Kirys: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Popr.
m Wycofano edycje użytkownika 91.239.248.2 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Jckowal.
Linia 1:
{{inne znaczenia|zbroi|[[kirysowate|kirys]] – ryba}}
[[Plik:Zbroja Batorego.jpg|thumb|250px|Kirys [[Stefan Batory|Stefana Batorego]], szkic [[Jan Matejko|Jana Matejki]]]]
'''Kirys''' – zbroja ochraniająca korpus składająca się z dwóch części: ochraniającego pierś [[Napierśnik (pancerz)|napierśnika]] i osłaniającego plecy [[naplecznik]]a, połączonych za pomocą rzemieni w pasie i na ramionach. Do jego dolnej części, tzw. ''fartucha'', można było przymocować ''nabiodrniki'' lub ''taszki'' osłaniające uda.<ref name ="Grad">{{cytuj książkę | autor = Michał Gradowski| autor2 = [[Zdzisław Żygulski (junior)|Zdzisław Żygulski]]| tytuł = Słownik uzbrojenia historycznego| wydawca = [[Wydawnictwo Naukowe PWN|PWN]]| miejsce = Warszawa | rok = 2010| strony = 129| isbn = 978-83-01-16260-3}}</ref><ref name = "Byam">{{cytuj książkę | autor = Michéle Byam| tytuł = Broń i zbroje| wydawca = [[Wydawnictwo Arkady|Arkady]]| miejsce = Warszawa| rok = 1991| wydanie = III| isbn = 83-213-3754-0| strony = 13, 26-33}}</ref> Napierśnik z reguły był dość wypkuły, jednak od połowy XVI w. wytwarzano po środku pionowy grzbiet zwany <nowiki>''tapul''</nowiki>.
 
Początkowo kirys wyrabiany był ze specjalnie utwardzanej skóry. Grecy wytwarzali z brązu [[Chalkochidon|kirys torsowy]] z odzwierciedleniem muskulatury ludzkiego torsu. Ostatecznie ten element zbroi wytwarzano z [[żelazo|żelaza]]. Starożytni rzymianie używali kirysu w postaci [[zbroja płytowa|zbroi płytowej]] [[lorica|lorica segmentata]] w I-III wieku. W średniowieczu łączono go często z [[kolczuga|kolczugą]] lub jako części pełnej zbroi płytowej. W [[Polska|Polsce]] znany jest kirys [[karacena|karacenowy]] (używany od [[XV wiek]]u do schyłku [[XVIII wiek|XVIII w.]]) i kirys [[zbroja husarska|husarski]], na zachodzie [[Europa|Europy]] dominowały tzw. kirysy kamizelkowe. Występował również jako część [[zbroja kirasjerska|zbroi kirasjerskiej]], będąc jedyną, poza [[Hełm kirasjerski|hełmem]], ochroną. Do dziś spotykany na wyposażeniu francuskich i włoskich reprezentacyjnych [[Gwardia (wojsko)|gwardii]]. W Indiach występował w formie zbroi zwanej ''cztery lustra''.<ref name ="Grad"/><ref name = "Byam"/>
 
{{Przypisy}}
== Źródła ==
{{wikisłownik|kirys}}[[Kategoria:Elementy zbroi]]
[http://en.wikipedia.org/wiki/Cuirass]{{Przypisy}}
 
{{wikisłownik|kirys}}[[Kategoria:Elementy zbroi]]
[[Kategoria:Elementy zbroi]]