Peregrini: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: Cesarstwo rzymskie przeniesiono do Cesarstwo Rzymskie |
Pilot Pirx (dyskusja | edycje) uzupełnienie |
||
Linia 1:
'''''Peregrini''''' (peregryni) - w [[Prawo rzymskie|prawie rzymskim]] termin stosowany na określenie wolnych osób niebędących obywatelami rzymskimi ani Latynami, niezależnie od tego, czy przebywały one na terytorium Rzymu, czy poza jego granicami. Wśród ''peregrini'' wyróżnia się dwie grupy, do których przynależność znacząco determinowała prawa.
* ''peregrini certae civitatis'' - mieszkańcy gmin, państw, które uznały zwierzchność Rzymu, a w zamian uzyskały autonomię, najczęściej ograniczającą się do własnej administracji i sądownictwa. Peregryni ci nie posiadali ''[[ius (prawo rzymskie)|ius conubii]]'' (prawa zawierania małżeństwa uznawanego przez prawo rzymskie) i ''[[ius (prawo rzymskie)|ius commercium]]'' (prawa obrotu handlowego), mogąc je jednakże uzyskać poprzez nadanie prawa. Nie przysługiwały im [[ius (prawo rzymskie)|prawa polityczne]] obywateli rzymskich. W kontaktach z [[Obywatele rzymscy|obywatelami rzymskimi]] i [[Latynowie|Latynami]] stosowali oni rzymskie ''[[ius gentium]]''. Uznani za obywateli na mocy [[Edykt Karakalli|Constitutio Antoniniana]] w [[212]].
* ''peregrini dediticii'' - cudzoziemcy, których tereny zostały włączone do [[Cesarstwo Rzymskie|Imperium Romanum]] w wyniku podboju. Byli oni w diametralnie gorszej sytuacji niż ''peregrini certae civitatis''. Powodem był fakt ich kapitulacji<ref>''deinde victi se dediderunt'', "następnie pokonani poddali się" ''[[Instytucje Gajusza]]'', 1, 14</ref>. Perygryni ci nie posiadali zarówno praw publicznych, jak i prywatnych. Tereny przez nich zamieszkane stawały się gruntem państwowym (''ager publicus''). Przysługiwały im jedynie niektóre instytucje ''ius gentium''. Na mocy wydanej w [[4]] r. ''[[Lex Aelia Sentia]]'' ze statusem ''peregrini dediticii'' zrównano tych [[Wyzwoleniec|wyzwoleńców]], którzy, będąc jeszcze w stanie niewoli, zostali ukarani za ciężkie przestępstwo lub używani do walk cyrkowych (ich sytuacja była pogorszona przez zakaz osiedlania się w Rzymie i w promieniu 100 mil od niego pod rygorem powrotu do stanu niewoli) <ref>[http://www.mimuw.edu.pl/~piotrek/gaius_comm_1.html tamże] 1,13-15 i 25-27 stan ich określa Gaius 1,26 jako ''pessima libertas'' "najgorsza wolność"</ref>. ''Peregrini dediticii'' nie uzyskali [[Obywatele rzymscy|obywatelstwa rzymskiego]] przez ogłoszenie ''Constitutio Antoniniana'' w [[212]]. Nastąpiło to na mocy ustawy wydanej przez cesarza [[Justynian I Wielki|Justyniana]] w [[530]] <ref>[http://droitromain.upmf-grenoble.fr/Corpus/CJ7.htm#5 ''Codex'' 7.5.1]</ref>.
| |||