Góry Kaskadowe: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
źródła/przypisy, drobne redakcyjne |
rozwinięcie, źródła/przypisy |
||
Linia 1:
{{Pasmo górskie infobox
| Nazwa = Góry Kaskadowe
| Inne nazwy = Cascade Mountains (w Kanadzie), The Cascades
| Zdjęcie = Mount Rainier 5839.JPG
| Opis zdjęcia = Mount Rainier
| Szczyt = [[Mount Rainier]] – 4392 m n.p.m.
| Długość = 1100<ref name=eb/>
Linia 11:
| Kontynent = [[Ameryka Północna]]
| Państwo = {{Państwo|CAN}}<br />{{Państwo|USA}}
| Mapa = Cascaderangemap.jpg
| Opis mapy =
| galeria_commons = Cascade Range
}}
[[Plik:Cascade Pass trail-200px.jpg|thumb|Góry Kaskadowe]]
'''Góry Kaskadowe''' ([[Język angielski|ang.]] ''Cascade Range'', [[Język francuski|fr.]] ''Chaîne des Cascades'') – pasmo górskie w [[Ameryka Północna|Ameryce Północnej]], wchodzące w skład [[Kordyliery|Kordylierów]]. Najwyższymi szczytami pasma są [[Mount Rainier]]<ref name=eb/> – 4392 m n.p.m. i [[Mount Shasta]] – 4317 m n.p.m. Inne wybitne szczyty to Mount Adams (3751 m n.p.m.) w stanie Washington i Mount Hood (3426 m n.p.m.) oraz [[Trzy Siostry (Oregon)|Trzy Siostry]] w [[Oregon]]ie. Główną rzeką jest [[Kolumbia (rzeka)|Kolumbia]], głównym miastem [[Seattle]].
== Historia odkryć ==
Rozciągają się od rzeki [[Fraser (rzeka)|Fraser]] w [[Kolumbia Brytyjska|Kolumbii Brytyjskiej]] w [[Kanada|Kanadzie]] do [[Lassen Peak]] w [[Kalifornia|Kalifornii]]<ref name=eb>{{cytuj stronę|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/97772/Cascade-Range|tytuł=Cascade Range |opublikowany=Encyclopaedia Britannica|data=2014-9-9|data dostępu=2015-01-06|język=en}}</ref>. Posiadają liczne wygasłe wulkany, ale dwa spośród nich są czynne i wybuchały w ciągu ostatniego stulecia – [[Mount St. Helens]] (południowo-zachodnia część stanu [[Waszyngton (stan)|Waszyngton]] wybuchł w [[1980]] powodując znaczne straty. [[Lassen Peak]] w północnej [[Kalifornia|Kalifornii]] wybuchł po raz ostatni w [[1921]]. Mount St. Helens wybuchł ponownie w latach 2004-2008<ref>{{cytuj stronę|url=http://volcanoes.usgs.gov/volcanoes/st_helens/st_helens_geo_hist_100.html|tytuł=2004-2008 Renewed Volcanic Activity|opublikowany= U.S. Department of the Interior, U.S. Geological Survey|data dostępu=2015-01-06|język=en}}</ref>. ▼
Pierwszym europejczykiem, który dotarł do gór Kaskadowych był [[Manuel Quimper]] peruwiański (o hiszpańskich korzeniach) kartograf i odkrywca który w 1790 roku dotarł na północno-zachodnie wybrzeże Ameryki. Opublikował on pierwsze rysunki gór Kaskadowych. Jednak nazwy które on nadał nie zostały przyjęte<ref>{{cytuj stronę|url=http://volcanoes.usgs.gov/observatories/cvo/Historical/volcanoes_quimper_1790.shtml|tytuł=Cascade Range Volcanoes - Volcanoes and History|opublikowany=U.S. Department of the Interior U.S. Geological Survey|data dostępu=2014-01-08|język=en}}</ref>. Wiele obecnych nazw szczytów pochodzi od holenderskiego podróżnika i odkrywcy pływającego w służbie brytyjskiej [[George Vancouver|Georga Vancouvera]]. W latach 1791-1795 badał pacyficzne wybrzeża Ameryki Północnej wzdłuż Oregonu, Waszyngtonu i Kolumbii Brytyjskiej<ref name=usgs>{{cytuj stronę|url=http://volcanoes.usgs.gov/observatories/cvo/Historical/volcano_names.shtml|tytuł=Cascade Range Volcanoes Volcano Names|opublikowany=U.S. Department of the Interior U.S. Geological Survey|data dostępu=2014-01-08|język=en}}</ref>. Pierwszym odkrytym i nazwanym szczytem był 30 kwietnia 1791 roku [[Mount Baker]]. Nazwa pochodziła od nazwiska trzeciego oficera (Joseph Baker) w ekspedycji kapitana Vancouvera<ref name=usgs/>. Najwyższy szczyt łańcucha – [[Mount Rainier]], otrzymał nazwę w maju 1792 roku, którą Vancouver chciał uhonorować swojego przyjaciela admirała Petera Rainiera. Ponadto w październiku 1972 roku odkryto i nazwano [[Mount Hood]], od nazwiska brytyjskiego admirała Lorda Samuela Hooda. W tym samym okresie wulkan [[Mount St. Helens|St. Helens]] nazwano dla uczczenia brytyjskiego dyplomaty Alleyne Fitzherberta, którego tytułowano Baronem St.<ref name=usgs/> [[Ekspedycja Lewisa i Clarka]] w czasie podroży rzeką [[Kolumbia (rzeka)|Kolumbia]] w 1806 roku opisała górę [[Mount Jefferson]], której nazwa pochodziła od inicjatora ekspedycji trzeciego prezydenta Stanów Zjednoczonych [[Thomas Jefferson|Thomasa Jeffersona]]<ref name=usgs/>.
== Położenie ==
▲Rozciągają się od rzeki [[Fraser (rzeka)|Fraser]] w [[Kolumbia Brytyjska|Kolumbii Brytyjskiej]] w [[Kanada|Kanadzie]] do [[Lassen Peak]] w [[Kalifornia|Kalifornii]]<ref name=eb>{{cytuj stronę|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/97772/Cascade-Range|tytuł=Cascade Range |opublikowany=Encyclopaedia Britannica|data=2014-9-9|data dostępu=2015-01-06|język=en}}</ref>. Posiadają liczne wygasłe wulkany, ale dwa spośród nich są czynne i wybuchały w ciągu ostatniego stulecia – [[Mount St. Helens]] (południowo-zachodnia część stanu [[Waszyngton (stan)|Waszyngton]] wybuchł w [[1980]] powodując znaczne straty. [[Lassen Peak]] w północnej [[Kalifornia|Kalifornii]] wybuchł po raz ostatni w [[1921]]. Mount St. Helens wybuchł ponownie w latach 2004-2008<ref>{{cytuj stronę|url=http://volcanoes.usgs.gov/volcanoes/st_helens/st_helens_geo_hist_100.html|tytuł=2004-2008 Renewed Volcanic Activity|opublikowany= U.S. Department of the Interior, U.S. Geological Survey|data dostępu=2015-01-06|język=en}}</ref>.
Góry Kaskadowe stanowią zaporę dla zachodnich wiatrów niosących znad [[Pacyfik]]u wilgotne masy powietrza, co powoduje znaczne ilości opadów deszczu. Spływające z gór rwące potoki potworzyły głębokie doliny gęsto porośnięte drzewami szpilkowymi i paprociami. Przez pasmo przebija się rzeka Kolumbia i liczne tunele kolejowe. [[Tunel Gór Kaskadowych]] (ang. ''Cascade Tunnel'') jest najdłuższym tunelem na zachodniej półkuli. Przecina na długości 12,54 km granitowe grzbiety górskie w hrabstwach Chelan i King stanu Washington. Zbudowany został w roku [[1929]] przez linie kolejowe Great Northern Railway kosztem 25 milionów dolarów.
| |||