materia międzygwiazdowa|pył i gaz międzygwiazdowy]]. Ta część energii, zależnie od typu galaktyki aktywnej, może być emitowana w szerokim zakresie [[Promieniowanie elektromagnetyczne|widma elektromagnetycznego]] jako [[podczerwień]], [[fale radiowe]], [[ultrafiolet]], [[promieniowanie rentgenowskie]] oraz [[promieniowanie gamma]].
 
Aktywność galaktyki jest wynikiem procesów zachodzących w jej jądrze, stąd często wymiennie używa się określenia „aktywne galaktyki” i „aktywne jądra galaktyk”, szczególnie w języku angielskim (''Active galaxies'' oraz ''Active Galactic Nuclei'', w skrócie AGN). W części aktywnych galaktyk obserwuje siesię [[Dżet (astronomia)|dżety]] – strugi materii mogące rozciągać się na bardzo duże odległości, zasilając tym samym rozległe struktury (np. [[radiogalaktyka|radiogalaktyki]], [[kwazar]]y). Jednakże we wszystkich przypadkach aktywne jądro lub centralny „silnik” jest fundamentalnym źródłem energii.
 
Standardowy model zakłada, że energia wytwarzana jest podczas opadania materii na [[supermasywna czarna dziura|supermasywną czarną dziurę]] o masie 10<sup>5</sup> - 10<sup>10</sup> [[masa Słońca|<math>M_{\odot }</math>]] (mas [[Słońce|Słońca]]) (Vestergaard i in., 2008; Ghosh i in. 2008). [[Moment pędu]] jest przyczyną, dla której materia opadając spłaszcza się do [[dysk akrecyjny|dysku akrecyjnego]]. Dyssypacja energii prowadzi do silnego grzania, powodując że materia ta staje się gorącą [[plazma|plazmą]]. Zjonizowana i poruszająca się plazma może być źródłem silnego [[pole magnetyczne|pola magnetycznego]] powstającego poprzez mechanizm [[Dynamo magnetohydrodynamiczne|dynama magnetohydrodynamicznego]].