'''''Martius''''' ([[łacina|łac.]] – miesiąc [[marzec]]) – w [[starożytność|starożytnym]] [[kalendarz rzymski|kalendarzu rzymskim]] miesiąc poświęcony bogu wojny -– [[Mars (mitologia)|Marsowi]], od którego brał nazwę, będący także początkiem sezonu operacji wojskowych. Liczył 31 dni.
Święto'''1 kumarca''', czci JunonyKalendy, małżonkiMatronalia – święto ku czci [[ Jowisz (mitologia)Junona| JupiteraJunony]], matki [[Mars (mitologia)|Marsa]], według tradycji miała wydać na świat boga wojny właśnie [[1 marca]]. Według starego kalendarza 1 marca (nazwa miesiąca od imienia Marsa) rozpoczynał się nowy rok, również pora rozpoczęcia prac polowych. ▼
'''Marzec, 1.'''
Tego dnia ku czci Junony odprawiano uroczyste pochody, składano dary w świątyni i w świętym gaju na [[Eskwilin]]ie. Na ołtarzach palono kadzidła. Bogini ofiarowywano krowę. Posągi ozdabiano kwiatami i wełnianymi wstążkami. Tego dnia przez miasto przechodziła specjalna procesja niesiono święte tarcze. [[Saliowie]], opiekunowie tarcz boga Marsa przez cały miesiąc w specjalnym tańcu i śpiewie czcili boga wojny. Tego dnia czyszczono broń, odbywały się wyścigi rydwanów. Wiosna była początkiem nowego sezonu wypraw wojennych. Matronalia były świętem zwłaszcza mężatek i dziewic. Tego dnia mężowie obdarowywali żony drobnymi upominkami, spełniali ich życzenia. W święcie mogły brać udział również niewolnice i za przykładem Saturnalia panie domu, usługiwały swym niewolnicom przy stole. W święcie pierwotnie nie mogły brać udziału kobiety parające się prostytucją, pod koniec republiki ten zakaz został złagodzony, a później zniesiony.
Kalendy,
Matronalia -
▲Święto ku czci Junony, małżonki [[Jowisz (mitologia)|Jupitera]], matki [[Mars (mitologia)|Marsa]], według tradycji miała wydać na świat boga wojny właśnie [[1 marca]]. Według starego kalendarza 1 marca (nazwa miesiąca od imienia Marsa) rozpoczynał się nowy rok, również pora rozpoczęcia prac polowych.
Tego dnia [[Junona|Junonie]], boskiemu uosobieniu cnót żony, matki i niewiasty odprawiano uroczyste pochody, składano dary w świątyni i w świętym gaju na [[Eskwilin]]ie. Ołtarze dymiły się od kadzideł. Bogini ofiarowywano krowę. Posągi ozdabiano kwiatami i wełnianymi wstążkami.
Tego dnia przez miasto przechodziła specjalna procesja niesiono święte tarcze. [[Saliowie]], opiekunowie tarcz boga Marsa w specjalnym tańcu i śpiewie czcili boga wojny (jest ich 12, od ilości tarcz; pierwsza, ofiarowana [[Numa Pompiliusz|Numie]] przez Marsa była jedna ale sporządzono jej 11 wiernych kopii).
Wiosna jest początkiem nowego sezonu wypraw wojennych.
Tańce i śpiew Bractwa Saliów trwały cały miesiąc. A tego dnia czyszczono broń, odbywały się wyścigi rydwanów.
Matronalia są świętem zwłaszcza mężatek i dziewic.
Tego dnia mężowie obdarowywali żony drobnymi upominkami, spełniali ich życzenia. W święcie mogły brać udział również niewolnice i za przykładem Saturnalia panie domu, usługiwały swym niewolnicom przy stole.
W święcie pierwotnie nie mogły brać udziału kobiety parające się prostytucją, pod koniec republiki ten zakaz został złagodzony, a później zniesiony.
Święto'''16 marca''' – święto [[Jowisz (mitologia)|Jowisza]] i [[Mars (mitologia)|Marsa]] -–▼
'''Marzec, 16.'''
▲Święto [[Jowisz (mitologia)|Jowisza]] i [[Mars (mitologia)|Marsa]] -
Jak i cały miesiąc było poświęcone bogu wojny, ale i bogu rolniczemu – uosobieniu rozrostu i męskiej siły i witalności. Tego dnia pytano się bogów, ile lat życia pozostaje obywatelowi. Odbywano małe uczty zakrapiane winem.
Stare'''17 marca''', Liberalia – stare kapłanki i kapłani ozdobieni wieńcami z bluszczu ofiarowywali [[Bachus]]owi ciasta, [[miód]], mięso przyrządzone na słodko. Towarzyszyła temu głośna muzyka, tańce, i swoboda obyczajów . Tego dnia chłopcy w wieku 16–17 lat przywdziewali męskie togi i stawali się pełnoprawnymi obywatelami. ▼
'''Marzec, 17.'''
Liberalia
▲Stare kapłanki i kapłani ozdobieni wieńcami z bluszczu ofiarowywali [[Bachus]]owi ciasta, [[miód]], mięso przyrządzone na słodko. Towarzyszyła temu głośna muzyka, tańce, i swoboda obyczajów.
Wolność od zła,
Wolność od ciężarów,
Wolność od trosk,
Wolność od młodzieńczego ciężaru.
Tego dnia chłopcy w wieku 16-17 lat przywdziewali męskie togi i stawali się pełnoprawnymi obywatelami.
'''19 marca''', Quinquatrus – rozpoczynało się pięciodniowe święto ku czci [[Minerwa|Minerwy]], patronki tkactwa, muzyków, nauczycieli, uczniów, lekarzy, mówców. To pora ferii dla młodzieży. Święto radosne, z muzyką, czyniono ofiary bogini. Każda z grup, której patronowała bogini wielbiła ją przez te dni.
'''Marzec, 19.'''
Quinquatrus –
rozpoczyna się pięciodniowe święto ku czci [[Minerwa|Minerwy]], patronki tkactwa, muzyków, nauczycieli, uczniów, lekarzy, mówców.
To pora ferii dla młodzieży.
Święto radosne, z muzyką, czyniono ofiary bogini. Każda z grup, której patronowała bogini wielbiła ją przez te dni.
Dzień'''26 marca''' – dzień wolny od tańców Bractwa Saliów. ▼
'''Marzec, 26.'''
▲Dzień wolny od tańców Bractwa Saliów.
Dzień'''30 boginimarca''' – dzień [[Salus]], bogini pomyślności i dobrobytu. Oddawano jej cześć na [[Kwirynał|Kwirynale]], gdzie miała swoją świątynię. ▼
'''Marzec, 30.'''
▲Dzień bogini [[Salus]], bogini pomyślności i dobrobytu. Oddawano jej cześć na [[Kwirynał|Kwirynale]], gdzie miała swoją świątynię.
'''31 marca''' – święto bogini [[Luna (mitologia)|Luny]].
'''Marzec, 31.'''
Święto bogini [[Luna (mitologia)|Luny]] tożsamej z [[Diana (mitologia)|Dianą]] – dziewiczą boginią.
{| class="wikitable"
|