Obsesje: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawić
gruntowne przeredagowanie i liczne korekty
Linia 17:
|MeshYear =
}}
'''Obsesje''' (inaczej: ''myśli natrętne'', łac. ''obsessio'') – w rozumieniu objawu psychopatologicznego oznaczają występowanie uporczywie powracających myśli, wyobrażeń lub impulsów o specyficznych cechach. Obsesje są objawami, które pojawiają się wbrew woli chorego (są ego-dystoniczne). Najczęściej pacjentom towarzyszy przekonanie o niedorzeczności i irracjonalności przeżywanych obsesji. Niemniej jednak, nie ustępują one pomimo starań pacjentów zmierzających do uwolnienia się od nich. Często powodują one narastanie napięcia emocjonalnego (np. niepokoju, obaw, poczucia winy), zaś próby zredukowania go oraz uwolnienia się od obsesji, prowadzą do wykonywania tzw. czynności natrętnych (inaczej kompulsji) - objawów, które często współwystępują z obsesjami.
'''Obsesja''' (łac. ''obsessio'') – rodzaj [[zaburzenia lękowe|zaburzeń lękowych]], wyrażający się występowaniem irracjonalnych myśli i impulsów, którym towarzyszy przekonanie o ich niedorzeczności i chęć uwolnienia się od nich.
 
Pacjenci doświadczają obsesji jako swoich własnych myśli - ta cecha pozwala odróżnić je m.in. od parahalucynacji. Z kolei, krytyczny, ego-dystoniczny stosunek pacjentów do obsesji pozwala odróżnić je od urojeń. Jednakże, w praktyce postawa pacjenta wobec objawów może być niejednoznaczna, stąd różnicowanie pomiędzy obsesjami a urojeniami bywa utrudnione.
W [[Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne|zaburzeniach obsesyjno-kompulsyjnych]] (polski skrót ZOK, częściej jednak stosuje się angielski - OCD) myśli obsesyjne występują najczęściej łącznie z [[kompulsja]]mi, choć może wystąpić ''zaburzenie z przewagą myśli czy [[Ruminacje|ruminacji]] natrętnych'', klasyfikowane w [[Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób ICD-10|ICD-10]] jako '''F42.0'''.
 
W klasyfikacjach objawów psychopatologicznych, obsesje przyporządkowywane są do zaburzeń treści myślenia.
Osoba dotknięta myślami obsesyjnymi ma świadomość, że pochodzą one z jej umysłu, co ma znaczenie w [[diagnoza różnicowa|diagnozie różnicowej]] z [[urojenia]]mi.
 
Obsesje, obok kompulsji należą do objawów typowych dla [[Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne|zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych]] (ang.: obsessive-compulsive disorder - OCD) kodowanych według klasyfikacji ICD-10 jako F42.
Termin ''obsesja'' jest często używany do opisania czyichś dużych [[Hobby|zainteresowań]] (np. ''Ma obsesję na punkcie komputerów.''). Użycie terminu w takim znaczeniu nie ma nic wspólnego z kliniczną definicją obsesji.
 
Termin "''obsesja"'' używany w języku potocznym (np. w sformułowaniu: "''on ma obsesję na punkcie komputerów" ''odnoszącym się do silnej koncentracji pewnych zainteresowaniach) ma znaczenie całkowicie odmienne, od znaczenia pojęcia "obsesji" jako powyżej opisanego objawu psychopatologicznego i nie należy ich ze sobą utożsamiać.
 
== Treść obsesji ==
Myśli natrętne mogą mieć zróżnicowaną treść - ich najczęstszą tematyką jest:
Myśli obsesyjne często mają kontrastowy charakter (oznacza to, że są sprzeczne z normalnym myśleniem osoby dotkniętej obsesjami), co jest szczególnie uciążliwe dla chorego. Treść ich może być różna, jednak można je podzielić na kilka głównych grup:
:* UHigiena i zdrowie - u pacjenta mogą pojawiać się ciągłe myśli dotyczące higieny i zdrowia. Chory może co kilka minut myć ręce lub całe ciało w obawie przed zakażeniem ([[bakteriofobia]]). Jakikolwiek kontakt z innym człowiekiem może wyzwolić u niego lęk przed zakażeniem się od niego jakąś chorobą (na przykład poprzez podanie rąk).
* agresja:
 
:* UAgresja - u pacjenta spontanicznie mogą pojawić się myśli dotyczące skrzywdzenia, pobicia czy zranienia kogoś. Myśli te mogą dotyczyć osób obcych (np. mijanych na ulicy) jak również bliskich osób co dodatkowo powoduje zwiększenie cierpienia u chorego. Myśli mimo pojawienia się u pacjenta nie są przez niego realizowane, dlatego osoba cierpiąca na obsesje nie stanowi zagrożenia dla siebie i otoczenia.
* higiena i zdrowie
 
: U pacjenta mogą pojawiać się ciągłe myśli dotyczące higieny i zdrowia. Chory może co kilka minut myć ręce lub całe ciało w obawie przed zakażeniem ([[bakteriofobia]]). Jakikolwiek kontakt z innym człowiekiem może wyzwolić u niego lęk przed zakażeniem się od niego jakąś chorobą (na przykład poprzez podanie rąk).
:* UInterakcje społeczne - u chorego mogą się pojawiać myśli dotyczące chęci nienormalnego zachowania się wobec ludzi, np. głośnego wypowiedzenia słów lub zwrotów o charakterze [[koprolalia|koprolalnym]] lub obraźliwym, czasem także samoośmieszającym.
* interakcje społeczne
: U chorego mogą się pojawiać myśli dotyczące chęci nienormalnego zachowania się wobec ludzi, np. głośnego wypowiedzenia słów lub zwrotów o charakterze [[koprolalia|koprolalnym]] lub obraźliwym, czasem także samoośmieszającym.
* religia
: U chorego mogą pojawiać się bluźniercze myśli dotyczące postaci religijnych (głównie o tematyce seksualnej) jak również może występować [[skrupulatyzm]].
 
:* UReligia - u chorego mogą pojawiać się bluźniercze myśli dotyczące postaci religijnych (głównie o tematyce seksualnej) jak również może występować [[skrupulatyzm]].
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Bilikiewicz | imię=Adam | nazwisko2= Strzyżewski | imię2=Włodzimierz | inni= | tytuł= Psychiatria: podręcznik dla studentów medycyny | data=1992 | wydawca=Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich | miejsce=Warszawa | isbn=83-200-1688-6 | strony=58-60}}