Swerker I Starszy: Różnice pomiędzy wersjami

'''Swerker I Starszy''', ([[język szwedzki|szw]]. ''Sverker den äldre'') – [[władcy Szwecji|król Szwecji]] ok. [[1130]]-[[1156]], założyciel dynastii [[Swerkerydzi|Swerkerydów]].

Data urodzenia Swerkera nie jest znana. Pochodził z zamożnego rodu właścicieli ziemskich ze wschodniej części krainy [[Götaland]] (tzw. [[Östergötland]]). Jego ojciec miał na imię Rol lub Kol (stąd [[Nazwisko patronimiczne|patronimik]] Rolsson lub Kolsson). Uważa się, że jego rodzina była spokrewniona z uzurpatorem do tronu – [[Sven Blot|Swenem Blotem]], panującym od około 1084 do 1087.

W czasach panowania króla [[Inge II Młodszy|Inge II Młodszego]] z rodu Stenkila, po roku [[1118]] niejaki Kol (utożsamiany niekiedy z ojcem Swerkera) ogłosił się królem [[Goci (Skandynawia)|Gotów]], którzy zamieszkiwali tereny Götalandu. W następnych latach podział królestwa Szwedów i Gotów się utrwalił - po 1120 królem Szwedów został [[Rangvald Głupi]], a Gotów - [[Magnus Silny]], syn króla Danii [[Niels Stary|Nielsa Starego]], wnuk króla Szwecji [[Inge I Starszy|Inge I Starszego]]. Zwyczaj obwołania dwóch królów miał podkreślać odrębność Gotów od Szwedów. Swerker włączył się do walk o koronę królewską i pokonawszy przeciwników około [[1130]] roku został królem Szwecji, przy czym początkowo jego władza ograniczała się do terenów Östergötlandu, lecz szybko udało mu się pokonać Magnusa Silnego i zająć zachodnie tereny krainy Gotów (tzw. [[Västergötland]]). Aby zalegitymizować swe roszczenia do korony królewskiej Swerker poślubił pochodzącą z norweskiego rodu królową [[Ulvhild|Ulfhildę]], dwukrotną wdowę po Inge II szwedzkim i Nielsie Starym duńskim. Ulfhilda zmarła przed 1143 r., a kolejną żoną Swerkera została [[Ryksa Bolesławówna|Ryksa Piastówna]], wdowa po poprzedniku - Magnusie Silnym (zm. 1134).

Scalając na powrót podzielony kraj, Swerker I oparł się Kościele, który podczas walk dynastycznych stał się ważnym czynnikiem jednoczącym kraj. Król Swerker sprowadził do Szwecji [[cystersi|cystersów]], którzy zakładali w tym czasie pierwsze klasztory w [[Dania|Danii]]. Zwołany przez króla [[synod]] krajowy uporządkował przysługujące Kościołowi przywileje, a przeniesienie szwedzkiego biskupstwa z [[Sigtuna|Sigtuny]] do nowej kościelnej stolicy - [[Uppsala|Uppsali]], jest uważane za ostateczny triumf chrześcijaństwa w Szwecji.

Po opanowaniu kraju Swerker podjął wyprawy na wschód, gdzie doszło do walk z wojskami [[Republika Nowogrodzka|Republiki Nowogrodzkiej]]. Kolejna, tym razem morska, wyprawa króla na plemiona [[Bałtowie|Bałtów]] z [[1142]] zakończyła się niepowodzeniem i osłabiła pozycję króla w kraju, co spowodowało, że musiał dopuścić do rządów [[Eryk IX|Eryka IX]], który poprzez matkę (najprawdopodobniej córkę króla Swena Blota) był krewnym Swerkera I. Gdy w Danii po [[1146]] rozpoczęły się kilkuletnie walki pomiędzy [[Swen III Grade|Swenem III Grade]] a [[Kanut V|Kanutem V]], król Swerker wmieszał się w tamtejsze rozgrywki popierając swego zięcia Kanuta V. Wykorzystał to Duńczyk [[Magnus Henriksson]], krewny Magnusa Silnego. Magnus Henriksson uznając się za ostatniego potomka szwedzkich królów z rodu Stenkila (jego matka Ingrida była wnuczką króla Inge I Starszego) przybył do Szwecji i zlecił zabójstwo Swerkera. [[25 grudnia]] [[1156]] król Swerker I został zamordowany na moście Alebäck w pobliżu założonego przezeń [[klasztor w Alvastra|opactwa Alvastra]]. Po śmierci Swekera samodzielne rządy objął Eryk IX, który również zginął zamordowany w [[1160]], o co podejrzewano Magnusa Henrikssona i syna Swerkera I - Karola.

Swerker I Starszy z małżeństwa z [[Ulvhild|Ulvhildą]]ą miał syna [[Karol Sverkersson|Karola VII]], króla Szwecji w latach 1161-1167 oraz córkę [[Helena szwedzka|Helenę Sverkersdotter]]{{fakt|data=2010-03}}, która poślubiła króla Danii Kanuta V, a z małżeństwa z Ryksą Piastówną miał syna Burislava (Bolesława) oraz prawdopodobnie synów o imionach Kol i Sune Sik.