Muzeum Więzienia Pawiak: Różnice pomiędzy wersjami

'''Muzeum Więzienia „Pawiak”''' – muzeum znajdujące się przy ul. [[Ulica Dzielna w Warszawie|Dzielnej]] 24/26 w [[Warszawa|Warszawie]]. Stanowi upamiętnienie więzienia [[Pawiak]], funkcjonującego w tym miejscu w czasie [[Okupacja niemiecka w Polsce 1939-1945|okupacji niemieckiej]] w latach 1939–1944 .

Muzeum Więzienia Pawiak powstało w 1965 roku z inicjatywy i przy współudziale byłych więźniów politycznych Pawiaka. Całość założenia architektonicznego zaprojektowali prof. dr hab. [[Romuald Gutt]] i inż. arch. [[Mieczysław Mołdawa]]. Budynek Muzeum wzniesiono na ocalałych fundamentach podziemnych kazamat VII i VIII oddziału więzienia wysadzonego przez Niemców w sierpniu 1944 roku. Wysokość oryginalnych ścian w zrekonstruowanych celach wynosi 1,1 -– 1,5 m. Podczas budowy wykorzystano większość znalezionych w czasie odgruzowywania obiektu krat, zawiasów, zamków i okuć oraz zabezpieczono wydobyte z ruin dokumenty, elementy wyposażenia i przedmioty używane przez więźniów.

W skład zespołu pomnikowego Muzeum Więzienia Pawiak wchodzą ponadto: filar stanowiący fragment bramy wjazdowej, Pomnik Drzewa Pawiackiego -– brązowa kopia słynnego wiązu, świadka historii -– na którym rodziny ofiar od 1945 roku umieszczały tabliczki epitafijne, betonowy mur z blokami piaskowca okalający teren Muzeum, z symbolicznymi rzeźbami projektu prof. [[Tadeusz Łodziana|Tadeusza Łodziany]] i prof. [[Stanisław Słonina|Stanisława Słoniny]], a także dziedziniec więzienny z pomnikiem -– obeliskiem autorstwa [[Zofia Pociłowska|Zofii Pociłowskiej]].

Na zrekonstruowanym dziedzińcu specjalnie oznaczono za pomocą marmurowych płyt punkty szczególne -– zejście do kostnicy od strony ul. Dzielnej, miejsce gdzie na hałdzie gorącego żużlu i popiołu z pieców centralnego ogrzewania oprawcy kazali się czołgać więźniom, oraz miejsce wagi węglowej, na której 6 grudnia 1943 r. publicznie powieszono trzech więźniów za próbę ucieczki.

* w drugiej połowie września, od paru lat odbywają się ''Dni pamięci Pawiaka'' adresowane głównie do młodego pokolenia. Można wysłuchać wykładów znanych historyków, uczestniczyć w lekcjach muzealnych wzbogaconych o programy historyczno-literackie w wykonaniu aktorów scen warszawskich, brać udział w warsztatach przedmiotowo -– metodycznych związanych z dziejami Pawiaka i Polskiego Państwa Podziemnego.

Ważnym elementem warsztatu badawczego Muzeum są kartoteki tematyczne i osobowe dotyczące całego okresu funkcjonowania więzienia. Szczególną wagę przywiązujemy do stale powiększającej się kartoteki więźniów z lat 1939-1944 r., użytecznej nie tylko dla historyków -– badaczy, ale także dla byłych więźniów (m.in. w ich staraniach o odszkodowania). Kartoteka osobowa jest odtworzona w około 50% (oryginalna dokumentacja więzienna Pawiaka tego okresu została przez Niemców zniszczona).