Hawryło Hołubek: Różnice pomiędzy wersjami

[[GrafikaPlik:Pomnik Hawrylo Holubek w Grebaninie.JPG|right|thumb|Obelisk -– nagrobek Hawryły Hołubka we wsi [[Grębanin]]]]

'''Hawryło Hołubek''', '''Gabriel Hołubek''' ([[Język ukraiński|ukr.]] Гаврило Голуб, Габриель Голубек; zm. [[24 stycznia]]<ref name="Zamojski"/> [[1588]] roku w [[Byczyna|Byczynie]]<ref name="Zamojski"/><ref name="ZG"/>) – [[rotmistrz]] [[Kozacy zaporoscy|kozacki]] w służbie polskiej, nazywany: ''Drugi Słowieński [[Mucjusz Scewola|Scewola]], Kozak Sarmackiego pola''<ref name="SG"/>, ''Hołub'', ''Hołubok'' -– poległ w [[bitwa pod Byczyną|bitwie pod Byczyną]]<ref name="Zamojski"/><ref name="WK"/>.

Kiedy Maksymilian odszedł pod [[Kraków]], Hołubek urządził pod [[Olkusz]]em zasadzkę na transport jego posiłków i pokonał jego osłonę w znacznej potyczce, ponadto czynił liczne podjazdy pod miejsca kwaterunku zwolenników arcyksięcia. Dowiedziawszy się o odstąpieniu Maksymiliana od stolicy, dołączył do głównych pościgowych. Brał udział w [[Bitwa pod Byczyną|bitwie pod Byczyną]], w której - poległ na miejscu bitwy<ref name="Zamojski">{{Cytuj książkę | nazwisko =| imię = | autor link = | tytuł =Archiwum Jana Zamoyskiego| wydawca = Polska Akademia Umiejętności| miejsce =Kraków| rok = 1948 |strony =149| tom =IV | tytuł tomu = 1585-1588 |oclc=7492584|język=pl|cytat=„Hołubek zabit” -– w raporcie o stratach po bitwie}}</ref><ref name="WK">{{Cytuj książkę | nazwisko =Kaczorowki | imię=Włodzimierz | autor link = | tytuł =Bitwa pod Byczyną | wydawca = Instytut Śląski| miejsce =Opole| rok = 1988 |strony =58| oclc=246777083|język=pl|cytat=Jedna z kul ugodziła Hołubka w oko; miejsce gdzie zginął do dziś zwane jest „piekłem”...Jego kozacka jazda na widok śmierci dowódcy poszła w rozsypkę, jednak Zamoyski szybko wypełnił luki w swych szeregach. }}</ref> otrzymawszy postrzał z [[półhak]]a w głowę<ref name="SG"/><ref name="ZG">[[s:Encyklopedia staropolska/Pieśni|Hawryło Hołubek w haśle ''Piesni'' w Encyklopedii Staropolskiej Zygmunta Glogera]]</ref> (według relacji Farensbacha -– trzy postrzały w głowę<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko =Herman | imię =Stefan | autor link = | tytuł =Dwie relacje o bitwie byczyńskiej | wydawca = Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Tadeusza Kotarbińskiego| miejsce =Zielona Góra | rok = 1992 |strony =33| isbn =83-85693-08-4|oclc=31434600|cytat = Wówczas to trafiony został śmiertelnie trzema kulami kozacki rotmistrz Hołubek, sławiony później przez wielu poetów.|język=pl}}</ref>), według innej wersji został ciężko ranny w bitwie pod Byczyną i zmarł wkrótce potem w Grębaninie<ref name="uG">{{Cytuj stronę | url = http://www.baranow.pl/component/content/article/14-baranow/100-chorgiew-rycerska-z-byczyny-podbia-grbanin| tytuł =Chorągiew rycerska z Byczyny podbiła Grębanin | data dostępu = 2013-09-07 | autor = Jan Wawrzyniak| opublikowany = Urzęd Gminy Baranów| praca =2004-09-21 | data = | język = pl}}</ref>.

== Upamiętnienie ==

Do wiersza ks. Stanisława Grochowskiego ''Hołubek,..'' istnieje melodia<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.kresy.pl/publicystyka,felietony?zobacz/kozak-sarmackiego-pola| tytuł =Kozak sarmackiego pola| data dostępu = 2012-11-14 | autor = Jacek Kowalski|autor link = Jacek Kowalski| opublikowany =[http://kresy.pl kresy.pl] | praca = Duma o Hołubku (mp3) [w:] Dumy staropolskie: reaktywacja, punkt VIII| data = 2010-01-22| język = pl}}</ref> wykonywana jako ''Pieśń o Gabryelu Hołubku i jego dziełach rycerskich'' w okolicach [[Bar (obwód winnicki)|Baru]]u, zanotowana przed 1939 r.; melodia oceniana na XIX w.<ref>{{cytuj książkę| autor = Zygmunt Andrzejowski | tytuł = Wojenna pieśń polska. T. 1, Pieśni rycerskie, żołnierskie i ludowo-żołnierskie z okresu Rzplitej dawnej (wiek XII-XVII)

=== Nagrobek ===

W Grębaninie -– miejscu jego pochówku, przy kościele parafialnym znajduje się jego pomnik -– [[obelisk]] -– nagrobek z napisem -– wierszem ks. Stanisława Grochowskiego:

* {{cytuj stronę | url = http://tpl-lukus.kepno.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=21&Itemid=1| tytuł =Przyczynek do dziejów Grębanina - Gabriel Hołubek (około 1550 - 1588)| data dostępu = 2012-11-14 | autor = Łukasz Kamiński|autor link = | opublikowany =Towarzystwo Przyjaciół Lasek | praca = | data = 2007| język = pl}}

* {{cytuj stronę | url = http://www.haidamaka.org.ua/0091.html|tytuł =Гаврило Голуб (Габриель Голубек). Регементар козацький| data dostępu = 2013-09-07 | autor = Олександр Алфьоров|autor link = | opublikowany =[http://www.haidamaka.org.ua haidamaka.org.ua] | data = 2010-01-22| język = uk}}

{{DEFAULTSORTSORTUJ:Hołubek, Hawryło}}