Aminokwasy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m zmiany w formacie przypisów
Zdecydowałem się zmienić całkowicie kryteria podziału. Poprzedni nie zawierał przypisów. Obecny zawiera wiele z poprzedniego i jest lepiej uporządkowany.
Linia 15:
Warszawa 2007, str. 986. ISBN 978-83-01-14404-3</ref>[[Plik:D+L-Alanine.gif|thumb|300px|Dwa [[enancjomery]] alaniny: D-alanina i L-alanina. Różnica między nimi wynika z symetrii lustrzanej ich trójwymiarowej struktury, podobnie jak różnica między lewą i prawą ręką.]]
== Kryteria podziału aminokwasów ==
Generalne aminokwasy mają następujący podział:<ref name="p3" />
Istnieje wiele kryteriów podziału aminokwasów:
* naturalne
* charakter łańcucha bocznego: łańcuchowe, pierścieniowe (w tym [[związki aromatyczne|aromatyczne]])
** białkowe
* [[polarność]] łańcucha bocznego: polarny, niepolarny
*** pierwszorzędowe (standardowe, kodowane) - 20 (21 włączając
* miejsce syntezy: [[Aminokwasy endogenne|endogenne]], [[Aminokwasy egzogenne|egzogenne]]
selenocysteinę) aminokwasów, które stanowiące substraty w rybosomalnej
* położenie grupy aminowej względem karboksylowej: α, β, γ, δ i ε-aminokwasy; litera grecka określa odległość pomiędzy grupą aminową a karboksylową. W α-aminokwasach obie te [[Grupa funkcyjna|grupy funkcyjne]] przyłączone są do tego samego atomu węgla
syntezie białka
* przemiany szkieletów:
**** endogenne
** glukogenne: dostarczają [[kwas pirogronowy|pirogronianu]]
**** egzogenne
** ketogenne: dostarczają [[koenzym A|acetylo-CoA]]
*** drugorzędowe - powstające w wyniku postrybosomalnej modyfikacji (np. 4-hydroksyprolina)
** glukoketogenne
*** trzeciorzędowe - powstające w procesie postrybosomalnej modyfikacji w
* występowanie w białkach: proteogenne, nieproteogenne
<nowiki> </nowiki>wyniku reakcji prowadzących do utworzenia niepeptydowych wiązań
* ze względu na [[punkt izoelektryczny]] (pI) oraz liczbę grup aminowych i karboksylowych:
kowalencyjnych pomiędzy resztami aminokwasów wchodzących w skład białka
** obojętne – gdy jest tyle samo (zwykle po jednej) grup aminowych i karboksylowych
(np. cystyna)
** kwasowe – gdy przeważa liczba grup karboksylowych
** niebiałkowe (np. kwas γ-aminomasłowy (GABA))
** zasadowe – gdy przeważa liczba grup aminowych
* syntetyczne (np. β-metylofenyloalanina)
Biorąc pod uwagę chemiczną budowę, aminokwasy można podzielić wedle:
* położenia grupy aminowej względem karboksylowej:<ref name="p3" /> α, β, γ, δ i
ε-aminokwasy; litera grecka określa położenie grupy aminowej przy danym
atomie węgla w łańcuchu głównym kwasu karboksylowego. W α-aminokwasach
obie te grupy funkcyjne znajdują się przy tym samym atomie węgla (α).
* polarności łańcucha bocznego, w przypadku standardowych aminowasów:<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko = Voet|imię = Donald|tytuł = Bichemistry|rok = 2004|wydawca = Wiley|miejsce = |strony = 69|isbn = ISBN 0-471-39223-5}}</ref>
** z niepolarnym łańcuchem bocznym (glicyna, alanina, walina, leucyna, izoleucyna, metionina, prolina, fenyloalanina, tryptofan)
** z polarnym łańcuchem bocznym, ale nie posiadające formalnego ładunku
<nowiki> </nowiki>(seryna, treonina, asparagina, glutamina, tyrozyna, cysteina)
** z polarnym łańcuchem bocznym posiadające ładunek formalny w fizjologicznym zakresie pH:
*** z ładunkiem dodatnim (lizyna, arginina, histydyna)
*** z ładunkiem ujemnym (kwas asparaginowy, kwas glutaminowy)
 
== Aminokwasy naturalne ==