Giżycko: Różnice pomiędzy wersjami

|nazwa = Giżycko

|dopełniacz nazwy = Giżycka

|herb = POL Giżycko COA.svg

|flaga = POL Giżycko flag.svg

|bip = http://www.bip.gizycko.pl

}}

'''Giżycko''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Lötzen'', [[Gwara mazurska|pol. (dawniej)]] ''Łuczany<ref>Nazwa Łuczany funkcjonowała już w XVI w. – Ks. Jan Leo, "Dzieje Prus. Z braniewskiego wydania roku 1725 przełożył bp [[Julian Wojtkowski]]", Olsztyn, 2008, 581 str. ISBN 978-83-925440-1-2</ref>, Lec'', [[język pruski|prus.]] ''Lēcai'') – [[miasto]] i [[gmina miejska|gmina]] w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]]. Położone na [[Mazury|Mazurach]], pomiędzy jeziorami [[Kisajno]] i [[Niegocin]].

 

 

== Geografia ==

=== Hydrografia ===

Miasto leży nad jeziorami [[Niegocin]], [[Kisajno]] (południowa część kompleksu [[Mamry|Mamr]]), [[Tajty]] i Wojsak. Niegocin i Kisajno (przez zatokę [[Tracz]]) połączone są [[Kanał Giżycki|Kanałem Giżyckim (Łuczańskim)]], a Niegocin łączy się [[Kanał Niegociński|Kanałem Niegocińskim]] z jeziorem [[Tajty]] i dalej [[kanał Piękna Góra|kanałem Piękna Góra]] z Kisajnem. Część miasta położona jest na tzw. [[Wyspa Giżycka|Wyspie Giżyckiej]], przesmyku z każdej strony otoczonego jeziorami i kanałami<ref name=po>{{cytuj stronę|url=http://www.bip.gizycko.pl/wiadomosci/1235/lista/program_ochrony_srodowiska|tytuł=Program Ochrony Środowiska dla miasta Giżycko na lata 2004-2011, s. 52 | data dostępu=12-02-2013 }}</ref>.

 

=== Osiedla ===

* Śródmieście

* Os. Michała Kajki

 

=== W Prusach Książęcych i Królestwie Pruskim ===

W 1525 wielki mistrz [[Albrecht Hohenzollern (1490-1568)|Albrecht Hohenzollern]] sekularyzował [[zakon krzyżacki]], przyjął [[protestantyzm]] i ustanowił w Prusach świeckie księstwo, związane zależnością lenną z [[Korona Królestwa Polskiego|Królestwem Polskim]]. Zamek Lötzen stał się siedzibą starostów książęcych. Starania Nowej Wsi o uzyskanie przywileju miejskiego zostały uwieńczone sukcesem na początku [[XVII wiek|XVII]] stulecia. Został on wystawiony z datą 16 maja 1612 przez kancelarię elektora brandenburskiego – [[Jan Zygmunt Hohenzollern|Jana Zygmunta Hohenzollerna]], sprawującego w [[Prusy Książęce|Prusach Książęcych]] władzę w imieniu chorego umysłowo księcia [[Albrecht Fryderyk Hohenzollern|Albrechta Fryderyka]].

 

=== W drugiej i trzeciej Rzeszy Niemieckiej ===

[[Plik:Giżycko Twierdza Boyen 070.jpg|thumb|Fragment [[majdan (urbanistyka)|majdanu]] [[Twierdza Boyen|twierdzy Boyen]]]]

[[Wojna francusko-pruska]] i utworzenie w 1871 [[Cesarstwo Niemieckie|Cesarstwa Niemieckiego]] przyniosły na Mazury znaczne zmiany. Wzrosła liczba ludności z 3562&nbsp;mieszkańców w roku 1871 do 6962&nbsp;mieszkańców w 1910. Utworzono nowe linie kolejowe, łączące nadniegociński gród z [[Węgorzewo|Węgorzewem]], [[Pisz]]em i [[Olecko|Oleckiem]]. Przeprowadzono dużo inwestycji

 

 

== Transport ==

Przez Giżycko przebiega linia kolejowa {{LK-linia|38}} [[Białystok (stacja kolejowa)|Białystok]]-[[Przejście graniczne Głomno-Bagrationowsk|Głomno]] na trasie przez [[Ełk]],[[Korsze]] i [[Olsztyn]], powstałej w 1868. W mieście krzyżują się drogi prowadzące do [[Olsztyn]]a {{AS-droga|K|59}}, [[Węgorzewo|Węgorzewa]] {{AS-droga|K|63}}, [[Kętrzyn]]a {{AS-droga|W|592}}, [[Bartoszyce|Bartoszyc]] {{AS-droga|W|592}}, [[Pisz]]a {{AS-droga|K|63}}, [[Mikołajki|Mikołajek]] {{AS-droga|W|643}}, [[Łomża|Łomży]] {{AS-droga|K|63}} i [[Suwałki|Suwałk]] {{AS-droga|W|655}}. Przez miasto prowadzi trasa szlaku żeglugowego. Działa miejska komunikacja autobusowa. Giżycko posiada obwodnicę, która przebiega północną częścią miasta, między osiedlami ''Moniuszki'', ''Kajki'', ''Wilanów'', ''Polamowiec'', wsiami: Gajewo, Sulimy, Bystry, a resztą miasta. W skład obwodnicy wchodzi siedem skrzyżowań (w tym dwa ronda) oraz mosty: nad [[Kanał Giżycki|Kanałem Łuczańskim]] oraz nad [[Kanał Niegociński|Kanałem Niegocińskim]]. Obydwa kanały mają ponad 1 km długości każdy i nadają się do żeglugi jachtami, ale tylko ten pierwszy jest dopasowany dla statków. Jest niezwykle ważny, gdyż port znajduje się na jeziorze [[Niegocin]] (latem), a duża część atrakcji leży na jeziorze [[Kisajno]].

 

 

== Turystyka ==

=== Atrakcje turystyczne i zabytki ===

* Jeziora: [[Niegocin]], [[Kisajno]] i [[Tajty]]

 

=== Parki ===

Giżycko charakteryzuje się dużą ilością terenów zieleni urządzonej. Ich powierzchnia stanowi 1,5% powierzchni ogólnej miasta (6,8 m²/1 miaszkańca). W mieście znajduje się 6 parków<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.bip.gizycko.pl/wiadomosci/1235/lista/program_ochrony_srodowiska|tytuł=Program Ochrony Środowiska dla miasta Giżycko na lata 2004-2011, s. 102 | data dostępu=12-02-2013 }}</ref>:

* park przy ul. Suwalskiej - Białostockiej (Skwer Dubieński)

 

=== Wykaz portów żeglarskich ===

* Almatur – Międzynarodowe Centrum Żeglarstwa i Turystyki Wodnej

* COS – Centralny Ośrodek Sportu