Fosfor biały: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków do przek., WP:SK, ilustracja, szablon
Nie podano opisu zmian
Linia 2:
[[Plik:Weißer Phosphor.svg|thumb|150px|Tetraedryczna cząsteczka fosforu białego]]
[[Plik:USS Alabama (BB-8) 1921.jpg|thumb|250px|Stary pancernik [[USS Alabama (BB-8)|USS "Alabama"]] jako cel podczas prób zapalających bomb fosforowych (1921)]]
'''Fosfor biały''' (''fosfor żółty'') – najaktywniejsza odmiana [[alotropia|alotropowa]] [[fosfor]]u. Biała, lepka, woskowata [[substancja chemiczna|substancja]] o temperaturze topnienia 44 °C i wrzenia 280 °C; gęstość 1,8 g/cm<sup>3</sup>. Tworzy dwie formy krystaliczne, α ([[układ regularny]]), stabilna w [[warunki normalne|warunkach normalnych]], oraz β ([[układ heksagonalny]]), stabilna poniżej -80 °C<ref name = Averbuch/>.
 
Otrzymuje się go przez kondensację jego par powstających podczas prażenia bez dostępu [[powietrze|powietrza]] [[fosforan wapnia|fosforanu wapnia]] z [[koks]]em i [[piasek|piaskiem]]. Jego [[cząsteczka]] składa się z czterech [[atom]]ów ułożonych w [[czworościan foremny]] (tetraedr).
 
Fosfor biały przechowuje się pod [[woda|wodą]]. Na powietrzu szybko się utlenia, z widoczną w ciemności zielonkawą poświatą (stąd termin [[fosforescencja]]), łatwo ulega [[samozapłon]]owi (w formie litej w temp. 25–60 °C<ref name = Tolloczko/><ref name = "Bielanski 1981"/>, rozdrobniony natychmiast)<ref name = Tolloczko/><ref name = "Bielanski 1981"/><ref name = Trzebiatowski/>. Palący się biały fosfor rozgrzewa się do 1300 °C i wydziela dużą ilość żrącego [[dym]]u ([[Dekatlenek tetrafosforu|pięciotlenek fosforu]]). Jest trudny do ugaszenia (nie należy gasić go [[woda|wodą]]).
 
Fosfor biały jest silnie trujący. [[Dawka śmiertelna]] dla dorosłego człowieka wynosi ok. 0,1 g.