Hron: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Addbot (dyskusja | edycje)
m Bot: Przenoszę 28 linków interwiki do Wikidata, znajdziesz je teraz w zasobie d:q213230
m Góry Krzemnickie -> Góry Kremnickie przy użyciu AWB
Linia 4:
'''Hron''' ([[węg.]] ''Garam'', [[język niemiecki|niem]]. ''Gran'') – rzeka w środkowej [[Słowacja|Słowacji]], w zlewisku [[Dunaj]]u. Długość 289 km, powierzchnia dorzecza 5 464,6 km².
 
Hron ma źródła na południowych stokach masywu [[Kráľova hoľa]] w [[Niżne Tatry|Niżnych Tatrach]], koło wsi [[Telgárt]], na wysokości około 980 m [[n.p.m.]] Stamtąd płynie na zachód tzw. [[Bruzda Hronu|Bruzdą Hronu]] - ciągiem kotlin oddzielających Niżne Tatry od [[Kras Murański|Krasu Murańskiego]], [[Rudawy Weporskie|Rudaw Weporskich]] i [[Polana (góry)|Polany]], zbierając dopływy - górskie potoki z obu grzbietów. Przepływa przez [[Brezno]], a następnie przez [[Bańska Bystrzyca|Bańską Bystrzycę]]. W Bańskiej Bystrzycy skręca na południe, a po 20 km, koło miasta [[Zwoleń (Słowacja)|Zvolen]] - znów na zachód. W ten sposób okrąża od wschodu i południa masyw [[Góry KrzemnickieKremnickie|Gór KrzemnickichKremnickich]]. Następnie, w okolicy miasta [[Žiar nad Hronom]], rzeka przyjmuje swój największy dopływ - [[Slatina (rzeka na Słowacji)|Slatinę]], zmienia kierunek na południowo-zachodni i płynie wąską kotliną między [[Góry Szczawnickie|Górami Szczawnickimi]] na wschodzie a masywem [[Ptacznik (góry)|Vtačnik]] i wzgórzami [[Hroński Inowiec]] na zachodzie. Na wysokości wsi [[Kozárovce]] Hron wypływa na [[Nizina Naddunajska (Słowacja)|Niziną Naddunajską]], gdzie zmienia kierunek na południowo-wschodni, a następnie na południowy i od tej pory płynie równolegle do rzeki [[Ipeľ]], od której dzieli go pasmo niewysokich [[Wzgórza Ipelskie|Wzgórz Ipelskich]]. Uchodzi do [[Dunaj]]u na wysokości 112 m n.p.m., tuż na wschód od miasta [[Štúrovo]].
 
Średnie roczne przepływy rzeki wynoszą:
Linia 14:
Wielkie powodzie w dorzeczu Hronu miały miejsce w latach: [[1575]], [[1687]], [[1784]], [[1813]], [[1847]], [[1853]], [[1899]], [[1931]] [[1974]].<ref name="Burk">Burkovská Katarína: ''Historické povodne v Banskej Bystrici'', w: "Bystrický Permon" R. VI, číslo 2., Jún 2008, s. 1 i 8</ref> W czasie katastrofalnej powodzi z 1974 r. poziom rzeki w Bańskiej Bystrzycy sięgał 480 cm, a jej przepływ wynosił 560 m³/s.
 
Hron jest drugą co do długości (po [[Wag]]u) rzeką Słowacji płynącą w całości po jej terytorium. Powierzchnia jego dorzecza stanowi 11% powierzchni całej Słowacji. Jest także główną i największą rzeką środkowej Słowacji. Górnym i środkowym odcinkiem jego doliny biegną droga i linia kolejowa łączące Bańską Bystrzycę ze wschodem i zachodem kraju, a środkową część doliny wykorzystuje [[droga ekspresowa R1 (Słowacja)|droga ekspresowa R1]] z Bańskiej Bystrzycy do [[Nitra (miasto)|Nitry]] ([[E77]] na odcinku Bańska Bystrzyca - Zvolen, [[E571]] na odcinku Zvolen-Nitra).
 
Jeszcze w latach 30. [[XX wiek]]u Hronem spławiano drewno. Obecnie rzeka jest atrakcyjnym szlakiem kajakowym. Przy wysokim stanie wody jest spławna na długości 272 km, od miejscowości [[Heľpa]]. Przy średnich stanach wód spływ rozpoczyna się od [[Brezno|Brezna]] na długości 241 km lub od [[Podbrezova|Podbrezovej]] na długości 231 km. Przy niskich stanach wody spływ zaczyna się w [[Bańska Bystrzyca|Bańskiej Bystrzycy]] i liczy 197 km długości.