Ascanio Sforza: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
usunięcie zbędnych linków do dat, WP:SK
Linia 41:
|www =
}}
'''Ascanio Maria Sforza Visconti''' (ur. [[3 marca]] [[1455]] w [[Cremona|Cremonie]], zm. [[2827 maja]] [[1505]]<ref>Według niektórych źródeł 28 maja 1505.</ref> w [[Rzym]]ie) – włoski [[kardynał]].
 
== Biografia ==
Był szóstym synem [[Franciszek I Sforza|Francesco Sforza]], księcia [[Mediolan]]u i Bianki Marii Visconti, przeznaczonym do stanu duchownego. Od [[1477]] jego ojciec zabiegał dla niego o kapelusz kardynalski, który otrzymał ostatecznie w [[1484]] roku. Rychło stał się jedną z najbardziej wpływowych osobistości w kolegium kardynalskim. Był administratorem diecezji [[Pawia (miasto)|Pawia]] (od [[1479]]), [[Novara]] (1484-85 i 1505), Cremona (od [[1486]]), [[Pesaro]] ([[1487]]-91), [[Eger]] na Węgrzech (1492-97) i [[Elne]] w Hiszpanii (1494-95), nie jest jednak pewne czy kiedykolwiek otrzymał sakrę [[biskup]]ią. Na [[konklawe 1492]] odegrał kluczową rolę w wyborze [[Aleksander VI|Rodrigo Borgii]] na papieża. W zamian otrzymał obiecany już na konklawe urząd wicekanclerza Św. Kościoła Rzymskiego oraz kilka innych beneficjów. Legat w Bolonii [[1492]]-99. Był jednym z najbliższych doradców Aleksandra VI w początkowej fazie jego [[pontyfikat]]u, a ich sojusz został wzmocniony przez małżeństwo córki papieża [[Lukrecja Borgia|Lukrecji]] z kuzynem kardynała, Giovannim Sforza w [[1493]].
 
Do zerwania Sforzy z papieżem doszło w [[1494]] wraz z inwazją Francuzów na Półwysep Apeniński. Kardynał pozostał lojalny wobec swego brata [[Ludovico Sforza]], księcia Mediolanu, który potajemnie zawarł sojusz z Francją, podczas gdy Aleksander VI postanowił stawić jej zbrojny opór. Po porzuceniu sojuszu z Francją przez Mediolan pojednał się z Aleksandrem, ale nie odzyskał już jego pełnego zaufania. Kiedy w [[1497]] w tajemniczych okolicznościach zamordowano syna papieża, [[Juan Borgia]], kardynał Sforza był jednym z podejrzanych o jego morderstwo, udało mu się jednak oczyścić z tego zarzutu. W 1499 ponownie popadł w niełaskę u papieża, gdyż opuścił Rzym bez jego zgody. Jego dobra, warte 200.000 dukatów, zostały skonfiskowane przez papieża. Kardynał musiał uciekać do Wenecji. W maju [[1500]] roku dostał się do francuskiej niewoli, uwięziono go w [[Lyon]]ie. W [[1502]] dzięki kardynałowi [[Georges d'Amboise]] został uwolniony, jednak bez prawa opuszczania Francji bez zgody króla. Powrócił do Rzymu dopiero na [[Konklawe 1503 (Pius III)|konklawe po śmierci Aleksandra VI]]. Próbował uzyskać tiarę dla siebie, nie zdobył jednak większego poparcia. Zmarł na [[dżuma|dżumę]] w wieku 50 lat.
 
Kardynał Sforza był jednym z najbogatszych kardynałów w swoim czasie, słynął z życia w luksusie i nie bez racji uchodził za skorumpowanego. Był zapalonym myśliwym, zwano go nawet ''Nemrodem z Watykanu''<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Toussaint-Samat | imię = Maguelonne | autor link = Maguelonne Toussaint-Samat | tytuł = Historia naturalna i moralna jedzenia | wydawca = WAB | miejsce = Warszawa | rok = 2002 | strony = 83 | isbn = 83-88221-32-9}}</ref>. Mimo że był kardynałem Kościoła katolickiego, okazywał lojalność przede wszystkim swojej dynastii, rządzącej Mediolanem. Był jednak także protektorem artystów (zwłaszcza muzyków) i intelektualistów. Spore sumy łożył na działalność charytatywną, dzięki czemu cieszył się znaczną popularnością wśród Rzymian.
Linia 58:
{| align="center" width="75%" class="toccolours"
|- align="center"
| width="25%" | Poprzednik<br />[[Aleksander VI|Rodrigo Borgia]]
|[[wicekanclerz Świętego Kościoła Rzymskiego]]<br />'''([[1492]]-[[1505]])'''
|Następca<br />[[Galeotto Franciotti della Rovere]]
|}
Linia 66:
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{DEFAULTSORTSORTUJ:Sforza, Ascanio}}
[[Kategoria:Włoscy kardynałowie]]
[[Kategoria:Sforzowie|Ascanio]]