Szef pułku: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m źródła/przypisy |
Dodano ogólne informacje o szefie pułku oraz o tym stanowisku w I i II RP. |
||
Linia 1:
'''Szef pułku''' (ang. ''colonel-in-chief, ''fr. ''colonel-en-chef, ''niem. ''Regimentschef'') - honorowa funkcja w wielu armiach europejskich, popularna szczególnie w XVIII i XIX w.; w siłach zbrojnych niektórych państwach, m.in. w [[British Army|armii brytyjskiej]] oraz państw [[Wspólnota Narodów|Wspólnoty Narodów]] spotykana do dziś. Stanowisko szefa istniało niezależnie od stanowiska faktycznego dowódcy pułku i w hierarchii stało zwykle wyżej od niego. W odróżnieniu od patrona, szefem pułku była zawsze osoba żyjąca, zwykle członek rodziny panującej, albo monarcha lub członek rodziny panującej zaprzyjaźnionego państwa.
Zdarzały się przypadki oficjalnego odbierania szefostwa pułku. Szczególnie dużo takich przypadków miało miejsce po wybuchu [[Pierwsza wojna światowa|I Wojny Światowej]], kiedy wielu szefów pułków znalazło się nagle w obozie państw toczących wojnę z armią, której pułkom dotychczas szefowali.
== W wojsku I Rzeczypospolitej ==
W [[I Rzeczpospolita|I Rzeczypospolitej]], zarówno w [[Armia koronna|armii koronnej]], jak i [[Armia Wielkiego Księstwa Litewskiego|Wielkiego Księstwa Litewskiego]] stopień szefa pułku był oficjalnym [[Stopień wojskowy|stopniem wojskowym]], powyżej rangi [[Pułkownik|pułkownika]]. Stopnia tego nie przywrócono ani w armii [[Armia Księstwa Warszawskiego|Księstwa Warszawskiego]], ani [[Wojsko Polskie Królestwa Kongresowego|Królestwa Polskiego]] (1815-1831).
== W wojsku II Rzeczypospolitej ==
W [[Wojsko Polskie (II RP)|siłach zbrojnych II RP]] przywrócono stanowisko (ale nie stopień!) szefa pułku. [[Józef Piłsudski]] był honorowym szefem [[1 Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego|1 Pułku Szwoleżerów]] oraz [[41 Suwalski Pułk Piechoty|41]] i [[66 Kaszubski Pułk Piechoty|66 Pułku Piechoty]]<ref>Dziennik Rozkazów M.S.Wojsk. Nr 1 z 26.06.1935 r. poz. 5.</ref>. W 1937 król [[Rumunia|Rumunii]] [[Karol II Rumuński|Karol II]] podczas swojej wizyty w Polsce objął honorowe szefostwo nad [[57 Pułk Piechoty Wielkopolskiej|57 Pułkiem Piechoty Wielopolskiej]]<ref>M.P. z 1937 r. Nr 145, poz. 242</ref>.
== W Armii Imperium Rosyjskiego ==
([[język rosyjski|ros.]] ''шеф полка,'' [[transkrypcja (językoznawstwo)|transkr.]] ''szef'' ''połka'') - funkcja w [[Armia Imperium Rosyjskiego|Armii Imperium Rosyjskiego]] w [[XVIII wiek|XVIII]] i [[XIX wiek]]u, do czasów panowania [[car]]a [[Mikołaj I Romanow|Mikołaja I]]. Szef pułku, niezależnie od dowódcy, zwykle w randze [[generał]]a, posiadał ogólny nadzór nad dowodzeniem, zarządzaniem i gospodarką jednostki wojskowej. W drugiej połowie XIX stał się tytułem honorowym, przyznawanym członkom rodziny carskiej, obcym monarchom, książętom i zasłużonym generałom armii rosyjskiej<ref>hasło ''Шеф в русской армии'' [[transkrypcja (językoznawstwo)|transkr.]] ''szef w russkoj armii'' - {{Cytuj książkę | nazwisko = | imię = | autor link = | inni = | tytuł =Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона (pl. Słownik Encyklopedyczny Brockhausa i Efrona) | url = https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%A8%D0%B5%D1%84| wydanie = | wydawca = | miejsce = Petersburg| data = | rok = 1903| miesiąc = | strony = 547| rozdział = | adres rozdziału = | nazwisko r = | imię r = | autor r link = | tom =XXXIXА (78) | tytuł tomu =Шенье — Шуйский монастырь) | część = | tytuł części = | seria = | id = | isbn = | oclc = | doi = | cytat = ''В России в XVIII и XIX вв. (до царствования Николая I) каждый полк, независимо от командира его, имел еще Ш. в генеральском чине, для общего надзора за управлением полка и за его хозяйством. Теперь звание Ш. — лишь почетное, присваиваемое членам Императорского дома, иностранным монархам и принцам, а также заслуженным генералам нашей армии.''
| język = ru| data dostępu =2013-10-06 }}</ref>. W odróżnieniu od patrona jednostki w [[Wojsko Polskie|Wojsku Polskim]], którym była nieżyjąca postać historyczna, szefami pułków w armii carskiej były przeważnie osobistości żyjące, w tym księżne i [[Car|caryce]].
| |||