Zygmunt Wolanin: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
. .
wikizacja, drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 10:
|stopień = major
|data urodzenia = [[30 listopada]] [[1914]]
|miejsce urodzenia = Tur[[Turze Rogi gm. [[Gołąbki]]
|data śmierci = [[24 maja]] [[1946]]
|miejsce śmierci = [[Warszawa]]
|lata służby = od [[1918]]
|siły zbrojne = [[Narodowe Siły Zbrojne]] [[Narodowe Zjednoczenie Wojskowe]]
|jednostki =
|stanowiska =
|wojny i bitwy = [[II wojna światowa]]
|późniejsza praca =
|odznaczenia = {{order|KP}}<ref>{{cytuj stronę|url = http://it.home.pl/nsz/nsznsznsz/teksty/nszo2.htm | tytuł = Wykaz żołnierzy podziemia narodowego odznaczonych przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej po roku 1992}}</ref>
|commons =
}}
'''Zygmunt Wolanin''' ps. ''Zenon'' (ur. [[30 listopada]] [[1914]] w [[Turze Rogi|Turzych Rogach]], zm. [[24 maja]] [[1946]] w Warszawie) – major, żołnierz [[NSZ]] i [[NZW]].
 
== Okres przedwojenny ==
Urodził się jako syn Stanisława i Eleonory z Goławskich. StudiowałUczęszczał do szkoły powszechnej w Łukowie, tam też rozpoczął naukę w gimnazjum, którą kontynuował w Pińsku<ref>http://fkw.edu.pl/wp-content/uploads/2014/09/Zygmunt-Wolanin-ps.-Zenon.pdf</ref>. Po zdaniu matury w [[1935]] rozpoczął studia na Wydziale Prawa [[Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II|Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego]], zamieszkały w [[Krasnystaw|Krasnymstawie]]. Członek [[Stronnictwo Narodowe (1928-1947)|SN]].
 
== Okres wojny i powojenny ==
Komendant placówki w [[Celiny|Celinach]], następnie komendant II Rejonu NSZ w Łukowie. Po [[1944]] szef [[Pogotowie Akcji Specjalnej|PAS]] Okręgu Lubelskiego NSZ oraz II Obszaru NZW.
Po 1944 szef Akcji Specjalnej i [[Pogotowie Akcji Specjalnej|PAS]] Okręgu Lubelskiego [[Narodowe Siły Zbrojne|NSZ]] i [[Narodowe Zjednoczenie Wojskowe|NZW]] oraz II Obszaru [[Narodowe Zjednoczenie Wojskowe|NZW]], komendant placówki w [[Celiny|Celinach]], a następnie komendant II Rejonu NSZ w Łukowie<ref> {{ cytuj stronę | url = http://www.rasil.home.pl/wrh_1_2004/16_wieslaw_charczuk.pdf | tytuł = Wiesław Charczuk, Przeobrażenie personalne w Polaskiej Komendzie NSZ w latach 1945-47}} </ref>, ps. „Zenon”.
 
Aresztowany w lipcu [[1945]] i sądzony w tzw. [[Proces lubelskiego PAS|procesie 23 (Okręgu Lubelskiego NSZ i NZW)]]. Proces, choć dotyczył terenu Lubelszczyzny, toczył się w [[Warszawa|Warszawie]], w gmachu [[Towarzystwo Higieniczne|Towarzystwa Higienicznego]] przy ul. Karowej, i był pierwszym wielkim procesem pokazowym w Polsce po 1944. 23 oskarżonych posądzonooskarżono o [[zbrodnia w Wierzchowinach|spacyfikowanie]] [[6 czerwca 1945]] 1945 zamieszkanej przez Ukraińców wsi [[Wierzchowiny]] na pograniczu powiatów [[Krasnystaw]] i [[Chełm]]. Zygmunta Wolanina oskarżono o wydanie rozkazu pacyfikacji. Faktycznie oskarżeni (oprócz jednego) nie byli wtego Wierzchowinach. 19 marca 1946 [[Wojskowy Sąd Okręgowy|WSO]]dnia w Warszawie pod przewodnictwem ppłk [[Alfred Janowski|AWierzchowinach. Janowskiego]] skazał z 1 Dekr. na karę śmierci siedmiu spośród 23 oskarżonych<ref> zob. [[Zygmunt Roguski]]</ref>. Nr sprawy W.1692/46<ref> "Księga najwyższego wymiaru kary" w {{cytuj książkę | autor = Krzysztof Szwagrzyk | tytuł = Zbrodnie w majestacie prawa 1944-1955 | wydanie = ABC Future, Warszawa, 2000}} </ref>.
 
[[19 marca]] 1946 Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie pod przewodnictwem ppłk. A. Janowskiego skazał z 1 Dekr. na karę śmierci siedmiu spośród 23 oskarżonych. Nr sprawy W.1692/46<ref> "Księga najwyższego wymiaru kary" w {{cytuj książkę | autor = Krzysztof Szwagrzyk | tytuł = Zbrodnie w majestacie prawa 1944-1955 | wydanie = ABC Future, Warszawa, 2000}} </ref>. Zygmunt Wolanin został stracony 24 maja 1946. Pozostawił trójkę dzieci<ref> {{ cytuj stronę | url = http://www.honor.pl/wyroki.php | tytuł = Wyroki śmierci na żołnierzy podziemia w latach 1944-1946}} </ref>.
 
Według późniejszych ustaleń ciała straconych siedmiu członków lubelskiego PAS NSZ pochowano w pobliżu glinianek, w rejonie obecnej ul. Grójeckiej w Warszawie, w okolicach współczesnego pomnika Obrońców Warszawy we wrześniu 1939. Grób symboliczny znajduje się na [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|Cmentarzu Wojskowym]] w Warszawie w [[Kwatera na Łączce|Kwaterze "na Łączce"]].
 
Postanowieniem Sądu Warszawskiego Okręgu Wojskowego w Warszawie z dnia [[17 września]] [[1993]] wyrok skazujący kpt. Zygmunta Wolanina został unieważniony. Decyzją z kwietnia [[1995]] prezydent RP odznaczył go pośmiertnie Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego i Krzyżem Partyzanckim.
 
Grób symboliczny znajduje się na [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|Cmentarzu Wojskowym]] w Warszawie w [[Kwatera na Łączce|Kwaterze „na Łączce”]].
 
== Bibliografia ==
Linia 53 ⟶ 57:
{{DEFAULTSORT:Wolanin, Zygmunt}}
[[Kategoria:Absolwenci Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Partyzanckim]]
[[Kategoria:Oficerowie Narodowego Zjednoczenia Wojskowego]]
[[Kategoria:Oficerowie Narodowych Sił Zbrojnych]]
Linia 58 ⟶ 63:
[[Kategoria:Urodzeni w 1914]]
[[Kategoria:Zmarli w 1946]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Partyzanckim]]