Dyszkant: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 8:
Dzieci, podobnie jak dorośli, mogą swoją naturalną skalę głosu poszerzyć używając technik opartych na [[falset|falsecie]], bądź też [[rejestr gwizdkowy|rejestrze gwizdkowym]]. Przykładowo, 12-letni Afanasy Prokhorov (w rzeczywistości alt), jeszcze przed mutacją, występując na scenie był w stanie czysto i biegle operować skalą głosu do cis czterokreślnego<ref>http://www.youtube.com/watch?v=5XXtBc7v_3c końcowa faza utworu, 2:54.</ref>.
[[Plik:Bach.jpg|thumb|right|
=== Podłoże ===
Linia 15:
Z reguły dyszkant jest głosem w pewnym sensie uboższym od sopranu, odznacza się większą prostotą, wręcz surowością, mniejszą głębią, pozbawiony vibrata. W muzyce chóralnej nabiera nowego oblicza; chłopięce chóry cieszą się na całym świecie popularnością i uznaniem. Fenomen chórów chłopięcych nie znajduje odpowiednika wśród śpiewu dziewczęcego.<br>
Dyszkant cechuje w górnym rejestrze jasna, niezwykle czysta barwa, klarowność. W związku z celowym i warunkowym ograniczeniem [[rejestr piersiowy|rejestru piersiowego]] i bazowaniu głównie na [[rejestr głowowy|rejestrze głowowym]], krystaliczny, dźwięcznie brzmiący głos w oktawie dwukreślnej traci atrakcyjność w oktawie razkreślnej gasnąc u jej podstawy. W porównaniu z głosami kobiecymi, dyszkant jest bliższy sopranowi lirycznemu niż dramatycznemu, zarówno ze względu na ubarwienie, jak i wymagania interpretacyjne.
[[Plik:Roskilde Cathedrals Boys Choir.jpg|200px|thumb|right|chór chłopięco-męski]]▼
=== Dyszkanty w chórach ===
Profesjonalne chóry chłopięce przeważnie współpracują z chórzystami dorosłymi (basy, tenory, czasem męskie alty i okazjonalnie soprany kobiece). Profesjonalne chóry mieszane (dyszkanty chłopięce i dziewczęce) są raczej rzadkością (np. Salisbury Cathedral Choir).<br>
W Polsce najpopularniejszym chórem chłopięcym były [[Poznański Chór Chłopięcy|Polskie Słowiki]], jednak większym dorobkiem i dłuższą tradycją szczycą się [[Poznańskie Słowiki]]. Na świecie najpopularniejszym chórem chłopięcym jest posiadający ponad 500 letnią tradycję [[Wiedeński Chór Chłopięcy]].<br>
Linia 32 ⟶ 31:
== Różnice ==
=== Dyszkant chłopięcy a dziewczęcy ===
[[File:Skowroneczki2.jpg|thumb|right|250px|
Różnice w dyszkancie chłopięcym i dziewczęcym znajdują swe podłoże w dymorfizmie płciowym. Różnice w objętości rezonatorów, w szczególności płuc, umięśnieniu (przepona, mięśnie odpowiedzialne za pracę krtani) dały szczególny wyraz w epoce baroku, gdy dorośli śpiewacy-kastraci wyróżniali się na tle sopranów kobiecych siłą głosu, jego barwą, właściwościami oddechowymi, klarownością i elastycznością głosu, skalą i biegłością koloraturową.<br>
W związku z tym, że różnice w budowie ciała u chłopców i dziewcząt w okresie przed dojrzewaniem nie są tak znaczne, jak w życiu dorosłym, także różnice w wokalistyce nie przybierają tak znaczących rozmiarów, nie mniej jednak już są widoczne i nasilają się w miarę upływu lat.<br>
Linia 41 ⟶ 40:
=== Dyszkant a kastrat ===
Sam proces kształtowania strun głosowych w okresie dojrzewania związany jest ściśle ze zmianami [[Hormony zwierzęce|hormonalnymi]].
Błędnym i niosącym za sobą rozliczne żarty i dowcipy jest przekonanie, iż usunięcie rozrodczych gruczołów męskich w każdym okresie życia spowoduje uzyskanie głosu podobnego do dyszkantu. Mutacja raz przebyta kształtuje bezpowrotnie struny głosowe
=== Dyszkant a sopran kobiecy ===
Linia 48 ⟶ 47:
=== Dyszkant a muzyka dziecięca ===
[[Plik:PiccoloCoroDellAntoniano 04.jpg|thumb|
Dyszkant, pomimo dziecięcego charakteru i młodego wieku śpiewaków, dąży do klasycznej doskonałości i nie jest [[głos biały|głosem białym]], który - pomimo często dobrego poziomu technicznego - jest charakterystyczny dla większości popularnych wokalistów i zespołów dziecięcych. Mają one charakter amatorski i pełnią funkcje
== Umiejscowienie w kulturze ==
Linia 62 ⟶ 61:
Soprany chłopięce w muzyce popularnej, gatunku [[Crossover (muzyka)|crossover]] odgrywają istotne znaczenie, tu jednak znajdują pewną przeciwwagę ze strony głosów dziewczęcych, czasami ustępując popularnością głosom dziewczęcym ([[Jackie Evancho]], [[Charlotte Church]], [[Faryl Smith]]). Do bardziej znanych przedstawicieli gatunku [[Crossover (muzyka)|crossover]] zaliczyć można wykonawców: [[Andrew Johnston]], [[Richard Bonsall]], [[Aled Jones]] (jednocześnie bardzo silnie osadzony w wykonawstwie klasycznym, historycznym, jednocześnie znany z utworów popularnych), [[Jean-Baptiste Maunier]], [[Joseph McManners]], a nade wszystko chórzyści z zespołu [[Libera (chór)|Libera]] czy też [[The Choirboys]].
Bardzo często zdarza się, że mylnie do tej kategorii zalicza się takich wykonawców, jak młodociani:[[Justin Bieber]], [[Michael Jackson]], [[Robertino Loreti]], wykonawców faktycznie śpiewających wyłącznie [[Alt (głos)|altem]] (nieklasycznym).
[[Plik:Hallelujah score 1741.jpg|thumb|right|Rękopis Mesjasza (Alleluja), jednego z najsłynniejszych oratoriów, w którym wykorzystano soprany chłopięce]]▼
=== Sopran chłopięcy w filmie ===
Linia 74 ⟶ 71:
==Utwory dyszkantowe ==
▲[[Plik:Hallelujah score 1741.jpg|thumb|right|Rękopis Mesjasza (Alleluja), jednego z najsłynniejszych oratoriów, w którym wykorzystano soprany chłopięce]]
=== Wybrane utwory muzyczne skomponowane dla sopranów chłopięcych ===
* Rola Głos leśnego ptaka (Stimme des Waldvogels) w operze Wagnera Zygfryd, ostatecznie wykonana przez sopran kobiecy<ref>http://www.boychoirs.org/library/history/hist015.html</ref>,
Linia 98 ⟶ 96:
* Bejun Mehta jako sopran chłopięcy nagrał płytę z ariami [[bel canto|bel canta]], między innymi trudną ze względu na wymagania koloraturowe i oddechowe arię [[So Shall the Lute and harp Awake]] z oratorium [[Juda Machabeusz (oratorium)|Juda Machabeusz]]<ref>[http://www.boysoloist.com/artist.asp?VID=366 BCSD - Bejun Mehta<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>.
* liczne interpretacje różnych utworów w wykonaniu Alois Mühlbacher, [[Max Emanuel Cenčić]], Peter Dijkstra, Connor Burrowes, Dionizy Płaczkowski, Aled Jones i innych.
== Prestiżowe nagrody w muzyce klasycznej dla sopranów chłopięcych ==
[[Plik:Libera on Stage, concert in Houston, August 9, 2011.jpg|thumb|Libera na scenie z charakterystycznymi białymi strojami; koncert w Houston, 2011 rok]]▼
* 1987 Gramophone Award – Aled Jones (jako sopran chłopięcy)/ Choir of New College, Athalia (Haendel); współpraca z Academy of Ancient Music, między innymi z [[Emma Kirkby|Emmą Kirkby]] <ref name=autonazwa1>http://www.infoplease.com/ipa/A0150862.html</ref>
* 1987 Gramophone Award – Symfonia 8 Mahlera, Tiffin School Boys' Choir <ref name=autonazwa1 />
Linia 108 ⟶ 106:
* 2001 Gramophone Award – (muzyka wokalna baroku, Bach, Pasja św. Mateusza) - [[Wiedeński Chór Chłopięcy]]
* 2008 Gramophone Award (w kategorii [[muzyka dawna|muzyki dawnej]]) – Choir of New College.
▲[[Plik:Libera on Stage, concert in Houston, August 9, 2011.jpg|thumb|Libera na scenie z charakterystycznymi białymi strojami; koncert w Houston, 2011 rok]]
{{Przypisy}}
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.youtube.com/watch?v=F9ijwfRTv0o/ czternastoletni chłopiec śpiewający dyszkantem w skali sopranu koloraturowego]
| |||