Fok: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Addbot (dyskusja | edycje)
m Bot: Przenoszę 22 linków interwiki do Wikidata, znajdziesz je teraz w zasobie d:q538850
merytoryczne, źródło
Linia 1:
{{Inne znaczenia|pojęcia żeglarskiego|[[fok (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego wyrazu]]}}
[[Plik:Yacht foresail.svg|thumb|300px|Umiejscowienie foka w przypadku kilku sztaksli przednich]]
'''Fok''' – w nomenklaturze żeglarskiej nazwa [[żagiel|żagla]] i jeden z podstawowy elementów [[ożaglowanie|ożaglowania]] występujący w formie [[sztaksel|sztaksla]] przedniego bądź żagla przymasztowego.
'''Fok''' – podstawowy [[żagiel|żagiel przedni]] (czyli żagiel [[forsztag]]u) noszony na [[jacht]]ach jednomasztowych. W przypadku użycia większej liczby żagli przednich, fok jest położony jako ostatni, czyli najbliżej [[maszt]]u (w kolejności za [[latacz]]em, [[kliwer|kliwrem]] i [[bomkliwer|bomkliwrem]]). W tym znaczeniu fok jest zaliczany do [[sztaksel|sztaksli]] przednich.
 
Jako sztaksel wieszany jest na sztagu umiejscowionym najbliżej przedniego masztu. W przypadku większej liczby sztaksli przednich fok występuje jako ostatni, najbliżej [[maszt]]u (w kolejności za [[latacz]]em, [[kliwer|kliwrem]] i [[bomkliwer|bomkliwrem]]). W odróżnieniu od [[genua|genui]] kryje grota w nieznacznym stopniu bądź też wcale.
Natomiast na [[żaglowiec|żaglowcach]] wielomasztowych fok to główny [[żagiel]] pierwszego [[maszt]]u. Wyjątek stanowią [[jol]] i [[kecz]], gdzie przednim masztem jest [[grotmaszt]], a żagiel na nim to [[Grot (żeglarstwo)|grotżagiel]] ([[Grot (żeglarstwo)|grot]]).
 
Natomiast naNa [[żaglowiec|żaglowcach]] i większych jednostkach wielomasztowych fok może występować jako żagiel przymasztowy i wtedy jest to główny [[żagiel]] pierwszego [[maszt]]u. Wyjątek stanowią [[jol]] i [[kecz]], gdzie przednim masztem jest [[grotmaszt]], a żagiel na nim to [[Grot (żeglarstwo)|grotżagiel]] ([[Grot (żeglarstwo)|grot]]).
Jako przedrostek „fok-” zastępuje ostatnio wcześniej stosowaną formę „for-” dla oznaczenia elementów ożaglowania, omasztowania i osprzętu pierwszego masztu (fokbramwanty, fokmarsreja).
 
Z kolei '''fokmasztFokmasztem''' tonazywamy pierwszy [[maszt]] od strony [[dziób (statekjednostki wodny)pływającej|dziobu]] znajdujący się na większości jednostek pływających o napędzie żaglowym, i posiadających co najmniej dwa maszty. Wyjątkiem są tylko jednostki dwumasztowe, posiadającena których pierwszy maszt jest wyższy od drugiego. - wW tym wypadku pierwszy maszt nazywany jest [[grotmaszt]]em (a drugi [[bezan|bezanmaszt]]em).
 
JakoObecnie przedrostek „fok-” zastępuje ostatnio wcześniej stosowaną formę „for-” dla oznaczenia elementów ożaglowania, omasztowania i osprzętu pierwszego masztu (fokbramwanty, fokmarsreja).
 
Można wyróżnić następujące rodzaje foków ze względu na ich zastosowanie:
* '''fok marszowy''' – podstawowy typ foka stosowany w standardowych warunkach żeglugowych dla danej jednostki pływającej
* '''foki pasatowe''' – inaczej bliźniacze; zestaw dwóch symetrycznych foków stosowanych na kursach pełnych. Wystawiane są po jednym na każdą burtę i rozpinane dodatkowo bomami. Stosowane w warunkach wiatrowych do 7° w [[Skala Beauforta|skali Beauforta]].
* '''fok wodny''' – inaczej spinakerowy, stawiany dodatkowo ze [[spinaker]]em jako żagiel wspomagający
* '''balonfok''' – zamiennik foka marszowego stosowany przy słabych wiatrach (do 3° B) o zwiększonej powierzchni i zmodyfikowanym kroju
* '''demoiselle''' – zamiennik foka marszowego przeznaczony do żeglugi przy bardzo słabych wiatrach (ok. 1° B)
 
== Zobacz też ==
Linia 18 ⟶ 27:
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę |autor =Lesław Furmaga, Józef Wójcicki |tytuł =Mały słownik morski |wydawca =Mitel International Ltd |miejsce =Gdynia |rok =1993 |isbn =83-85413-73-1}}
* {{cytuj książkę |nazwisko = Dziewulski| imię = Jerzy W.| autor link = | tytuł = Wiadomości o jachtach żaglowych| wydawca = Alma-Press| miejsce = Warszawa| rok = 2008| strony = 406| isbn = 978-83-7020-358-0}}
 
{{Żagle}}