Ryś euroazjatycki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Energo (dyskusja | edycje)
→‎Systematyka: drobne redakcyjne
Linia 34:
Ryś został po raz pierwszy opisany dla [[nauka|nauki]] przez szwedzkiego przyrodnika i lekarza Carla von Linné ([[Karol Linneusz|Karola Linneusza]]) w X edycji jego wielotomowego dzieła pt. ''[[Systema Naturae]]'', w [[1758]] r. Została mu wówczas nadana nazwa "''Felis lynx''"<ref>{{cytuj stronę| url = http://books.google.com/books?id=Ix0AAAAAQAAJ&printsec=titlepage&hl=pl&source=gbs_summary_r#PPP1,M1 | tytuł = Systema naturae | data dostępu = 2009-12-08 | autor = | nazwisko = Linnaeus | imię = Carolus | link autor = | data = | rok = 1758 | miesiąc = | praca = Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis | id = | język = la}}</ref>. W [[1792]] r. szkocki zoolog [[Robert Kerr]] przeniósł rysia, wraz z [[ryś rudy|rysiem rudym]] do odrębnego rodzaju ''[[Lynx (rodzaj)|Lynx]]''. Od tego czasu trwa spór o to, czy ''Lynx'' powinien być uznawany za [[rodzaj (biologia)|rodzaj]], czy podrodzaj w obrębie ''[[Felis]]''<ref>{{cytuj stronę |autor=Carron Meaney; Gary P. Beauvais | tytuł= Species Assessment for Canada Lynx (Lynx Canadensis) in Wyoming | url = http://web.archive.org/web/20080625071503/http://uwadmnweb.uwyo.edu/wyndd/Species+Assessments/Canada+Lynx+-+Final+%28Sep+2004%29.pdf | data dostępu=2007-06-25 | rok=2004 |miesiąc=September | format=PDF | opublikowany= [[Departament Zasobów Wewnętrznych USA|United States Department of the Interior]], Bureau of Land Management}}</ref>. Obecnie jednak uznaje się go za rodzaj, a w obrębie rysia wyróżnia się 8 [[podgatunek|podgatunków]], z czego jeden jest wymarły.
 
Za ostatniego wspólnego przodka wszystkich współczesnych przedstawicieli rodzaju ''[[Lynx (rodzaj)|Lynx]]'' uważa się kotowatego z gatunku ''[[Lynx issiodorensis]]''. Żył on ok. 5 mln lat temu (w [[miocenpliocen]]ie) w [[AzjaAfryka|AzjiAfryce]] i [[Europa|Europie]] od współczesnego rysia euroazjatyckiego różnił się tylko niektórymi szczegółami w budowie ciała. Obecnie do ''Lynx'' zalicza się łącznie 4 gatunki kotowatych, choć [[ryś iberyjski|iberyjski]]) był niegdyś uważany za podgatunek rysia euroazjatyckiego<ref> Rosa Garcia-Perea: ''Phylogeny and Conservation of Iberian Lynxes'', " w CAT NEWS , no 27, jesień 1997 []http://lynx.uio.no/lynx/nancy/news/cn27_01.htm</ref>. Faktem jest jednak, że ryś kanadyjski i [[ryś rudy|rudy]] pochodzą od rysia euroazjatyckiego, z tym, że ten drugi wcześniej oddzielił się od linii rozwojowej<ref>{{cytuj książkę | autor = Zielinski, William J; Kuceradate, Thomas E | data = 1998 | tytuł = American Marten, Fisher, Lynx, and Wolverine: Survey Methods for Their Detection | opublikowany = DIANE Publishing | id = ISBN 0-7881-3628-3 | strony = 77–8}}</ref>.
 
'''Kladogram rodzaju ''Lynx'' z zaznaczoną pozycją rysia euroazjatyckiego'''{{r|jh95|obrien|sn192}}